Commis­sie­bij­drage Raads­brief Actieplan zelf­beheer openbaar groen


9 september 2021

Dank u wel, voorzitter. Meer openbaar groen heeft vele voordelen op het gebied van klimaatadaptatie, voor de luchtkwaliteit en voor zowel de fysieke als de mentale gezondheid van Utrechters. Daarnaast is zelfbeheer van openbaar groen goed voor de sociale cohesie van buurten. De Partij voor de Dieren wordt er daarom heel blij van dat er onder Utrechters veel enthousiasme is voor het zelfbeheer van groen in de openbare ruimte. Onze fractie heeft veel waardering voor alle inwoners die Utrecht groener én biodiverser willen maken. Het draait natuurlijk niet alleen om esthetiek, maar groen is in de eerste plaats waardevol om de waarde die het heeft voor de biodiversiteit. Overigens hoeft het één het ander niet uit te sluiten.

Biodiversiteit verdient een hoofdrol in het actieplan:

Het moment van bloeien van planten met betrekking tot aanwezige insecten is heel belangrijk. Gezien de biodiversiteitscrisis is de juiste bloeiperiode extra belangrijk. De insectenpopulatie daalt. Daar komt bij dat de bloeiperiode en de levenscyclus van insecten verandert door klimaatverandering. Kan de wethouder toezeggen dat inwoners door de gemeente worden voorgelicht op dit vlak, en kan de wethouder uitleggen welke mogelijkheden hij hiertoe ziet?

Zelfbeheer van openbaar groen biedt ook gelegenheid om het groen vogelvriendelijk in te richten. In de zomer hebben sommige vogels het bij hoge temperaturen zwaar omdat ze moeilijk water kunnen vinden. De aanwezigheid van drinkschalen, maar ook plaatsen om te badderen, essentieel voor het onderhoud van verenkleed van vogels, kan een heel positieve uitwerking op de biodiversiteit hebben. Natuurlijk kan ook de keuze voor de juiste planten en struiken een wereld van verschil maken voor dieren. Kan de wethouder toezeggen om het vogelvriendelijk inrichten van openbaar groen zoveel mogelijk actief te stimuleren, door informatievoorziening?

De PvdD wil graag waarborging dat goede soorten flora worden toegevoegd. Met de beste bedoelingen worden er allerlei soorten gezaaid en geplant, maar als het om uitheemse versies gaat, of geteeld met veel gif, dan doet het helaas meer kwaad dan goed, omdat zo lokale inheemse soorten verdrongen worden. Of erger: de genenmix wordt vervuild doordat inheemse en uitheemse soorten zich met elkaar kruizen. Kan de wethouder toezeggen dat de gemeente hierop toeziet, en dat hier over wordt gecommuniceerd naar zelfbeheerders?

Een positieve impuls zou kunnen zijn dat de gemeente een verantwoorde inheemse zadenmix verstrekt, bijvoorbeeld als bedankje richting zelfbeheerders. Overigens is het soms nog beter om niets te zaaien en gewoon dat te koesteren wat spontaan opkomt, maar aangezien mensen toch graag zelf in de weer gaan kan je maar beter zorgen dat het dan verantwoord is. Kan de wethouder toezeggen te onderzoeken wat er mogelijk is in het verstrekken van verantwoord zaai- en pootgoed aan zelfbeheerders?

Het college is voornemens om het actieplan in het derde kwartaal van 2022 te gaan evalueren. Gezien de biodiversiteitscrisis lijkt het ons noodzakelijk om het bevorderen van de biodiversiteit zowel als beleidsdoel toe te voegen als aan de evaluatie. Voor uw duidelijkheid: dat zou dan zijn bij maatregel 5 op pagina 12 van het plan, en ook bij de evaluatie genoemd in maatregel 6, op pagina 14 en in het kopje ‘monitoring’ op pagina 16. Kan de wethouder toezeggen het actieplan aan te vullen met ‘biodiversiteit’ als beleidsdoel en dat biodiversiteit expliciet zal worden toegevoegd aan het evaluatiekader?

In het actieplan wordt niet geschreven over de aanstelling van een aantal groenconciërges als primair aanspreekpunt. Dat vindt de Partij voor de Dieren jammer. Het is fijn dat er zoveel vrijwillige groenbeheerders opstaan, maar 1 coördinator die voorziet in informatie, materiaal, motivatie en vooral ook continuïteit is onmisbaar en blijft een verantwoordelijkheid van de gemeente. Tijdens de RIB waar de wethouder zelf ook bij was is hier meer over gezegd. Los van de naam, groenconciërge of zoals voorheen de wijkgroenpunten, kan de wethouder toezeggen om een dergelijke ondersteunende functie te realiseren en uiteraard de invulling ervan terug te koppelen aan de raad?

Tot slot, wat gaat de wethouder doen om te zorgen dat groenbeheerders van de gemeente niet per abuis boomspiegeltuintjes en ander door bewoners beheerd groen beschadigen? Dat gebeurt namelijk nog regelmatig. En dan kom ik opnieuw terug op de regentonnen. Deze dragen bij aan klimaatadaptatie: het riool wordt hierdoor ontlast en het water kan gebruikt worden voor het groen. Bij de bespreking van de Voorjaarsnota 2016 vroeg de Partij voor de Dieren al aan de wethouder om een uitdeelactie van regentonnen te organiseren. Kan de wethouder toezeggen om te onderzoeken wat er nodig is om regentonnen te verstrekken aan zelfbeheerders? Dank u wel.