Schrif­te­lijke vragen Duif onnodig gestorven door door­schuiven verant­woor­de­lijkheid

Indiendatum: 9 mrt. 2022
Antwoorddatum: 12 apr. 2022

Schriftelijke vragen 56/2022

Om diverse bomen op de Johan Wagenaarkade 1-10 zijn door Mitros netten gespannen om te voorkomen dat vogels hierin nestelen. Deze bomen worden namelijk gekapt voor werkzaamheden. Er is echter iets misgegaan. Eind februari is namelijk een Turkse tortelduif in het net om een van de bomen terechtgekomen, en het sterke vermoeden bestaat zelfs dat de duif al in de boom zat toen het net werd aangebracht, want er zijn geen duidelijke openingen in het net te bespeuren. Dit zou extra kwalijk zijn in de ogen van de Partij voor de Dieren.

Bewoners trokken herhaaldelijk aan de bel bij de gemeente, hulpdiensten en Mitros met het dringende verzoek om de duif te redden. De Dierenambulance is gekomen, maar gaf aan dat de duif zich op ‘verboden terrein’ (van Mitros) bevond (dus dat ze daar niet mochten komen) en heeft net als bewoners een spoedmelding gedaan bij de gemeente en de RUD. De gemeente heeft niets gedaan om de duif te redden, en ondanks meldingen van bewoners en de RUD richting Mitros, heeft Mitros ook geen actie ondernomen.

De duif is na twee dagen wanhopig vechtend voor zijn leven gered door actieve leden van de Partij voor de Dieren, omdat wij toevallig een lezing gaven in de kerk naast de boom. De Dierenambulance heeft het dier opgehaald, en die nacht is hij van uitputting gestorven. De Partij voor de Dieren vindt het onacceptabel dat Mitros en de gemeente niets hebben gedaan om de duif te redden, en ook dat dezelfde gevaarlijke situatie voor dieren nog steeds bestaat. De netten fungeren nu juist als fuik voor dieren die erin vliegen, met mogelijk wederom dodelijke gevolgen.

De Partij voor de Dieren heeft daarom de volgende vragen:

1. Hoe kan het dat Mitros en de gemeente niets hebben gedaan om de duif te redden? Waar in het bureaucratisch systeem ging er iets mis?

Meldingen over dieren die gevangen zitten in netten rondom bomen zijn ongebruikelijk. Het kostte tijd om binnen de gemeente de juiste persoon vinden die het probleem kon oplossen. We zullen onze processen hierop nalopen en zo nodig aanpassen en duidelijk aangeven wat de verantwoordelijkheid is van eigenaar van de bomen en wat de Dierenambulance kan doen.

Voor meldingen over dieren in nood verwijst ons klantcontactcentrum (KCC) door naar de Dierenambulance. De Dierenambulance geeft aan dat zij inderdaad dinsdag 22 februari zijn langsgegaan. Officieel is het verboden toegang, maar bij dieren in nood geven zij daar wel degelijk voorrang aan. Die avond waaide het enorm hard, mede door de open plek naast het Amsterdam-Rijnkanaal. Op dat moment was de duif niet te zien – ook niet door de melder – en was het door de hevige wind onveilig om een ladder op te gaan. Hierop werd besloten de actie te staken. Met de melder is toen ook afgesproken opnieuw met de Dierenambulance te bellen mocht de duif weer worden waargenomen. De dag daarop heeft de Dierenambulance de duif alsnog uit het net gehaald, helaas was deze overleden.

De melding is ook naar de bomenspecialisten van VTH gegaan. Zij concludeerden dat de bomen niet van de gemeente zijn maar van Mitros, ze zijn ook de opdrachtgever voor de plaatsen van de netten. Vervolgens is contact gezocht met de gemeentelijk projectleider en met Mitros. Mitros is op woensdag 23 februari naar de locatie gegaan en heeft samen met de Dierenambulance contact gezocht met de melder. Mitros heeft uiteraard toestemming gegeven aan de Dierenambulance om het terrein te betreden. Hierop heeft de Dierenambulance de duif meegenomen. Mitros heeft vóór het plaatsen van de netten de bomen laten inspecteren door een flora- en faunadeskundige.

2. Los van onze mening over het spannen van netten om bomen om nestelen door vogels te voorkomen: wie heeft de verantwoordelijk dat die netten accuraat bevestigd worden en wie controleert dit?

Het accuraat bevestigen van de netten wordt gedaan door een erkend bedrijf in opdracht van Mitros, daarna vindt wekelijks een inspectie plaats.

3. Indien de duif inderdaad al in de boom zat toen de netten werden aangebracht: hoe heeft dit kunnen gebeuren? Is er geen ecoloog betrokken bij dit soort werkzaamheden?

Het is niet de bedoeling dat er vogels in de boom zitten als de netten worden aangebracht. Daarom mogen deze werkzaamheden alleen uitgevoerd worden in aanwezigheid van een flora- en faunadeskundige. Deze adviseur heeft bij het aanbrengen van de netten geconcludeerd dat, voorafgaand aan de werkzaamheden, in geen van de 22 bomen op het terrein van de Johan Wagenaarkade vogels zijn aangetroffen.

4. Wat gaat het college doen om het meldingssysteem en de acties voor dieren in nood bij de gemeente te verbeteren, met als doel dat dit nooit meer gebeurt?

Bij het KCC wordt voor dieren in nood direct doorverwezen naar de Dierenambulance. Wij voegen in de kennisbank van het KCC toe dat als het netten om bomen betreft, meteen doorverwezen wordt naar de onze eigen boomtechnisch inspecteurs, zodat zij het eigendom van de bomen kunnen nazoeken. Zo hopen we bij een volgende soortgelijke melding tijd te besparen en de melding sneller te adresseren bij de eigenaar van de boom.

5. Is het college het met ons eens dat de Dierenambulance toegang tot alle terreinen zou moeten hebben om dieren in nood te redden, net zoals de ‘mensenambulance’ dat heeft? Zo nee, waarom niet?

Bij het betreden van privéterrein treedt men in het eigendomsrecht van derden en dat is niet zomaar toegestaan. Toegang tot het privéterrein is een bijzondere bevoegdheid. Voor toezicht op de Wet natuurbescherming (Wnb), voor bijvoorbeeld de zorgplicht, zijn door de provincie aangestelde toezichthouders bevoegd, de gemeente heeft geen bevoegdheden. De Dierenambulance is particulier en heeft geen aparte wettelijke status.

6. Kan het college toezeggen dat het regelt dat de Dierenambulance voortaan overal in Utrecht dieren in nood kan redden en dus zijn essentiële werk kan doen? Zo nee, waarom niet?

Nee, we kunnen dit niet toezeggen omdat we geen bevoegdheden hebben om dit te regelen. Zie het antwoord op vraag 5.

7. Wat kan het college doen om Mitros aan te sporen een diervriendelijker beleid te voeren én – nu het meest urgent – te voorkómen dat er nog meer dieren in de boomnetten die Mitros op de Johan Wagenaarkade heeft aangebracht terechtkomen? En gaat het college dit dan ook op zeer korte termijn doen? Zo nee, waarom niet?

In principe zouden met de (wettelijke) verplichting dat een flora en faunadeskundige de netten plaatst dit probleem niet mogen optreden. Als dit toch vaker gebeurt, dan is het aan de Provincie Utrecht (bevoegd gezag Wet Natuurbescherming) om het gebruik van netten als middel om nesten te weren te reguleren.

Mitros laat wekelijks controles uitvoeren op de netten door een flora- en faunadeskundige van een gespecialiseerd bedrijf. Daarnaast houdt de projectmanager van Mitros de netten (bijna dagelijks) goed in de gaten. De melder heeft het telefoonnummer van de flora- en faunadeskundige, als er een vogel in nood is dan kan gebeld worden en wordt de vogel gered.

8. Hoe gaat het college voorkómen dat er überhaupt vogels en andere dieren bekneld raken in netten om bomen heen, in de hele gemeente Utrecht?

Wij krijgen niet vaak melding van dit probleem en hebben dit onderwerp daarom niet actief als aandachtspunt lopen, zowel bij vergunningverlening als bij beleid. We beschouwen dit als een incident, we zullen in de gaten houden of het zich herhaalt.

9. Gezien de urgentie en het risico op nog meer dierenslachtoffers: is het college bereid om deze vragen binnen 14 dagen te beantwoorden? Zo nee, waarom niet?

In verband met het reces was interne afstemming lastig, en ook externe partijen moesten worden geraadpleegd voor de beantwoording. Daarom hebben we de vragen niet sneller dan binnen de reguliere termijn kunnen beantwoorden.

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren