Monde­linge Vragen Hoe schoon wordt het Vredenburg?

Indiendatum: 17 mei 2018
Antwoorddatum: 17 mei 2018

Mondelinge vragen 6, 17 mei 2018

Op 3 mei 2018 publiceerde DUIC een artikel over de nieuwe betegeling van het Vredenburg. Op het plein wordt een mozaïekvloer aangebracht van 42 bij 87 meter. Hiervoor zijn 490.000 nieuwe graniettegels nodig. Deze worden uit landen gehaald als India, China, Brazilië, Zuid-Afrika en enkele Europese landen. Over de granietsector is bekend dat er veel misstanden plaatsvinden, zoals kinderarbeid, onveilige werkomstandigheden en milieuschade.

Hoewel er diverse keurmerken bestaan, kleven er altijd risico’s aan het gebruik van het natuursteen, benadrukt ook de Landelijke India Werkgroep. Zo lang de herkomst en de volledige keten niet volledig inzichtelijk zijn, is de vraag hoe eerlijk en schoon het Vredenburgplein straks is.

Daarom hebben Partij voor de Dieren en GroenLinks de volgende vragen:

1. In hoeverre zijn de tegels duurzaam? Durft het college te zeggen dat aan de ingekochte tegels geen misstanden als slavernij, milieuvernietiging en kinderarbeid kleven?

Wij doen er in samenwerking met de leveranciers alles aan om ons in deze complexe materie te verdiepen en om ons te laten adviseren. De twee Nederlandse steenhouwers waar de gemeente mee samenwerkt, doen zaken met zorgvuldig geselecteerde leveranciers over de hele wereld. Toen bekend was dat daarbij ook leveranciers uit India en China zijn, zijn wij met de kunstenaar en de Nederlandse steenhouwers over hun werkwijze in gesprek gegaan. De steenhouwers gaan regelmatig op bezoek bij buitenlandse bedrijven om te
controleren of daar maatschappelijk verantwoord wordt gewerkt, zowel op het gebied van omgang met medewerkers in de groeven als op het gebied van duurzaamheid. Alle Europese leveranciers beschikken over het ISO-26000 Certificaat. Dat staat voor maatschappelijk verantwoorde organisaties en social responsability. De Nederlandse steenhouwers
hanteren een integriteitsverklaring, een code of conduct, die door de buitenlandse leveranciers is getekend. Het advies van de Landelijke India Werkgroep is om in India te blijven inkopen en om veel aandacht te besteden aan de werkomstandigheden om bij te dragen aan verbetering. Dat is wat de gemeente en haar leveranciers kunnen doen.

2. De tegels komen uit verre landen als China, India, Zuid-Amerika en Afrika. Misstanden zijn daar moeilijk te controleren. Volgens de organisatie ‘Stop Kinderarbeid’ werkt de granietsector in Portugal en Noorwegen met sociale voorwaarden bij hun opdrachten. Waarom is niet gekozen voor tegels uit Europa?

Het mozaïekontwerp van Jennifer Tee vraagt om graniet van vele kleuren. Dit brede kleurenpalet valt niet alleen te winnen in de Noorse en Portugese groeven.

3. Utrecht wil een Global Goals City zijn, die graag verantwoord maatschappelijk inkoopt. In hoeverre past de inkoop van de nieuwe Vredenburgtegels bij deze ambitie?

Wij zijn ons bewust van de ondoorzichtige natuursteenmarkt. Wij overleggen met de SER om met de twee leveranciers van het project Vredenburgplein een pilotproject te maken om de inkoopketen van de leveranciers van natuursteen geheel inzichtelijk te maken. Het pilotproject maakt deel uit van het proces om te komen tot een convenant Inkoop natuursteen.

4. Kan het college de inkoop van eventuele vieze tegels nog voorkomen?

Het graniet wordt verantwoord en met de grootst mogelijke zorgvuldigheid aangekocht en is inmiddels grotendeels in Nederland. Wij hebben voordat deze aanschaf plaatsvond intensief overleg gevoerd met steenhouwers over de verantwoorde aankoop van het graniet.

5. Is het college bereid om voor de Vredenburgtegels de volledige keten: van de groeve tot aan het leggen op het Vredenburgplein, inzichtelijk te maken en dit als goed voorbeeld onder de aandacht te brengen?

Ja, zie het antwoord op vraag 3. Dit project leent zich als pilotproject goed om de leveranties inzichtelijk te maken.

6. Kan het college toezeggen dat de tegels die nu op plein liggen hergebruikt worden, conform de ideeën van circulaire economie?

Ja, een groot deel van de straat rondom het plein wordt herstraat en hergebruikt conform de ideeën van circulaire economie. Het huidige oude marktterrein bestaat uit een lappendeken van straatmateriaal. Dat wordt waar mogelijk in de stad hergebruikt. Indien het onbruikbaar is, wordt het gerecycled tot funderingspuin van wegen.

Aanvullende vraag van de heer Van Heuven: Voorzitter, als ik het verhaal van de wethouder goed begrijp, zijn tegels uit niet gecertificeerde groeven van heel ver weg nodig omdat in het kunstwerk bepaalde kleuren worden gebruikt. Is het niet logisch dat dit bij de verkiezing van het kunstwerk op het Vredenburgplein duidelijk zou zijn gemaakt en dat mensen die kozen voor de mozaïekvloer ook kozen voor dubieuze tegels?

Voorzitter, dit zou een zeer goede inbreng in de raad zijn geweest.