Commis­sie­bij­drage Noor­de­lijke Randweg Utrecht

Dank u wel voorzitter.

Als Partij voor de Dieren houden we niet van nieuw asfalt, maar omdat de NRU het sluitstuk zou moeten worden van Slimme Routes, stonden we open voor een goed plan. Echter, sinds de publicatie van het IPvE/FO en de ontwikkelingen omtrent vertraging en oplopende kosten, zijn onze zorgen steeds groter geworden. Het project loopt niet stabiel, dreigt onbeheersbaar te worden en uit de klauwen te lopen, én draagt niet bij aan de leefbaarheid in Overvecht.

In de afgelopen maanden hebben enkele partijen en het college – met veel optimisme - actief gelobbyd om geld bij elkaar de sprokkelen voor drie onderdoorgangen bij de NRU. De eindstand laat zien dat dit optimisme – zoals wij al hadden voorzien – totaal misplaatst was.

De eindstand:
- De Regio Deal: 0 euro.
- Het Rijk: 5 miljoen euro in plaats van de gevraagde, en benodigde, 60 miljoen euro.
- De provincie: 9 miljoen euro, maar dan wel voor een tweede onderdoorgang.

Dat zeg ik er maar even nadrukkelijk bij, voor die tweede onderdoorgang – nu die er waarschijnlijk niet komen gaat. In de raadsbrief over de voortgangsrapportage lezen we daar namelijk over dat het stoplicht op oranje staat.

Het stoplicht staat op oranje, oftewel: het is zeer denkbaar dat de financieringsrisico’s en vertraging niet kunnen worden beheerst. Bij de – ik durf het woord bijna niet uit te spreken – Uithoflijn betekende dit dat de raadsleden rechtop in hun zetels hadden moeten schieten, maar destijds is het alarmsignaal niet goed doorgedrongen tot de raad. Ik vraag de wethouder om deze oranje indicator verder te duiden. Betekent oranje niet eigenlijk rood, nu financiering ontbreekt en we dit in de afgelopen maanden niet hebben weten rond te krijgen; Hoe realistisch acht zij die tweede onderdoorgang? Aan welke knoppen kunnen wij als raad nog draaien om de weg te krijgen zoals we hem willen, en zou er daarna nog wel budget over zijn voor aanvullende inpassingsmaatregelen ten gunste van het verbeteren van de geluidsbelasting en de luchtkwaliteit? Die laatste vraag stel ik ook ten aanzien van de financiering van één onderdoorgang.

De conclusie is dat we enkel nog kunnen kiezen voor een weg die op geen enkele wijze voldoet aan de keiharde wensen die de hele raad keer op keer heeft gebezigd, en dat is een weg met zeer waarschijnlijk maximaal één onderdoorgang. Wat de Partij voor de Dieren betreft slaan we een andere weg in. Wij hopen dat andere fracties inzien dat die tweede en derde onderdoorgangen er niet gaan komen en dat nu het beste moment is om in te zetten op een Plan B.

Voorzitter. Alvorens ik in ga op dat Plan B, het volgende.

Het is belangrijk dat we scherp hebben wat de gevolgen zijn van de verbreding van de NRU. Of deze nou met nul, één, twee of met drie onderdoorgangen wordt uitgevoerd.

1. Verbreding leidt tot een bijna-verdubbeling van het wegverkeer, van 50 duizend voertuigen nu naar 92.000 voertuigen in 2030. Een vraag aan de wethouder: vindt zij het een goed idee om dat te faciliteren, ook nu het Planbureau voor de Leefomgeving in januari nog heeft gemeld dat de CO2-uitstoot blijft toenemen, met name door de toename van het wegverkeer?

2. Verbreding betekent de kap van 1200 bomen. Het is ronduit onacceptabel, zeker in een tijd van urgente klimaatproblematiek, dat onze voornaamste bondgenoten – de bomen, moeten wijken voor een van de belemmeringen in die strijd – asfalt.

3. Al die auto’s stoten meer fijnstoffen uit. Het is een schande en het is slecht voor de volksgezondheid van de mensen in Overvecht – die zich al in een zorgelijke staat bevindt.

Voorzitter, dít is wat de voorliggende plannen betekenen.

Het grootste obstakel voor het wegnemen van de obstakels bij de NRU, is het voorliggende plan. En de gelijkenissen met de plannen voor de verbreding van de A27 zijn groot. Ook daar zal sprake zijn van massale bomenkap, meer wegverkeer en een slechtere volksgezondheid. In beide gevallen lossen we, zo laten de cijfers zien, vooral een verkeersvraagstuk van de provincie en het Rijk op. En in het geval van de NRU zullen de inwoners van Overvecht de zure vruchten plukken. Er is echter ook een groot – belangrijk - verschil: wij als raad zijn het bevoegd gezag en kunnen bij de NRU wél zelfstandig besluiten om tot een donkergroen alternatief te komen.

Plan B, het alternatief
De Partij voor de Dieren wil dat de gemeente onderzoekt welke maatregelen – die wél bijdragen aan de leefbaarheid in Overvecht, de natuur en het klimaat - binnen het gereserveerde budget het beste genomen kunnen worden. We kúnnen Overvecht groener maken in plaats van minder groen. We kúnnen de fietsoversteken onder de NRU doorleggen in plaats van een viaduct eroverheen. En we kúnnen dan de verkeersveiligheid in Overvecht verbeteren, dat is ook een wens van veel fracties en van de inwoners aldaar. We erkennen dat de huidige NRU alles behalve wenselijk is, maar met deze plannen gooien we geld weg zonder vooruitgang te boeken.

Afrondend: kiezen wij voor de groene weg voorwaarts of kiezen wij voor doormodderen tot er een lijdensweg ligt met één onderdoorgang? Vandaag zullen we kleur moeten bekennen en ik roep fracties dan ook op om dat klip en klaar te doen: één onderdoorgang of zoeken naar alternatieve maatregelen. De Partij voor de Dieren kiest ondubbelzinnig voor het laatste.

Dank u wel voorzitter.