Monde­linge vragen Stil protest bij vluch­te­lin­gen­opvang

Indiendatum: 25 aug. 2022
Antwoorddatum: 25 aug. 2022

Het AD berichtte op 18 augustus jl over onrust en een stil protest bij de vluchtelingenopvang in het Star Lodge Hotel aan de Biltsestraatweg. Directe aanleiding waren de hoogopgelopen emoties over het maaltijdaanbod, maar er spelen meer zaken. Het betreft hier mensen in een kwetsbare positie wiens hele leven op zijn kop staat. Zij zijn gevlucht en hebben alles moeten achterlaten, hebben nauwelijks dagbesteding, wonen in kleine ruimtes met weinig privacy en worden steeds geconfronteerd met obstakels als het gaat om het regelen van belangrijke zaken. Het is niet altijd duidelijk wie hen hierbij helpt. Zo zijn er kastje-muur situaties rondom het aanvragen van een BSN-nummer, waardoor er ook geen bankrekening geopend kan worden. Afspraken over uiteenlopende zaken, zoals oa diëten die van invloed zijn op de gezondheid, lijken niet te worden nagekomen. Dat spanningen stijgen is dan verklaarbaar, ook al beseffen wij goed dat de huidige situatie veel vraagt van de gemeente en het COA en iedereen zijn/haar uiterste best doet om de zaken zo goed en snel mogelijk te regelen.

Waarschijnlijk belangrijker dan de situatie rondom het eten zijn zaken zoals het BSN-nummer en het recht op een tweede gesprek met medewerkers binnen 6 maanden. Wij begrijpen dat het niet altijd lukt het BSN-nummer tijdig te regelen terwijl het COA op haar website stelt: “Het is belangrijk dat statushouders en asielzoekers die langer dan 6 maanden in Nederland zijn zich zo snel mogelijk inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Zij ontvangen dan hun burgerservicenummer (BSN) en kunnen persoonlijke zaken regelen zoals het openen van een bankrekening.”

Aangaande de maaltijden zijn er in Utrecht verschillende initiatieven die, samen met vluchtelingen, eraan bijdragen dat in elk geval de basale voorzieningen zoals voedzame maaltijden, goed geregeld kunnen worden. Voorbeelden hiervan zijn de Utrechtse sociale onderneming Buurtmaaltijden en Eet Je Mee. Als PvdA zijn wij benieuwd of dergelijke initiatieven meer kunnen worden ingezet en/of gecommuniceerd.

We hebben als fractie de volgende vragen.

Vraag 1. De mensen die opgevangen worden in het Star Lodge Hotel willen graag gezondere en voedzamere maaltijden en dat rekening gehouden wordt met diëten. Wij begrijpen dat dit ook voor de bewoners van de boot aan de Keulsekade geldt. Het liefst willen zij zelf koken, maar de voorzieningen in het hotel laten dat niet toe. Bij de opvang op het Provinciehuis wordt samengewerkt met Buurtmaaltijden, tot grote tevredenheid. Kan verkend worden of zij ook andere opvanglocaties kunnen bedienen? Een ander initiatief is Eet Je Mee, waarbij asielzoekers thuis eten bij Utrechters. Is het mogelijk om ook dit initiatief breder onder de aandacht te brengen?

De catering in de noodopvang aan de Voorveldse Polder wordt verzorgd door een restaurant waarmee het COA afspraken heeft gemaakt. Dat restaurant is
gevestigd naast het hotel waar de groep verblijft. Het is misschien goed om te benadrukken dat de gemeente daarin geen partij is. Het COA maakt afspraken over de opvang die het zelf voor zijn rekening neemt. Het zou niet kunnen dat de gemeente daaraan deelneemt. De gemeente is dus geen partij in deze opvang. Wij voeren er vanzelfsprekend wel allerlei gesprekken over.

Vraag 2. Hoe kunnen we voorkomen dat asielzoekers en de mensen die hen ondersteunen van het kastje naar de muur gestuurd blijven worden en minimaal het BSN-nummer uiterlijk binnen 6 maanden geregeld kan worden en hoe voorkomen we dat er van COA naar gemeente wordt gewezen en andersom?

Het proces voor reguliere asielzoekers verloopt op een andere manier dan het proces van de Oekraïners. Het BSN-registratieproces voor reguliere asielzoekers verloopt via het COA en gaat via een BRP-straat. Een BRP-straat is een locatie waar asielzoekers worden ingeschreven in de Basisregistratie Personen, waar zij ook een burgerservicenummer krijgen. De lokale overheid is niet bij dat proces betrokken. Wij mogen het inschrijven in de BRP niet doen. Mochten er vragen zijn - wij krijgen die inderdaad - dan zorgen wij voor een goede informatievoorziening. Dat betekent dan een verwijzing naar het COA en naar de BRP-straat. Voor Oekraïners geldt dat de gemeente het gehele
registratieproces doet en ook dat ze aan de lat staat voor de opvang van de groep.

Vraag 3. De opvang van de vluchtelingen uit Oekraïne laat zien dat we, met veel inzet, in staat zijn om zaken snel en goed te regelen. In Utrecht willen we zo min mogelijk onderscheid maken tussen de opvang van Oekraïense vluchtelingen en mensen uit andere landen. Kan de wethouder aangeven op welke wijze er alles aan gedaan wordt om de verschillen zo klein mogelijk te maken?

De stad Utrecht wordt vaak gevraagd om noodopvang te regelen, denk bijvoorbeeld aan de gymzaal in Hoograven. Dat valt niet onder de regie van het COA, maar onder de regie van de Veiligheidsregio Utrecht. Wij doen dat altijd op de Utrechtse manier: menswaardig en volgens onze eigen standaarden. Verder zorgen wij ervoor dat wij voor alle vluchtelingen in de stad kwalitatief hoogstaande opvang leveren: onderwijs, activiteiten in de stad, dagbesteding en mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling. Het vergroten van het netwerk voor de vluchtelingen en de opvang is voor iedereen gelijk, ongeacht of men in de Voorveldse Polder zit of in het AZC. Welkom in Utrecht. Het Plan Einstein, Vluchtelingenwerk, vrijwilligers uit de buurt, kerken en moskeeën zetten zich daar echt heel sterk voor in, ongeacht uit welk land iemand komt. Gelukkig
maar. Toegang tot werk hebben de Oekraïners net als arbeidsmigranten wel. Wij proberen te zoeken naar wat binnen de huidige wetten kan. Wij lobbyen in Den Haag om de mogelijkheden eventueel op te rekken.

Hester Assen, PvdA
Louise de Vries, Partij voor de Dieren
Wilma Duitscher, EenUtrecht
Noura Oul Fakir, Bij1
Melody Djeldou Fard, GroenLinks
Yvonne Hessel, Utrecht Solidair