Monde­linge vragen Hulp bij huis­houden weer inko­mens­af­han­kelijk?

Indiendatum: 7 dec. 2023
Antwoorddatum: 7 dec. 2023

Mondelinge vragen 4, 7 december 2023

Deze week maakte het CBS bekend dat steeds meer rijkere hulpbehoevenden huishoudelijke hulp aanvragen bij hun gemeente. Sinds het vervallen van de inkomenstoets in 2019 is het aantal hulpbehoevenden met een hoger inkomen dat gebruikmaakt van huishoudelijke hulp verdubbeld. Een onwenselijke ontwikkeling omdat deze stijging zwaar drukt op het gemeentelijke Wmo-budget. Het Rijk erkent dit en wil dat de bijdrage voor huishoudelijke hulp weer inkomensafhankelijk wordt, maar deze regeling gaat op zijn vroegst pas in 2026 in.

Ook in Utrecht staat de houdbaarheid van de Wmo onder druk en verwacht het college forse tekorten. Momenteel onderzoekt het college hoe deze kosten in de hand kunnen worden gehouden onder andere door de zorgvraag te beperken. In dit verband hebben diverse raadsfracties eerder gevraagd naar het meewegen van inkomen bij het beoordelen van hulpvragen. Daarover hebben we de volgende vragen:

1. Herkent het college de cijfers die het CBS deze week heeft gepubliceerd? In hoeverre geldt dit ook voor Utrecht sinds 2019?

Antwoord: In antwoord op vraag 1 merk ik op dat het CBS heeft gepubliceerd dat het aantal mensen dat gebruik maakt van hulp bij huishouden met 27 procent is gestegen ten opzichte van 2019. In Utrecht is de stijging van het aantal inwoners dat een beroep doet op hulp bij huishouden minder groot. Ten opzichte van 2019 is het aantal inwoners dat een beroep doet op hulp bij huishouden via de gemeente met 16 procent. Toegenomen. Uit de cijfers van
het CBS blijken ook in Utrecht ten opzichte van 2019 meer mensen met een hoger inkomen gebruik te maken van hulp bij huishouden. Het lijkt aannemelijk dat het abonnementstarief inderdaad invloed heeft hierop.

2. Het college heeft eerder toegezegd een brief te sturen naar cliënten van hulp bij huishouden met daarin een moreel appel om hulp zelf te organiseren en betalen voor wie dat kan zodat de hulp beschikbaar blijft voor wie het niet zelf kan betalen. Wat is het effect van deze brief geweest?

Antwoord: Het antwoord op vraag 2 luidt dat, zoals vermeld in de brief aan de raad van 4 juli jl., wij eind juni
een brief hebben gestuurd aan inwoners die hulp bij huishouding ontvangen. Hierin is een oproep gedaan om waar mogelijk de ondersteuning zelf te regelen door bijvoorbeeld de inzet van het eigen netwerk of particuliere ondersteuning. Wij hebben hierop geen signalen ontvangen dat de inwoners hun hulp hebben opgezegd, omdat ze het nu zelf regelen.

3. In hoeverre worden inkomensafhankelijke maatregelen meegenomen bij de verkenning naar de houdbaarheid van de Wmo?

Antwoord: In antwoord op vraag 3 merk ik op dat gemeenten vooralsnog geen inkomensgrens mogen stellen voor de hulp uit de Wmo. Het Rijk heeft besloten om het abonnementstarief voor de Wmo af te schaffen per 2026 en de eigen bijdrage weer inkomensafhankelijk te maken. Hoe dit proces er precies uit te komt te zien per 2026 is nog niet bekend. We kunnen dus ook nog niet inschatten wat het effect hiervan zal zijn. Zodra dit duidelijker is, hebben we ook beter zicht op de manier waarop dit kan bijdragen aan de hervormingen in het sociaal domein. In de tussentijd blijven we investeren in de lobby richting het Rijk voor de invulling van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage. In januari 2023 zijn wij al uitgebreid ingegaan op de vraag of de gemeente Utrecht vooruitlopend op de wetswijziging niet toch alvast een inkomensafhankelijke bijdrage wil invoeren. Wij hebben ook een bijlage gestuurd met uitleg waarom dat nu niet kan. Kort en goed, de administratieve belasting voor ons, voor het ontwerp hiervan maar vooral voor inwoners wordt echt enorm. Daarbij zien we bij de rechter dat het geen stand houdt.

Ilse Raaijmakers, PvdA
Lisanne Snippe, Partij voor de Dieren
Julia Kleinrensink, GroenLinks
Gert Dijkstra, EénUtrecht
Esma Kendir, Student & Starter
Cees Bos, Stadsbelang Utrecht
Kirsten Alblas, ChristenUnie
Yvonne Hessel, Utrecht Solidair