Commis­sie­bij­drage Noor­de­lijke Randweg Utrecht (NRU)

Voorzitter, we steken maar gelijk van wal: de NRU gaat volgens ons een onding worden. Als we hem gaan aanleggen zoals in dit plan beschreven, wordt eigenlijk niemand hier gelukkig van. Want: de aangekondigde opwaardering is vooral een verbreding. Als je kijkt naar de op- en afritten die nodig zijn om het verkeer beter te laten doorstromen, dan krijg je asfalt van 45 meter breed. En omdat er onvoldoende financiering is voor de gewenste onderdoorgangen, krijgt de weg twee viaducten van méters hoog.

De opwaardering van de NRU is van belang voor de verkeerstrategie, zoals beschreven in Slimme Routes. Als Partij voor de Dieren hebben we vóór dit verkeersplan gestemd, vanwege het idee dat we de auto zo snel mogelijk de stad uit moeten krijgen. Als we daarvoor een betere randweg nodig hebben, dan zijn we niet de eerste die dat zullen roepen, maar zijn we zeker bereid om er serieus naar te kijken. Zeker ook als die nieuwe weg ervoor zorgt dat de verbinding tussen Overvecht en het Noorderpark verbetert. Helaas valt het plan niet mee. We hebben drie punten die vragen en zorgen oproepen. In mijn bijdrage ga ik in op onderdoorgangen, bomen en luchtkwaliteit.

1.Onderdoorgangen

Als raad hebben we gesteld dat we drie onderdoorgangen willen (daar is bij de VJN 2017 unaniem een amendement van het CDA over aangenomen waarmee we al 19 miljoen beschikbaar stelden). En nu er onvoldoende geld blijkt te zijn omdat de minister niet hetzelfde doet, kunnen we lang en breed doorpraten over hoe we dit precies gaan oplossen, maar feit is dat Overvecht niet gaat opknappen van die hoge viaducten. Wie het viaduct op het 24 Oktoberplein kent, weet dat we er niet nog twee van dat soort viaducten moeten aanleggen voor de NRU. Met hoogtes van 7 meter, en honderden meters aan stijg- en daaloppervlak wordt de weg een muur. Zeker als je bedenkt dat er geluidsschermen van soms 6 meter hoog gaan komen. De NRU is nu al een barrière, en door opwaardering blijft de NRU een barrière. Trouwens, wel fijn dat er faunapassages komen. Dat is wel echt een verbetering ten opzichte van nu. Maar: zouden fauna passages niet ook aangelegd kunnen worden zònder de NRU op te waarderen? Graag een reactie van de wethouder daarop.

2. Bomen

Voorzitter, er gaan 1200 bomen gekapt worden, en maar 800 bomen komen terug. 400 bomen weg is echt een groot offer. Dat enorme verlies van ecologische waarde weegt totaal niet op tegen een weg waar niemand blij van wordt. Voor ons is dit verlies, (zeer waarschijnlijk), onaanvaardbaar verlies.

Maar toch:

- Kan de wethouder toezeggen dat bomen die teruggeplant worden, dit keer ook echt volwassen exemplaren zijn? Dit kost geld, maar anders wordt Overvecht echt onleefbaar. Een wijk vol met sprietjes, daar wordt niemand gelukkig van.

-Op de RIB hoorden we dat op boomrijke stukken van wel honderden meters maar 8 bomen blijven staan. Ziet zij ruimte om het getal van 1200 structureel omlaag te brengen? Kan zij een second opinion toezeggen?

-Niet alle bomen kunnen gecompenseerd worden en er wordt geld uitgetrokken als financiële compensatie? Om welk bedrag gaat het precies? Maar nog belangrijker: wat gaat er met dit geld gedaan worden? Kan deze financiële compensatie gelabeld worden om met name in Overvecht, maar zeker ook in Utrecht zoveel mogelijk groen terug te brengen? Kan de wethouder toezeggen dat de raad voor besluitvorming een uitgewerkt compensatieplan krijgt?

3. Luchtkwaliteit

Tijdens de RIB zagen we een diagram over de ontwikkeling van de luchtkwaliteit met en zonder opwaardering NRU. Als we niets doen, wordt de lucht iets schoner, want auto’s worden schoner. Als we de NRU opwaarderen, wordt de lucht nog net een tikkel schoner. Hierbij een nadruk op een tikkel.. Na opwaardering zouden auto’s meer doorrijden, maar is dat wel zo? Meer asfalt trekt immers meer auto’s. Ook op de A2, inmiddels wel 12 rijbanen breed, staan gewoon weer files. En daar knapt de lucht niet van op.

Als we de NRU opwaarderen, komen er per dag 30.000 extra auto’s bij. Onze vraag is: welke auto’s zijn dit? Gaan we automobilisten faciliteren die van De Bilt naar Amsterdam rijden? Gaan we mensen de auto inkrijgen die vanwege de huidige staat van de NRU, misschien nu wel de trein pakken? Of: gaan we de Utrechtse auto’s richting de ring jagen, zoals dat de bedoeling is volgens Slimme Routes en knapt de luchtkwaliteit in Utrecht ermee op?

Want, om stelling te nemen: alléén als de verbreding van de NRU leidt tot significant minder auto’s ín de stad, en onze andere zorgen worden weggenomen, dan kunnen we een positieve houding overwegen. Daarom:

-Kan de wethouder gedetailleerd inzichtelijk maken waar deze 30.000 auto’s vandaan komen? 70% is langeafstandsverkeer, lezen we. Hoe zit het met die andere 30%? Is dat verkeer dat niet meer door de stad rijdt? Kan de wethouder toezeggen informatie te delen waaruit blijkt hoe het extra verkeer op de NRU in verhouding staat tot ontwikkelingen in het verkeer elders in de stad? Waarbij we vooral willen weten: neemt het verkeer elders in de stad af na verbreding?

-Kan zij ook inzichtelijk maken wat de gevolgen voor de luchtkwaliteit voor heel Utrecht zijn als de NRU wordt aangepakt? Wordt de lucht aan de Catharijnesingel en het 24 oktoberplein bijvoorbeeld schoner of schieten we er als stad niks mee op?

Voorzitter, de NRU wordt verbreed, er komt flink meer asfalt, er gaan ontzettend veel bomen verloren, de lucht wordt er niet eens echt beter van, en we krijgen niet de gewenste onderdoorgangen. Onze fractie denkt: laten we geen imperfecte weg met viaducten aanleggen maar wachten tot er op zijn minst aanvullende financiering is voor alle onderdoorgangen; of ervan af zien.

Daarom twee laatste vragen:

-Wat zouden de gevolgen zijn als we pas tot besluitvorming overgaan, als we voldoende budget hebben voor alle noodzakelijke onderdoorgangen? Waarom stellen we het plan niet uit en gaan we samen met rijk en provincie sparen? Wat verliezen we hiermee?

-Wat zouden de gevolgen zijn als we de NRU helemaal niet aanpakken?

Als we de NRU niet opwaarderen, kunnen we het gemeentebudget van 35 miljoen uitgeven aan zaken die wel echt gevolgen hebben voor de leefbaarheid van Utrecht en Overvecht in het speciaal? We hebben 35 miljoen om uit te geven aan armoedebestrijding, aan faunapassages, aan het aanleggen van Stadsboulevards binnen de ring. Wat vindt de wethouder van dit idee?

De werkzaamheden aan NRU zouden tegelijk met die aan de A27 opgeknapt worden. Deze werkzaamheden worden op elkaar afgestemd, lezen we. Maar door die simultane werkzaamheden komen er in Utrecht ontzettend veel omleidingen, tijdelijke werkplekken, alternatieve routes, veel stilstaan – met allerlei risico’s voor lucht, gezondheid en leefbaarheid.

Vragen aan de wethouder:

-Wanneer wordt inzichtelijk wat de gevolgen zijn van de werkzaamheden? Zijn daar nu al studies / inschattingen over? Kan deze informatie met de raad gedeeld worden?

-Bij de A27 zijn we onaangenaam verrast over extra gevolgen en vele hectares extra bomenkap vanwege de werkzaamheden. Hoe denkt de wethouder onaangekondigde gevolgen te voorkomen?