Commis­sie­bij­drage Jaar­stukken 2018

Commissie Stad & Ruimte en Mens & Samenleving, 28 mei 2019

Vandaag zijn het geen algemene beschouwingen, dus ik ga niet uitgebreid vertellen dat wij het budget van de stad liever anders uitgegeven: aan meer ecologie en minder aan economie. Dat verhaal komt nog. Vanuit onze controlerende taak kunnen wij over de Jaarstukken zeggen dat we geen enorm grote, rare dingen zien. Ja, natuurlijk vinden wij het jammer dat er veel geld wordt uitgegeven aan de marketing van de stad. En van ons hoeft al het bouwen niet, met de bijbehorende verdiencapaciteit. Vandaag hebben we het over verantwoording, met daarbij de insteek dat een betere verantwoording bijdraagt aan onze controlerende taak.

Allereerst over raadstoetsen: In het verleden heeft onze fractie meegewerkt aan de raadstoetsen duurzaamheid en groen. We concludeerden toen dat het onduidelijk is in hoeverre doelstellingen doorontwikkeld worden. De subcommissie F&C concludeert nu: De meest in het oog springende aanbeveling uit beide rapportage is de volgende: Geef als college meer duiding/ toelichting of de betreffende effect-/prestatiedoelstelling wordt bereikt. Geef daarbij context over de oorzaak van het wel/niet bereiken van de doelstelling. Deze aanbeveling is ook gedaan bij de eerdere raadstoetsen en is dus nog niet opgevolgd. Dit onderschrijven wij, en zou bij andere programma’s opgevolgd moeten worden.

Vandaag hebben we het over verantwoording, met daarbij de insteek dat een betere verantwoording bijdraagt aan onze controlerende taak. Onze fractie zoomt vandaag in op drie hoofdonderwerpen waar we die verantwoording en het controleren ervan kunnen verbeteren.

Dierenwelzijn

- In de jaarstukken krijgen dieren weinig aandacht. Het budget voor dierenwelzijn wordt genoemd, maar er wordt niet of nauwelijks financiële en inhoudelijke verantwoording over afgelegd. Bij de doelstelling ‘Wij zorgen goed voor de dieren in de stad’ ontbreken onderbouwende cijfers. In het Duurzaamheidsverslag zien we wel verantwoording over dierenwelzijn, maar in de Jaarstukken ontbreken indicatoren, prestatiedoelstellingen, en inzage in geld. Onze vraag: is het college beleid om meer dan nu verantwoording af te leggen over dierenwelzijn in de jaarstukken en daarbij bijvoorbeeld de info uit het Duurzaamheidsverslag te gebruiken?

- De enige (een van de weinige) indicatoren met betrekking tot dierenwelzijn is het aantal beoogde zwerfdieren. De Partij voor de Dieren heeft hier al diverse keren iets over gezegd, maar hoe kan het toch dat het college het aantal op 3.000 blijft houden? Wij koppelen hier graag een ambitieuzere doelstelling aan. Is het college bereid om de doelstelling te ontwikkelen om het aantal zwerfdieren per jaar te laten afnemen, bijvoorbeeld jaarlijks met steeds 10%?

Duurzaamheid

-Wij zouden liever hebben dat de jaarstukken anders ingedeeld worden als het gaat om duurzaamheid. Duurzaamheid is namelijk zo’n groot thema dat bijna alle andere programma’s raakt dat het veel logischer is om duurzaamheid te benoemen in de normale programma’s en het programma duurzaamheid om te dopen in Energie & Milieu. Dit zou een hoop verwarring voorkomen en meer inzicht geven in de verantwoording. Wat is de mening van het college hierover?

- Er wordt verantwoording afgelegd over duurzaamheid in de Jaarstukken maar ook in Duurzaamheidsverslag. Als Partij voor de Dieren hebben wij daarom gevraagd, en we zijn blij met de ontwikkeling die het Duurzaamheidsverslag doormaakt. Beide stukken verschijnen nu min of meer tegelijk, maar we zien verschillen tussen beide documenten. Hoe kiest het college om bepaalde informatie wel in duurzaamheidsverslag te zetten maar niet in jaarstukken. Graag een inzicht. Bijvoorbeeld: het Duurzaamheidsverslag gaat in op vlees eten. De jaarstukken niet. Is het college bereid om in de Jaarstukken te rapporteren over consumptie van dierlijke eiwitten?

Over duurzaamheid inhoudelijk hebben we nog twee opmerkingen.

-Utrecht wil zo snel mogelijk een klimaatneutrale stad zijn (dat was altijd in 2030). Maar als we kijken naar de CO2-uitstoot: die daalde tussen 2015-2017 met 7% (4% in 2016, 3% in 2017). De daling in 2016 was dus hoger. De gegevens over 2018 zijn pas in 2020 beschikbaar. Hoe weten we dan tijdig of we de doelstelling van 20% minder CO2 in 2020 gaan halen en hoe en wanneer kunnen wij dit bijsturen?

-Het energieverbruik tussen 2015-2017 is toegenomen en zal dat ook blijven doen vanwege groei van de stad. De enige reden dat dit niet leidt tot meer CO2-uitstoot is dat energie schoner wordt opgewekt. Wat wij wel zouden willen weten: in hoeverre neemt energieverbruik per huishouden toe (of af). (We weten dat bedrijven meer gas verbruiken.) Is het college bereid om hierover te rapporteren? Er zijn energie-ambassadeurs actief. Is hoeverre is inzichtelijk dat dat zij ook echt bijdragen aan de afname van energieverbruik van energie door huishoudens en bedrijven? Als die informatie er is, kan dat mee in de jaarstukken?

Openbare ruimte en groen

-In de jaarstukken is er gelukkig veel aandacht voor groen. Echt concreet inzicht over de ontwikkeling van de hoeveelheid groen ontbreekt in de Jaarstukken. In het Duurzaamheidsverslag zie we informatie over de hoeveelheid vierkante meter groen per inwoner. Vraag: is het college bereid om over deze indicator ook in de Jaarstukken te rapporteren, liefst ook per wijk? Want: de toename van hectares aan groen in Vleuten-De Meern verdoezelt dat wijken als Binnenstad en Noord-West grijze en stenige omgevingen worden en de ontwikkeling van groen in de stad is dusdanig belangrijk dat het ook een plek in Jaarstukken verdient.

- In een bijzin in het de paragraaf over de afvoer van hemelwater staat vermeld dat 6 hectare verharding, is onthard (pagina 111). Er is echter geen ambitie op geformuleerd, zoals dat wel voor het vervangen van kilometers riolering gebeurt. De gemeente Utrecht doet nu enkele jaren mee aan operatie Steenbreek, maar vooralsnog is ons niet helder wat dit concreet oplevert. Daarover zouden we graag iets teruglezen in de jaarstukken. Is het college met ons eens dat het ook een goed idee is om ambities op te stellen over hoeveel vierkante meters stenen worden vervangen door groen en/of waterdoorlatende verharding?

Dus vraag een toezegging aan het college: is zij bereid om een indicator op te nemen met betrekking tot de ambitie en realisatie van het aantal vierkante meters steen en asfalt dat onthard is? De Partij voor de Dieren hoopt daarmee meetbaar te krijgen hoeveel er gebeurt op dit terrein, maar ook een toelichting te krijgen op wat er per jaar voor gedaan wordt.

- Een andere prestatie-indicator die we graag toevoegen gaat over bomen. Bomen zijn ook gewoon kapitaalgoederen. Waarom wordt er in de jaarstukken niet verwezen naar de gemeentelijke vellijst? In de bijlage van het duurzaamheidsverslag hebben we een prachtig overzicht van alle gekapte en geplante bomen ontvangen. Deze informatie is dus gewoon beschikbaar in de gemeentelijke organisatie. Is het college bereid om in het vervolg ook in de jaarstukken (een beknopte weergave), de cijfers op te nemen van het aantal gemeentelijke bomen dat geveld is en het aantal bomen in gemeentelijk beheer dat is aangeplant?

- Er wordt gewerkt met Wijkgroenplannen. In de jaarstukken (p.104) lezen we

de wijkgroenplannen geresulteerd hebben in groen in de directe woonomgeving en draagvlak en betrokkenheid bij bewoners. De bewonerstevredenheid over het buurtgroen was 68 % en over de parken 72%.

Het is ons onduidelijk hoe succesvol de Wijkgroeplannen zijn geweest. De Partij voor de Dieren heeft vaker gevraagd om een evaluatie van de wijkgroenplannen. Vraag: relateert het college de tevredenheid over buurtgroen aan de uitvoering van de wijkgroenplannen? Is het college het met ons eens dat tevredenheid over buurtgroen, niet per definitie ook iets zegt over de waarde van dit buurtgroen voor biodiversiteit en klimaat? Wat kan het college doen om aan onze wens tegemoet te komen inzichtelijk te maken, ook voor inwoners, in hoeverre buurtgroen van meerwaarde is voor biodiversiteit en klimaat? (voorbeeld: in de wijkgroenplannen zijn soms ook stukken struikgewas vervangen door plantenbakken, dat is niet per se een verbetering).Korte vraag: hoe staat het college tegenover een voortzetting van de wijkgroenplannen? Welke alternatieven heeft ze eventueel voor ogen, nu vorig jaar de laatste projecten van de wijkgroenplannen zijn uitgevoerd?

Overig/Economie

- De Jaarstukken openen met een hoofdstuk Bewoners en bestuur, maar dan gaat het gelijk over ‘Utrecht wordt nationaal en internationaal gezien als een aantrekkelijke stad van kennis en cultuur’. Waarom? En kan dit voortaan niet gewoon verplaatst worden naar economie als er gesproken worden over citymarketing en toerisme. Graag een toezegging.

- Utrecht wil per se de Beste G4-stad zijn met betrekking tot vestigingsplaats voor bedrijven, terwijl Utrecht zakt van 2 naar 3. Vraag: Zullen we indicator gewoon aanpassen aan feit dat wij stad vier zijn, en daarmee schrappen?