Commis­sie­bij­drage Digitale Stad

Wat een mooi en uitgebreid actieplan, en wat goed dat we als Utrecht landelijk voorop lopen met ons Uthiek-panel. Heel veel dank hiervoor.

Ik sluit me aan bij het idee van GroenLinks en ook andere partijen vandaag dat digitalisering een domein-overstijgend onderwerp is. En dat wellicht bij een eigen portefeuille gebaat is, of bijvoorbeeld standaard onderdeel is van projecten, zoals participatie dat tegenwoordig ook is. En ik sluit me ook aan bij het betoog van GroenLinks om meer digitale expertise in huis te halen en minder geld te laten weglekken naar consultancies, zoals Nieuwsuur laatst ook liet zien.

Graag ga ik achtereenvolgens in op algoritmen, toegankelijkheid en online oplichting.

Ten eerste: algoritmen. Veel bewoners en raadsleden (zo bleek tijdens RIB in maart) vinden algoritmen eng. Niet alleen maken zij zich zorgen over wat de effecten ervan zijn, maar veel raadsleden en inwoners hebben het gevoel dat het onderwerp te ingewikkeld voor hen is. Helderheid en volledigheid in ons algoritme-register is dan volgens de Partij voor de Dieren ook echt essentieel. Daarom heb ik twee vragen en verzoeken om toezeggingen.

1) Wij willen dat er altijd menselijke inmenging is bij algoritmen die beslissingen maken. De vraag aan de wethouder is: waar in onze systemen gebeurt dat wel en waar niet? Kan het in ons algoritme register aan worden gegeven wanneer er wel en geen menselijke inmenging is?

2) Mijn fractie wil dat data in principe niet gedeeld worden met bedrijven, en daarnaast met zo min mogelijk overheidsorganisaties. In het algoritmeregister is niet te zien waar dit wel en niet voor geldt. Is het college bereid dit transparant te maken en ook te stoppen met delen wanneer dat niet onvermijdelijk is?

Verder zou het algoritmebeleid in Q2 worden vastgesteld. Volgens mij hebben we dat nog niet. Wat is daarvan de reden en kan dit verwerkt worden in dit raadsvoorstel?

Ten tweede, wat betreft digitalisering en toegankelijkheid.

De wetgeving van de Accessibility Act is al geruime tijd in werking getreden, maar op de RIB gaf gemeente aan dat nog niet al onze overheidsinformatie eraan voldoet. Kan het college de raad een update sturen over de voortgang hiervan? Aansluitend bij het betoog van PvdA hierbij.

Dan, het ministerie van BZK geeft aan dat 4 miljoen mensen hun overheidszaken niet goed kunnen regelen. Het CBS geeft aan dat maar liefst 4% van Nederlanders geen toegang heeft tot internet. Dit zijn voornamelijk laaggeletterden en ouderen. Deze Utrechters kunnen dus ook niet goed meedoen aan online enquêtes en andere participatietrajecten. Hoe kunnen de wethouders participatie en deze wethouder hierop samenwerken?

Een soortgelijke vraag: bestaat er een domein overstijgend overzicht van de effecten digitalisering?

En tot slot: wat voor oplossingen zijn er te vinden waarbij digitale vaardigheid tevens bijdrage aan een oplossing voor eenzaamheid? Wederom ben ik benieuwd naar een domein overstijgende aanpak.

Tot slot, in 2022 werden maar liefst 2,2 miljoen Nederlands slachtoffer van online oplichting. Dit is een schatting want maar 1 op de 5 mensen doet aangifte. Om online oplichting tegen te gaan moeten we onze beeldvorming aanpassen. Ik werkte enkele jaren als communicatiemanager Slim & Veilig Digitaal, bij de Consumentenbond. Wat me opviel is dat het iedereen kan overkomen, zeker niet alleen ouderen. En dat iedereen zich ervoor schaamt als het hem/haar/hen overkomt. Laten we erop letten dat we ons niet blindstaren op het stereotype van digitaal onvaardige ouderen. De focus mag daar echt vanaf.

In de Visie Digitale Stad van 2021 staat ‘Speerpunt 2: We onderzoeken de omvang van cybercriminaliteit en gedigitaliseerde criminaliteit en de risicoperceptie bij inwoners en ondernemers.’ Kan het college een update geven van dit onderzoek? En ook lees ik speerpunt 3: We ontwikkelen preventiemaatregelen om te zorgen dat inwoners, ondernemers en ambtenaren weten wat ze kunnen doen bij cybercriminaliteit en digitale incidenten.’ Kan het college daarvan een update geven?