Commis­sie­bij­drage Jaar­stukken 2022

Terugblikken op vorig jaar en controleren of het college heeft waargemaakt wat het beloofde is zowel belangrijk als een complexe klus. Veel doelen, veel pagina's tekst, en maar 1 avond beschikbaar voor ons allemaal. Zoals u van ons gewend bent, pik ik er een aantal voor ons belangrijke thema’s uit.

Groei is geen doel op zich, heeft het college nu ook in de Ruimtelijke Strategie laten opnemen. Nobel, maar we geloven het niet helemaal. Uit de Jaarstukken en ook beantwoording van technische vragen blijkt dat het college nog altijd actief investeert in groei. Er wordt 6 ton gepompt in economische groei via de Regionale Ontwikkelings Maatschappij, en zakelijk toerisme wordt gepromoot met een investering van 228.000 euro. En dat is dan nog los van alles wat in stadspromotie geïnvesteerd wordt en het verlies dat we lijden op de niet-kostendekkende leges voor evenementen en horeca. Utrecht is verslaafd aan groei en is trots dat het de meest competitieve regio van Europa is. En dat wordt Utrecht heus niet zomaar. Als gevolg daarvan neemt de woningnood alleen maar toe. En dan zien wij de vicieuze cirkel: woningen voor banen, en omdat er woningen bijkomen moeten die ook wel weer gevuld worden met mensen met werk. Zo slibt de stad dicht, en staat het groen massaal onder druk. In hoeverre herkent het college deze vicieuze cirkel en zouden we dat niet een halt moeten toeroepen?

Wij zien dat het groen onder druk staat en het college zelf ziet ook dat het groen achterblijft op de groei van de stad. Er is bijvoorbeeld een kleine daling in het aantal m2 groen ten opzichte van de bouwproductie. Dat komt, zegt het college, doordat bouwprojecten eerder worden opgeleverd dan de openbare ruimte wordt vergroend. Het college ziet deze tendens naar beneden ook: “We zien het als een signaal dat we scherp moeten zijn op de koers”. Scherp zijn is voor ons onvoldoende, voorzitter. Deze tendens is een pleidooi voor natuurinclusief bouwen. We zien nog altijd uit naar een bouwplan waarvoor geen bomen gekapt worden, maar bestaand groen uitgangspunt is van bouwen.

In Utrecht is er 66m2 groen per huishouden, dat zou 74m2 moeten zijn, en het college signaleert zelf dat ook deze doelstelling onder druk staat. Maar wat zien we in de Jaarstukken: in de begroting Openbare Ruimte & Groen was er in 2021 8 miljoen te weinig uitgegeven en in 2022 1,5 miljoen. Er blijft dus geld op de plank. Nu zien we in de begroting 2023 een veel hoger bedrag gelukkig, maar welke lessen zijn het afgelopen jaar geleerd opdat we dit geld nu wél gaan uitgegeven?

Goed plan was het gratis weggeven van bomen, 900 bomen in het kader van Utrecht 900 (mede door onze motie om bomen weg te geven, dat dan weer wel). Volgens onze partij een goed middel om de nodige bomen te planten en draagvlak te creëren voor inwoners. Wat vindt het college zélf van deze actie en is zij bereid tot een vervolg? Want geld dat je niet kunt uitgeven aan projecten die vertraging hebben opgelopen, kun je wel uitgeven aan gratis bomen. Daar wordt toch echt iedereen blij van?

Diverse dierenwelzijnsambities blijven achter, zien we in de Jaarstukken. In het coalitieakkoord staat dat het college wil toewerken naar nul evenementen met dieren. In de beantwoording van onze vragen over de zeven evenementen die in 2022 plaatsvonden met dieren zegt het college nu: “We werken toe naar nul evenementen waarbij dieren uit hun natuurlijke omgeving worden gehaald of in hun natuurlijke gedrag worden verstoord.” Waarom deze aanvulling opeens die vooral een afzwakking is? Wij weten dat een gemeente het gebruik van dieren bij evenementen niet kan verbieden (dat is landelijk beleid), maar de Partij voor de Dieren wil wél dat het college als uitgangspunt nul evenementen met dieren heeft, en daar ook op alle mogelijke manier op inzet. Op 1 evenement zijn 122 dieren ingezet (tijdens het Diergeneeskunde Outdoor Event zijn 55 paarden, 3 koeien, 5 ezels, 18 schapen, 14 honden, 8-10 fretten, 12 konijnen, 6 cavia’s gebruikt, en die paarden moesten ook nog wedstrijden racen). Dit willen we toch zeker niet meer in Utrecht? Graag een uitspraak hierover van de wethouder.

En alsof het college wist dat we het extra geld voor dierenhulporganisaties ter sprake zouden brengen! We kregen vandaag een brief. Het doel dat er 24 uur per dag hulp geboden aan dieren in nood, gaat het college niet halen. Er komt extra geld, daar kunnen mensen voor in dienst genomen worden en duurdere kostenposten worden gecompenseerd. Maar het doel van 24 uur per dag hulp laat het college los. Voorzitter, we vinden het jammer dat dit extra geld zo lang op de plank bleef, en dat het ook niet genoeg is. En waarom is de doelstelling losgelaten, ook nog eens op basis van een piepklein bedrag op de gemeentelijke begroting. Dat is toch niet wenselijk?

Klimaat en duurzaamheid

Zou het de laatste keer zijn dat ik over klimaatneutraal spreek hier? Vast niet, maar in de Jaarstukken zien we deze ambitie nog, en in de Voorjaarsnota zijn voorstellen gedaan om deze doelstelling door een smart doelstelling te vervangen, die aansluit bij het vastgestelde beleid. Er komt dus andere informatie (Het voorstel is om vanaf nu te rapporteren over het energieverbruik van de stad; beleidsdoelstelling -35% minder energieverbruik in 2050 ten opzichte van 2020 uit het door de raad vastgestelde programma Energie Besparen). En ook in de nieuwe klimaatvisie komen nieuwe voorstellen voor doelstellingen. Wat mijn fractie op dit punt zou willen is dat het Duurzaamheidsverslag onderdeel wordt van de P&C-cyclus (Planning en Control). Het verschijnt ongeveer tegelijkertijd en als wij vragen stellen om de inhoud daarvan bij de Jaarstukken of de Voorjaarsnota te betrekken, kan de ambtelijke organisatie de antwoorden niet op tijd aanleveren. Kan het college toezeggen dat het Duurzaamheidsverslag onderdeel wordt van de P&C-cyclus?

Ook wij zagen de onderbesteding van energiesubsidies en ik sluit me aan bij het punt dat GroenLinks maakte.

Een vorig jaar overgenomen motie van het CDA voor een Groene Verantwoordingsdag - waar ook mijn fractie fan van is en over meesprak met raadsleden en ambtenaren - is door het college wel heel simpel teruggeschoven naar de raad. Er is hierover al een agendering voor een commissiedebat, maar dit verdient niet de schoonheidsprijs.

Tot slot dank aan de raadsleden die de raadstoetsen hebben opgesteld.

Dan de Jaarrekening

35 miljoen euro blijft over, net als vorige jaren houdt de gemeente geld over, dat is in wezen gezond, maar betekent ook dat belangrijk werk niet gedaan wordt.

Dat er op het programma’s Duurzaamheid een positief resultaat is behaald, vinden wij verre van goed nieuws. Willen we de klimaatcrisis te lijf, dan moeten we extra geld uitgeven en extra beleid uitvoeren. In hoeverre was dit positieve resultaat in het jaar 2022 al bekend? En waarom niet gewoon geld hiervoor uitgegeven in plaats van op de plank laten?

In Openbare Ruimte en Groen is er ook een positief resultaat. Ik maakte net al het punt voor extra geld voor dierenhulporganisaties, die met een beetje extra al super fundamenteel werk kunnen doen. Hoe rijmt het college dit kleine beetje dat er niet is met de 2,3 miljoen euro die niet is uitgegeven?

We constateren dat het weerstandvermogen met 1,16 hoog is, er is te laat geconstateerd dat dit het geval was. En om het naar 1,0 te brengen wordt de algemene reserve met 10,1 miljoen euro verlaagd. Wellicht een technische vraag, maar aangezien het college niet het antwoord gaf bij de beantwoording van technische vragen hierover zijn we toch benieuwd: wat gaan we doen met die 10,1 miljoen?