Commis­sie­bij­drage Initi­a­tief­voorstel Een eerlijke start voor ieder kind. Voor­stellen voor een eerlijk en trans­parant toela­tings­beleid op basis­scholen in Utrecht

Ik wil beginnen met complimenten aan de PvdA, Hester en Ilse voor het mooie voorstel dat voorligt. Je kan ziet dat er veel tijd en moeite in gestoken is en dat heeft resultaat gehad. De Partij voor de Dieren steunt het doel van dit initiatiefvoorstel. Er worden belangrijke punten genoemd om mee te nemen in het opzetten van een stadsbreed aanmeld- en toelatingsbeleid voor het basisonderwijs in Utrecht. De Partij voor de Dieren is ervan overtuigd dat dit voorstel van de PvdA zal bijdragen aan het opzetten van een eerlijker beleid. Dus ook de titel is mooi gekozen.

In de reactiebrief van het college die we afgelopen dinsdag ontvingen lezen we dat het college in overleg met de schoolbesturen ook bezig is met het opstellen van een plan van aanpak voor het herzien van het aanmeldbeleid. Het lijkt ons verstandig dat af te wachten om het initiatiefvoorstel en collegevoorstel in samenhang te kunnen beoordelen. Tegelijk kan ik me voorstellen dat dit initiatiefvoorstel juist een goed startpunt kan zijn voor dat gezamenlijke plan en beleid. Vraag aan de initiatiefnemer: ziet zij dat ook zo?

Kan het college toezeggen om, als ze dan toch al met samenwerkende partijen in gesprek gaat over nieuw beleid, dit voorstel van de PvdA als agendapunt mee te nemen en te polsen bij de schoolbesturen wat zij hiervan vinden?

De wethouder gaf eerder aan dat het de ambitie is van het college om alle scholen laten mee te laten doen. Zij gaf aan er voorlopig vanuit te gaan dat alle schoolbesturen mee gaan doen. Toch is het college nu enkel in gesprek met “het merendeel van de schoolbesturen”, en zijn niet alle besturen betrokken. (Het is niet onredelijk om rekening te houden met een scenario waarin níet alle schoolbesturen meteen meedoen met een stedelijk beleid.)

Wat gaat het college doen om alle scholen mee te krijgen in dit nieuwe beleid?

En vraag aan de indiener van het voorstel: Kan de indiener toelichting geven op het voorbeeld uit Amsterdam dat laat zien dat schoolbesturen die in eerste instantie niet meededen, dat later wel zijn gaan doen? Wat zijn voor de besturen daar de beweegredenen voor geweest en hoe kan hierop in Utrecht wellicht geanticipeerd worden?

Het effectief in praktijk brengen van een nieuw stadsbreed beleid komt in het geding wanneer niet alle schoolbesturen meedoen. Scholen die buiten dit beleidsplan vallen zullen zich dan bovendien bij gebrek aan handhaving wellicht nog steeds niet aan de wettelijk verplichte aanmeldleeftijd van drie jaar houden. Kan de wethouder duidelijkheid geven over wat de gemeente of de onderwijsinspectie gaat doen tegen illegale vooraanmelding bij deze scholen?

Sommige ouders kiezen bewust voor religieus bijzonder onderwijs (bijv. islamitisch), of algemeen bijzonder onderwijs (bijv. jenaplan). De PvdA lijkt hier in haar voorstel te makkelijk aan voorbij te gaan. Ouders kunnen in het voorstel van de PvdA maximaal 6 scholen van voorkeur aangeven. Als er bij de eerste keus geen plek is, dan zou dit betekenen dat hun kind dan mogelijk naar de andere kant van de stad zou moeten. Hoe wenselijk is die uitkomst? Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat ouders met een intrinsieke motivatie voor een bepaalde vorm van bijzonder onderwijs, terechtkunnen op een school die aansluit bij hun principes en niet voorbijgegaan worden door bijvoorbeeld iemand die dichterbij woont? Graag een reactie van de indiener daarop.

Een jaarlijks evaluatiemoment waarna gericht bijgestuurd kan worden zien wij, zeker in de eerste fase, als essentieel onderdeel van een nieuw beleid. Dit is voor ons een belangrijke reden om onze steun voor de doelen van dit voorstel uit te spreken.

Het lijkt ons duidelijk dat het beoogde beleid met toevoeging van deze voorstellen kansengelijkheid bevorderd. Dat het segregatie in het onderwijs effectief kan tegengaan, daar zijn toch nog vraagtekens bij te zetten. Het is in elk geval pijnlijk duidelijk geworden dat het huidige beleid in elk geval niet werkt. Dat er iets moet veranderen staat vast. Het voorstel van de PvdA biedt een mooi alternatief en een startpunt voor eerlijk beleid. Tegelijkertijd heeft het college aangekondigd ook in oktober met een plan van aanpak te komen en uiteindelijk vanaf september 2021 al met nieuw beleid. In het initiatiefvoorstel zie ik geen duidelijke planning. Daarom vraag aan initiatiefnemer: hoe is de planning van haar voorstel als dat aangenomen wordt, en hoe snel zou de raad dan moeten besluiten? En hoe verhoudt dat zich tot de plannen die zij van het college verwacht?

Mijn fractie vindt het op dit moment lastig in te schatten of het verstandig is het initiatiefvoorstel snel aan te nemen zodat college daarmee aan de slag moet of dat het verstandiger is het plan van aanpak van het college en dit initiatiefvoorstel in samenhang te behandelen.

De PvdD zou, met inachtneming van onze genoemde vraagtekens, steun voor dit voorstel uitspreken, maar nu houden we graag nog een slag om de arm om te bezien wat het plan van het college gaat zijn en hoe beide voorstellen elkaar mogelijk nog kunnen versterken.