Commis­sie­bij­drage Regionale Ener­gie­stra­tegie 1.0

Voorzitter, de Partij voor de Dieren zit met de RES in haar maag. Het document is vertraagd en in de kranten hebben we kunnen lezen over bestuurlijk geruzie achter de schermen. Het document wil een bod neerleggen voor de opwek van duurzame energie, maar we weten nu al dat het bod te hoog wordt ingeschat omdat veel projecten die er onderdeel van uit maken niet uitgevoerd gaan worden. Tegelijk is het bod te laag, want we gaan hier niet meer onder de anderhalve graad aan opwarming blijven. Waar hebben we het dan nog over? Wij komen tot de conclusie dat de RES een papieren tijger is, waar we de wereld niet mee gaan redden. Dit even als vrolijk makende voorbeschouwing.

Ik ga inzoomen op een aantal punten:

Realisme
Het bod van de U16 staat op 1,8 Twh en het Utrechtse bod is verhoogd vanwege de toevoeging van drie kleinere projecten. Ondertussen weten we dat het energielandschap veel minder wind en nog veel minder zon krijgt dan beoogd. Wat wij als Partij voor de Dieren echt niet begrijpen: waarom verhoogt het college het bod, terwijl dit volstrekt onrealistisch is? Waarom gelooft het college nog altijd in 10 windmolens, waar dan? Waar zijn we mee bezig: met een realistisch actieplan of met een wassen neus? En, dit is een bekende vraag, wat als we het bod niet halen? De RES heeft geen juridische status, dus zijn we niet gewoon aan het luchtfietsen?

Energiebesparing
Het is onzeker of het bod gehaald gaat worden, ook omdat de weerstand bij de bevolking groot en de beschikbare ruimte in de regio schaars is. We hebben ook nog altijd bestaande natuur die we willen beschermen. Inzetten op forse reductie is dan ook de enige manier om tot een succesvol klimaatbeleid te komen. Energiereductie komt in de marges van de RES aan bod, terwijl het tijd is voor ambitie. Op ons verzoek maakt het college een actieplan energiebesparing, maar wij willen dat in het kader van de RES een concreet en ambitieus bod komt aan energiereductie van zowel de gemeente als de U16. Kan het college toezeggen hiermee aan de slag te gaan? Ook willen we dat bedrijven meer aan energiereductie gaan doen, maar zij worden ontzien in de RES. Wel is er voor grote bedrijven de verplichting om energiebesparende maatregelen te nemen en moeten zij over hun maatregelen rapporteren aan de gemeente. Mijn vraag aan de wethouder: kan zij toezeggen hier strak op te sturen, in die zin dat zij deze bedrijven gaat controleren dat zij daadwerkelijk rapporteren en dat zij optreedt als ze dat nalaten en/of als ze te weinig aan energiereductie doen?

Zon op dak
Ja, dat is zeker een goed idee. Maar ook graag ruimte houden voor groene daken. Veel winst is er te behalen bij commerciële verhuurders, bedrijven met grote, platte gebouwen en op industrieterreinen waar eigenaren van panden vooral naar eigen winst en omzet kijken en te langzaam meegaan in eigen daken volleggen. Kan de wethouder toezeggen combinatie van zon en groen mee te nemen in verdere uitwerkingen?

Biomassa
Een welbekend punt van ons. Het verbranden van hout wordt benoemd als de minst favoriete duurzame bron en er moet verstandig mee worden omgegaan, maar ondertussen maakt biomassa wel 80% deel uit van de hernieuwbare warmte. "Hoezo voorzichtig?" vraag ik me dan af. In Utrecht hebben we nu een uitspraak dat nieuwe biomassacentrales niet welkom zijn, en ik zou deze uitspraak in het kader van de RES graag naar de U16 trekken. Gemeente De Bilt pleitte per motie om het gebruik van biomassacentrales niet uit te breiden ten opzichte van de huidige omvang. Goed idee, kan de wethouder toezeggen zich in te spannen dat het aantal biomassacentrales voor hout inderdaad niet toeneemt? En: aangezien biomassa wordt beschouwd als transitiebrandstof, aan welke einddatum kunnen wij de wethouder houden?

Biodiversiteit
We lezen in het document dat er onderzocht wordt onder welke voorwaarden zonnevelden een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit en watervraag. Dit is een cryptische zin. En dit kan steviger: Kan de wethouder toezeggen dat zonnevelden een positieve bijdrage zullen leveren aan biodiversiteit en watervraag. We weten van uitnodigingskader energielandschap dat die versterking kan. Trouwens, een goede bewezen techniek voor het opvangen van CO2 is het aanplanten van bomen. Wij zouden graag zien dat in het kader van de RES extra bomen, waar mogelijk in de vorm van klimaatbossen. Eén hectare bomen compenseert de uitstoot van stroom van vier huishoudens, heb ik mij laten vertellen. Ook in Rijnenburg is plek voor een of meerdere klimaatbossen. Kan de wethouder dit idee overnemen?

Participatie/communicatie
Het slagen van de energiestrategie en daarmee het slagen van de RES slaagt alleen bij goede participatie en communicatie. Dat inwoners rond Lage Weide zich nu organiseren tegen windturbines, is logisch: Lage Weide maakt geen onderdeel uit van RES, maar wordt wel als een potentieel zoekgebied genoemd, en dat zorgt voor onduidelijkheid en extra weerstand. Wij pleiten voor helderheid. Communiceer helder, zoek draagvlak en laat inwoners niet in onzekerheid. Een goed gesprek, ook over de noodzaak, kan voor draagvlak zorgen. Daarom nog eens pleidooi voor het burgerberaad, waar de Amsterdamse wethouder duurzaamheid mee gaan experimenteren. Is de wethouder toch bereid om hier in Utrecht mee aan te slag te gaan?

Tot slot, voorzitter, het woord klimaatcrisis valt welgezegd 0 keer in de RES. Ernstig. Ook het woord biodiversiteitscrisis ontbreekt, terwijl beide in samenhang aangepakt kunnen worden. Is de wethouder het met ons eens dat dit onbegrijpelijk is en hoe gaat ze dit gebrek goedmaken?