Commis­sie­bij­drage Bomen­beleid Utrecht

Zoals velen gezien hebben, hebben wij niet stilgezeten met het stellen van schriftelijke vragen over bomenkap tijdens het zomerreces. Wij zijn verbijsterd in wat voor rap tempo in de zomer de aanvragen voor kapvergunningen werden gepubliceerd. Van het Paardenveld, tot het stadsstrand en weer terug naar de Cremerstraat. Het leek niet op te houden.

Het enige lichtpuntje is dat omwonenden gelukkig ook niet stil hebben gezeten en nog steeds niet stil zitten. Al maar meer burgers komen in verzet, er is een actiegroep tegen de kap van de bomen op de Europalaan, bomenadvocaten hebben handenvol werk aan onder andere het Zuiderpark en de zienswijzen blijven maar binnen stromen.

Maar wanneer houdt het een keer op vragen wij ons af. Wanneer realiseert dit college zich dat zij niet door kan gaan met de kaalslag in de stad? Vooral het schijnbare gemak waarmee dit college overgaat tot het afgeven van kapvergunningen leidt tot grote vraagtekens. Er is een cultuurverandering nodig waarbij behoud van bestaande bomen het uitgangspunt is.

Nu is het in Utrecht zo dat bomen worden gekapt onder het mom van bijvoorbeeld woningbouw of het opknappen van een straat. Altijd komt het excuus dat er weer bomen voor in de plaats komen. Maar nooit wordt een straat meer hetzelfde als je er oude bomen kapt en er nieuwe jonge bomen voor terugplaatst, áls dit al gebeurd.

Voordelen bomen
Waarom pleiten voor het behoud van grote bomen? Een boom is toch een boom zou je zeggen. Maar hoe ouder en groter bomen zijn, hoe meer ze bijdragen aan een aantrekkelijke en leefbare stad. De beeldvorming rondom bomen wordt hier in de Utrechtse raad door een aantal partijen stelselmatig in de hoek van onderhoudskosten en gevaar gestopt.

De Partij voor de Dieren brengt vandaag 5 argumenten waarom er in Utrecht gekapt moet worden met kappen.

1. Luchtkwaliteit en fijnstof

Onderzoekers van het Limburgs Universitair Centrum in België hebben in 2002 opnieuw aangetoond dat grote bomen langs drukke straten de lucht zuiveren van fijnstof. Het inademen van alleen al dit ‘fijnstof’ zorgt in Nederland jaarlijks voor 4.500 tot 20.000 doden plus vele duizenden gevallen van luchtwegklachten en astma. Ook in Utrecht.

Zij geven aan dat een vijftig jaar oude boom al snel een bladvolume van ongeveer 1000 m2 bezit. Het gebladerte van zo’n boom neemt in een grote stad ongeveer 1,1 ton fijnstof op. Volgens berekeningen zou voor compensatie van het luchtzuiverend effect voor elke gevelde boom van vijftig jaar oud op dezelfde plek duizend jonge bomen geplant moeten worden.

2. Nog meer gezondheid

Vanuit meerdere onderzoeken, onder andere van KPMG en Wageningen Universiteit versnelt zicht op grote bomen de genezing, zorgen bomen voor minder mentale moeheid, minder criminaliteit, minder agressie, minder depressie en minder stress. En dus al met al zorgen bomen voor minder kosten in de gezondheidszorg.

Volgens KPMG kan er landelijk jaarlijks € 95 miljoen bespaard worden op ziektekosten bij mensen met depressie en angststoornissen als er in stedelijke wijken in Nederland tien procent meer groen komt.

3. Gezonde groene stad voor de toekomst

Grote bomen gaan wateroverlast en hittestress tegen. In een stad is het namelijk gemiddeld 4 graden warmer dan in het omringende landelijke gebied. Tevens breken ze de wind, zijn ze een buffer tegen verkeerslawaai, bieden ze een woonplaats voor dieren en zorgen voor een recreatieve plek voor de stadsbewoners.

4. Waarde huizen en toerisme

Bomen dragen ook nog eens bij aan een aantrekkelijke woonomgeving en zorgen voor 10 tot 20 procent meer waarde van je huis en huizen met een mooie rij bomen dalen tienduizenden euro’s in prijs als er dreigt te worden gekapt. Ook trekken bomen enorm veel toeristen naar Utrecht. De Partij voor de Dieren heeft begrepen dat de Oude gracht en haar bomen op plek 2 staat van toeristische trekpleisters van Utrecht. De Partij voor de Dieren vraagt zich nu af of de wethouder bereid is om bij bureau Toerisme het verzoek neer te leggen om een enquête uit te laten voeren om te onderzoeken in hoeverre de bomen op de Oude Gracht nu echt een toeristische trekpleister zijn.

5. Kostenplaatje

De aanwezige bomentaxateur gaf tijden de RIA aan dat een volwassen boom ongeveer 4.000 tot 7.500 euro waard is. En vergeet vooral het kostenplaatje voor het planten van een nieuwe boom niet. Het kost zo rond de 100 a 2000 euro om een boom te planten met goede groeimogelijkheden een goede ondergrond. Het onderhoud van een boom kost maar 10 tot 15 euro per jaar.

Al met al komen wij tot de conclusie dat je bomen beter kan laten staan dan ze te kappen.

En om dat te doen moeten er in Utrecht een paar dingen veranderen.

Ten eerste moet er een verplichte BEA en/of BER worden uitgevoerd

Dit is essentieel, en tijdens de RIA gaf onderzoeker Jitze Kopinga van het Alterra Instituut meerdere redenen waarom. Hij gaf onder andere aan dat de grootste problemen ontstaan bij het behoud en de aanplant van bomen bij nieuwe projecten. Wij willen dan ook dat er altijd eerst goed wordt gekeken of een gebied wel heringericht moet worden, of behoud van de bomen is overwogen en of verplanting is onderzocht. En ja dit gebeurt in zekere mate al, maar alleen met een bomenparagraaf. Dit is onvoldoende om bomen te beschermen. Met een BEA/BER is de kans dat je halverwege een project moet constateren dat bomen niet gehandhaafd kunnen blijven of alsnog na afloop dood gaan veel minder.

De PvdD wil hiermee bereiken dat het behoud van bomen bij elk bestemmingsplan de norm wordt en dat dit ook de norm wordt bij architecten, planontwikkelaars, woningbouwcorporaties en vooral ook projectontwikkelaars. De Partij voor de Dieren kan niet anders concluderen dat het dus essentieel is voor bomenbehoud in Utrecht om een BOA en/of BER verplicht te stellen bij nieuwbouw projecten. Graag de visie van de wethouder hierop.

Ten tweede willen we dat de kapverordening wordt gewijzigd

De huidige kapverordening is momenteel zeer ruim voor particulieren. Bij een perceelgrootte (huis plus tuin) van < 300 m2 zijn alle bomen < 15 cm doorsnede kapvergunningsVRIJ. De PvdD wil dan ook van de wethouder weten of hij bereid is de huidige kapverordening strenger te maken, zodat particulieren niet zomaar zeer grote bomen kunnen gaan kappen.

En ook als een boom hinder veroorzaakt is dat reden voor een kapvergunning, maar wat is hinder??? Graag hoort de PvdD of de wethouder bereid is het begrip hinder eerst verder te omschrijven, waarna wij natuurlijk weer kunnen kijken naar wat wij wel en niet wenselijk vinden. Wat verstaat dit college exact onder hinder?

Kappen voor winst?
Dan mijn laatste vraag, de Partij voor de Dieren krijgt het vermoeden dat er ook bomen worden gekapt om deze vervolgens te verkopen voor biomassacentrales. Kan de wethouder deze hopelijke mythe ontkrachten of bevestigen?