Commis­sie­bij­drage Demon­stra­tie­recht

In Amsterdam kwamen een paar weken geleden 85.000 mensen samen voor een demonstratie voor klimaat en rechtvaardigheid. Zoveel mensen op straat die vreedzaam gebruik maken van hun demonstratierecht. Het laat maar eens zien dat dat gewoon kan, en ook moet kunnen. Ook hier in Utrecht.

Het is fijn dat de gemeente zo goed samenwerkt met Amnesty International om de inzichten die zij hebben te verwerken in beleid en daardoor het demonstratierecht beter te borgen. En bijvoorbeeld de gemeentelijke website, toch het eerste informatiepunt voor velen, verder te verbeteren. Die pagina over demonstraties en manifestaties is niet zo uitnodigend en duidelijk als wij zouden willen zien. Hoe ziet de burgemeester dit? D66 had het hier ook over zojuist. Wij sluiten ons aan bij de vragen die gesteld zijn.

Demonstreren is niet makkelijk. Demonstreren kan best wel eng zijn, zeker als je niet aangesloten bent bij een groep die al vaker demonstraties heeft georganiseerd. Bij1 illustreerde dit ook al mooi. Goed dus als de gemeente daarin ondersteunt, en de politie de beschermende taak uitvoert. Helaas gaat dat nog niet altijd zo soepel als iedereen zou willen – dat bleek ook weer uit de RIB. Het verhaal van de politie schuurde met de ervaringen van demonstranten. Ik hoor graag van de burgemeester wat zij ervan denkt als demonstranten – om welke reden dan ook – ervoor kiezen vooraf en tijdens een demonstratie geen contact te hebben met de gemeente of de politie. Is zij het met de Partij voor de Dieren eens dat dit contact geen voorwaarde mag zijn voor het kunnen gebruik maken van je demonstratierecht als demonstrant?

Het is fijn dat er een verbindingsteam is dat werkt aan contact met demonstranten. Dialoog is belangrijk en wij zien graag dat daar op blijft worden ingezet. Het baart wel zorgen dat demonstranten aangeven dat dit team soms maar slecht contact krijgt met andere eenheden vanuit de politie. Hoe duidt de burgemeester dit? Is zij het met mijn fractie eens dat dit niet ten goede komt van het vertrouwen van demonstranten in de driehoek? Hoe kan dit worden verbeterd?

Ook hebben wij een vraag over het team dat demonstraties faciliteert vanuit de gemeente – daaruit kwam het signaal dat het team soms overwerkt is. Hoe ziet de burgemeester dit, zeker in verhouding tot het groeiend aantal demonstraties? En hoe blijft de burgemeester ook in een groeiend aantal demonstraties het demonstratierecht borgen.

Dan, ik zei het net al, demonstreren kan eng zijn. Aanwezige politie kan beangstigend werken, juist het tegenovergestelde van wat de politie zou willen bereiken. Ook voorafgaand aan demonstraties kunnen demonstranten zich geintimideerd voelen. En de aanwezigheid van politiepaarden tijdens demonstraties helpt ook niet mee. Bij1 stelde hier ook al vragen over, sluiten wij uiteraard bij aan. De mening van mijn fractie over politiepaarden is u allen al bekend. Veiligheid mag niet ten koste gaan van dierenwelzijn. Vorig jaar dienden wij een motie om de burgemeester aan te sporen om in gesprek te gaan met de politie om na te denken over manieren om zonder politiepaarden de doelen die de politie zou willen bereiken te kunnen behalen. De burgemeester gaf toen aan politiepaarden als deescalerend te zien. Demonstranten zien dat anders. Hoe duidt de burgemeester dat nu, na o.a. het contact met Amnesty International? Kan zij toezeggen te zoeken naar manieren waarop paarden niet meer ingezet hoeven te worden? En dat ziet mijn fractie uiteraard breder dan bij demonstraties.

Tot slot, het gebruik van camera’s schuurt ook. Enerzijds wordt gezegd dat dit zo is om de veiligheid van demonstranten te borgen, anderzijds voelen demonstranten zich hierdoor wellicht minder veilig. Kan de burgemeester toezeggen in afwegingen hierover niet enkel de politie maar ook Amnesty en demonstranten te horen?