Monde­linge Vragen Leegstand huur­wo­ningen Bo-Ex

Indiendatum: 2 nov. 2023
Antwoorddatum: 2 nov. 2023

Mondelinge vragen 1, 2 november 2023

Een aantal weken geleden werden meerdere langdurig leegstaande woningen van Bo-Ex in Sterrewijk gekraakt. GroenLinks stelde eerder dit jaar, op 20 april, samen met PvdA, Bij1, PVV, Volt en PvdD al schriftelijke vragen naar aanleiding van de langdurige leegstand van sociale huurwoningen bij deze corporatie. Helaas is er sindsdien helemaal niets gebeurd. Er staan nog steeds ongelofelijk veel woningen leeg. Bij het aannemen van de leegstandsverordening eerder dit jaar gaf de wethouder aan dat er een specifieke aanpak voor leegstand bij corporatiewoningen gaat komen. We worden er verder over geïnformeerd Q1 2024. Naar aanleiding van de kraakacties heeft Bo-Ex wederom geen actie ondernomen om al die leegstaande huurwoningen zo snel mogelijk weer te verhuren. Wel hebben ze anti-kraakbureau HOD (Huis Oppas Dienst) in de hand genomen om de woningen te bewaken tegen kraken. Op meer dan twintig benedenwoningen van, in ieder geval, complexen 501, 503 en vooral 507* hangen nu posters van de HOD achter de ramen. Leegstaande bovenwoningen hebben geen poster. Ondanks de posters staan de woningen gewoon nog leeg. Door die opzichtige posters is nu nog duidelijker hoeveel woningen er wel niet leeg staan. Sommigen al meer dan een jaar zelfs. Bijna wekelijks gaat het in de Utrechtse gemeenteraad over het tekort aan betaalbare (huur)woningen. Het is wat ons betreft niet uit te leggen aan al die mensen die een dak boven hun hoofd zoeken, in tijden van enorme woningnood, dat een woningcorporatie zoveel sociale huurwoningen om wat voor reden dan ook zo lang laat leeg staan.

Daarom hebben wij de volgende vragen:

1. Is de wethouder op de hoogte van de langdurig leegstand van veel woningen van Bo-Ex?

Antwoord: Ik loop snel door de vragen heen. Het antwoord op de eerste vraag is dat ik inderdaad op de hoogte ben van de langdurige leegstand van veel woningen van Bo-Ex. Dat is onder andere tot mij gekomen via de media, maar ik heb ook de bestuurder van Bo-Ex hierover gesproken.
Dat is meteen ook een deel van mijn antwoord op de tweede vraag, want ik betreur het natuurlijk dat de achterstanden in onderhoud bij Bo-Ex nog niet zijn opgelost, waardoor onder andere deze woningen nu leeg staan. Ik heb ook bestuurlijk gesproken met Bo-Ex over leegstand. In dat gesprek hebben ze ook benadrukt dat het onwenselijk is en dat hier wat aan gedaan moet worden.

2. Wat vindt de wethouder ervan dat de problemen bij Bo-Ex voortduren waardoor er nog steeds zoveel sociale huurwoningen leeg staan?

Zie het antwoord op vraag 1.

3. Is de wethouder het met ons eens dat het onwenselijk is dat een sociale woningbouwcorporatie een anti-kraakbureau inschakelt om de leegstand van sociale huurwoningen te bewaken?

Antwoord: Het antwoord op vraag 3, of ik het eens ben met de indieners dat het onwenselijk is dat een sociale woningbouwcorporatie een anti-kraakbureau inschakelt om de leegstand te bewaken, is dat woningen op basis van de Leegstandswet tijdelijk worden verhuurd in geval van groot onderhoud,
renovatie of sloop/nieuwbouw. In sommige situaties, bijvoorbeeld kort voordat onderhoud of sloop gaat starten kan anti-kraak een betere oplossing zijn. In beide gevallen gaat het om huisvesting van doelgroepen die op dat moment zeer tijdelijk onderdak nodig hebben.

4. Wat gaat de wethouder ondernemen om ervoor te zorgen dat alle leegstaande woningen zo snel mogelijk verhuurd gaan worden?

Antwoord: Het antwoord op vraag 4, wat ik ga ondernemen om ervoor te zorgen dat alle leegstaande woningen zo snel mogelijk verhuurd worden, is dat wij sinds 1 oktober een leegstandsverordening hebben waarmee we ook gaan handhaven op leegstand bij woonruimte. Voor corporatiewoningen – daar
hebben we het vandaag ook over gehad – zijn we voor de zomer gestart met een aparte aanpak. We zijn dus ook met corporaties in gesprek, waaronder natuurlijk Bo-Ex, om de leegstand daar ook tegen te gaan. In het geval van een lopend onderhoudsproject zullen we aansturen op vlotte voortgang. Daar waar sprake is van achterstallig onderhoud kunnen we natuurlijk ook handhavend optreden op basis van de Woningwet ten aanzien van de voorschriften van het Bouwbesluit.

Op de site van de HOD is te lezen hoe zij als bedrijf eigenaren in Utrecht kunnen helpen de leegstandsverordening te omzeilen door gebruik te maken van de diensten van de HOD. Bijvoorbeeld tijdelijke verhuur door de HOD of door het inschakelen van oppassers.

5. Wat vindt de wethouder ervan dat de HOD eigenaren van vastgoed aanbiedt om de leegstandsverordening te omzeilen?

Antwoord: Vraag 5 ging met name over het feit dat HOD eigenaren van vastgoed aanbiedt om de leegstandsverordening te omzeilen. Met die leegstandsverordening kunnen wij er echter alleen voor zorgen dat de woonruimte weer wordt bewoond. Dat kan dus op verschillende manieren ingevuld worden. Het kan gaan om zelfbewoning, verhuren, maar dus ook anti-kraak. Dit is wettelijk zo geregeld en dat kunnen wij niet anders bepalen. Die tijdelijke bewoners, dus ook anti-kraak, moeten zich overigens wel inschrijven op dat adres. Gebeurt dat niet, dan beschouwen we de woning nog
steeds als leegstaand.

Oppassers zijn mensen die binnen 28 dagen weer op straat gezet kunnen worden en zij moeten de eigenaar altijd toegang verschaffen tot het vastgoed. In tegenstelling tot reguliere huurders hebben zij geen rechten zoals huisvrede.

6. Is de wethouder het met ons eens dat oppassers niet gelden als bewoning en dat de leegstandsverordening van kracht blijft in dit soort situaties? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Dan het antwoord op de zesde vraag, of ik het ermee eens ben dat oppassers niet gelden als
bewoning en dat de leegstandsverordening van kracht blijft in dit soort situaties. Ik heb daar zojuist al iets over gezegd. Juridisch kan de leegstandsverordening niet van kracht zijn in deze situaties. Dat is wettelijk geregeld en dat kan dus ook niet lokaal anders worden toegepast. Bij groot onderhoud, renovatie of loop/nieuwbouw sturen we aan op tijdelijk verhuren op basis van de Leegstandswet, maar in sommige situaties kiest een corporatie toch voor die anti-kraak als dat in die situatie een betere oplossing is.

Op de site van de HOD staat ook: ‘Overigens speelt leegstand niet alleen in Utrecht; in veel steden vormt langdurige leegstand een probleem. Niet alleen omdat de gemeenten boetes opleggen, maar vooral omdat krakers weer steeds vaker hun weg vinden in onbewoonde panden.’ Wij vinden leegstand ook een probleem. Maar om compleet andere redenen. De HOD is een commercieel bedrijf wat misbruik maakt van de woningschaarste en mensen die om die reden geen geschikte woning kunnen vinden. In het verleden heeft de gemeente Utrecht ook gebruik gemaakt van de HOD.

7. Is de wethouder het met ons eens dat we als gemeente geen zaken meer moeten doen met een bedrijf als de HOD?

Antwoord: Op de zevende vraag wil ik toch een wat genuanceerder antwoord geven. In de recente aanbesteding, als het gaat om leegstandsbeheer korter dan zes maanden, hebben wij Ad Hoc geselecteerd
waardoor wij gedurende de looptijd van het contract met Ad Hoc voor nieuwe leegkomende ruimtes geen gebruik zullen maken van de diensten van andere partijen. Op dit moment hebben we echter nog enkele lopende contracten met verschillende leegstandsbeheerders, waaronder ook HOD.

Pepijn Zwanenberg, GroenLinks
Xenia Minnaert, Partij voor de Dieren
Rick van der Zweth, PvdA
Myrthe Minnaert namens Stevie Nolten, BIJ1
Charlotte Passier, Volt