Schrif­te­lijke vragen Elke Utrechtse school een zonnedak

Indiendatum: 12 mrt. 2015
Antwoorddatum: 11 jun. 2015

Schriftelijke vragen 47/2015

Veel scholen willen zonnepanelen. Ze besparen hiermee fors op hun stroomrekening en ze creëren een zichtbaar aanknopingspunt voor lessen over techniek en schone energie. Hiervoor bestaan al speciale lesprogramma’s.

Bovendien kunnen zonnepanelen op schooldaken aanstekelijk werken op ouders die hun kinderen naar school brengen. Zo neemt de kans toe dat zij overwegen om ook zonnepanelen aan te schaffen. Een welkome stimulans bij het bereiken van de coalitiedoelstelling dat er in 2020 zonnepanelen liggen op 10% van alle Utrechtse daken.

Maar scholen lopen aan tegen serieuze financiële drempels wanneer ze zonnepanelen willen kopen. Door wetten en regels verdienen ze deze in 15 jaar terug, terwijl banken niet meer dan een periode van 10 jaar willen financieren. Veel scholen komen daarnaast niet in aanmerking voor SDE1-subsidie omdat ze geen grootverbruikersaansluiting hebben. Bovendien is het verkrijgen van deze subsidie erg lastig.

Een duurzame ontwikkeling van Utrecht is essentieel voor een goede toekomst van de stad. Zonne-energie speelt daarbij een belangrijke rol.

De fracties van GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren, PvdA en D66 willen daarom dat er een regeling komt waardoor Utrechtse scholen zonnepanelen wel kunnen betalen, zodat we een flinke stap kunnen zetten om Utrecht duurzamer te maken. Onze fracties hebben daarom de volgende vragen aan het college:

1. Volgens een gemeentelijke scan die twee jaar geleden werd uitgevoerd hebben 100 van de 130 daken een geschikt dak voor zonnepanelen. Per dak is ruimte voor gemiddeld 70 panelen. Ziet het college deze potentiële uitbreiding van het Utrechtse zonnevermogen met 7000 panelen ook als een kans waar we snel werk van moeten maken? Waarom wel/niet?

Ja, wij zien zeker kans om het aantal zonnepanelen uit te breiden.

2. Volgens marktkenners levert het plaatsen van zonnepanelen op Utrechtse scholen tientallen banen op in de lokale economie. Hoeveel arbeidsplaatsen denkt het college dat hiermee gemoeid zijn?

Dat kunnen we zo niet inschatten. De modelbenadering die het Economisch Instituut Bouw (EIB)[2] gebruikt spreekt van 8.000-12.000 banen bij een investering van 1,7 miljard euro. Met een investering van een miljoen euro in zonnepanelen in Utrecht betekent dit volgens de schatting tussen de vijf en tien arbeidsplaatsen.

3. In tegenstelling tot particulieren kunnen scholen lastig een zonne-energie plan maken met een terugverdientijd van 10 jaar. Als grootverbruikers betalen zij namelijk minder energiebelasting waardoor zij ook minder terugverdienen via een lagere stroomrekening, zie ook de toelichting hieronder. Daar komt nog bij dat het Rijk niet alleen de Energie Investerings Aftrek heeft afgeschaft voor zonne-installaties met een vermogen kleiner dan 25 kilo Watt Piek (kWp), maar per 1 januari ook belasting van stroomlevering achter de meter heeft ingevoerd. Deelt het college de mening van de fracties van GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren, PvdA en D66 dat financiële drempels voor zonnepanelen op scholen zeer ongewenst zijn in het licht van de Utrechtse ambities op het gebied van zonne-energie? Zo ja, is het college bereid om deze drempels weg te nemen?

Ja, financiële drempels zijn ongewenst. In het uitvoeringsprogramma Utrechtse energie 2015 staat dat wij scholen en schoolbesturen helpen om mogelijke knelpunten bij binnenmilieu- en energiemaatregelen op te lossen. Samen met schoolbesturen geven we de gewenste ondersteuning vorm. De aanpak binnenmilieu wordt op dit moment uitgewerkt. Energiebesparing is onderdeel van dit pakket.

4. In juli 2014 werd motie 79 aangenomen waarin het college werd opgeroepen actief in gesprek te gaan met schoolbesturen en hen te stimuleren spoedig aan de slag te gaan met het installeren van zonnecentrales op schooldaken. Welke invulling heeft het college al gegeven aan deze motie?

De schoolbesturen zijn zelf actief aan de slag om zonnepanelen te plaatsen. Het college stimuleert deze initiatieven door toestemming te verlenen om dergelijke contracten aan te gaan. Het college is in gesprek het diverse partijen (zoals schoolbesturen, marktpartijen, Provincie, Economic Board Utrecht en omliggende gemeenten), om te kijken hoe deze drempels weggehaald kunnen worden. We verwachten u eind 2015 meer duidelijkheid over te geven.

5. De provincie Utrecht staat garant voor een bankkrediet waarmee scholen zonnepanelen kunnen kopen. Maar banken willen geen leningen verstrekken met een looptijd langer dan 10 jaar, terwijl de terugverdientijd van zonnepanelen voor scholen op dit moment 15 jaar is. De fracties van GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren, PvdA en D66 zien daarom graag dat de gemeente Utrecht een regeling ontwikkelt waarmee dit financieringsgat wordt overbrugd. Welke mogelijkheden ziet het college hiervoor? En welke heeft daarbij de voorkeur?

Het coalitie-akkoord sluit exploitatiesubsidies voor zonnepanelen uit, maar de fracties van GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren, PvdA en D66 zien ook andere mogelijkheden om zonnepanelen financieel mogelijk te maken, zoals een gemeentelijk voorschot in de vorm van een prijsgarantie: €0,05,- per opgewekte kWh voor zonne-installaties op schooldaken, zie ook de toelichting hieronder. Dit verkort de terugverdientijd voor zonnepanelen op schooldaken van 15 naar 10 jaar. Scholen komen dan wel in aanmerking voor een bankkrediet waarvoor de provincie garant staat. Na tien jaar hebben ze dit krediet terugbetaald via de ‚winst’ op hun lagere stroomrekening. Daarna kunnen ze op dezelfde wijze het totale gemeentelijke voorschot in 5 jaar terugbetalen. Daarna hebben scholen nog 10 jaar gratis stroom, want de panelen gaan 25 jaar mee.

De meeste regelingen in het land die het financieringsgat succesvol overbruggen, zijn gebaseerd op een vorm van (exploïtatie) subsidie. Wij zijn hier geen voorstander van zoals in het collegeakkoord is geschreven.

6. Hoe denkt het college over zo’n voorschot-constructie? Is het college bereid om al in 2015 te starten met een dergelijke regeling?

Wij vinden het idee om een voorschot beschikbaar te stellen voor zonnepanelen op scholen interessant om verder te onderzoeken. Een voorschot is geen (exploïtatie)subsidie, omdat het geld uiteindelijk terugvloeit naar de gemeente. Wel is het belangrijk om een adequate beheerder voor deze lening te vinden vanwege de lange termijn, namelijk 15 jaar, dat het geld uitstaat. Het betekent ook dat geld dat beschikbaar wordt gesteld als voorschot niet beschikbaar is voor het uitvoeren van andere energieprojecten.

7. Waar zou het college de genoemde voorschot-constructie of andere overbrugging van het financieringsgat nog meer kunnen toepassen zodat zonnepanelen ook op andere gebouwen mogelijk worden, zoals sportclubs en zwembaden? Is het college hiertoe bereid? Zo nee, waarom niet?

Wij vinden het interessant om te kijken voor welke andere gebouwen een overbrugging via een voorschot-constructie interessant is. We willen daarbij zoeken naar een balans tussen het onttrekken van geld aan het huidige energieprogramma, en de vraag naar een voorschot-constructie zoals die in de stad leeft.

[1] Stimulering Duurzame Energie-subsidie, is een Rijkssubsidie om Nederland minder afhankelijk van fossiele brandstoffen te maken.
[2] ECN en PBL: Het energieakkoord wat gaat dat betekenen? September 2013.