Commis­sie­bij­drage Raads­voorstel Grond­stof­fennota 2020

Het voornaamste nieuws van de nota zit in de switch van bronscheiding naar nascheiding van PMD. Ons idee is dat deze omschakeling te vroeg komt. We zeggen vaak: afval is grondstof, maar afval is vooral gedrag. Het doen veranderen van gedrag kost tijd. Glasinzameling bijvoorbeeld is succesvol, omdat we het al 40 jaar doen. Het scheiden van plastic gebeurt pas een paar jaar. En het zou wel kunnen dat nascheiding technisch dezelfde resultaten oplevert wat betreft de kwaliteit van het plastic, wij zien vier heel grote nadelen:

1. Milieubewust gedrag leidt tot méér milieubewust gedrag. Dit hoorden we tijdens de RIB en wij vinden dit zeer belangrijk. Door het scheiden van plastic zijn mensen zich meer bewust van de hoeveelheid die ze produceren, wat de perfecte preventieprikkel is. Hoe belangrijk is het milieupsychologische inzicht voor de wethouder dat milieuacties aan de bron leiden tot meer milieuacties en ook reductie van afval?

2. Er ging veel tijd en geld in campagnes voor bronscheiding en de effecten hebben meer tijd nodig. Nu al een nieuwe campagne is zonde, maar leidt ook tot verwarring en demotivatie. Het gevolg kan zijn dat bewoners het nut niet meer zien van bronscheiding en alles maar bij het restafval gooien. Hoe zeker is hij dat de keuze voor nascheiding op lange termijn de beste keuze is voor milieu en klimaat? Want als over tijdje blijkt dat bronscheiding toch beter is: schakelen we dan weer terug? -En hoe kan de wethouder ons ervan overtuigen dat de insteek “alles scheiden aan de bron euh.. oja.. behalve PMD” ook echt effectief gaat zijn?

3. Duizenden kliko’s en containers, in gebruik voor het scheiden van PMD, worden opeens zelf afval. De nota wil deze kliko’s en containers ‘waar mogelijk’ hergebruiken. Maar dit streven is voor ons veel te slap. Overigens: het recyclen van kliko’s en containers kost energie en dat is ook zonde. Kan de wethouder toezeggen dat 100% van de kliko’s en containers daadwerkelijk een nieuwe bestemming krijgt en dat niets op de brandstapel belandt? En wat doen we met de plekken waar nu de vrij forse PMD-containers staan? Kan de wethouder toezeggen dat daar kruiden, bloemen, planten of zelfs bomen komen?

4. Kosten: de afvalstoffenheffing neemt toe, maar door nascheiden zijn er veel extra’s kilo’s restafval. Want weliswaar weegt PMD an sich niet super veel, vanuit onze 150.000 huishoudens is dat op jaarbasis een behoorlijke hoeveelheid. Daarom: Is de wethouder het met ons eens dat de afvalheffing ook toeneemt omdat we PMD bij restafval meegeven en dus de kilo’s aan restafval toenemen?

Dit brengt ons tot de conclusie: waarom kiezen we niet gewoon voor bron- én nascheiding? Waarmee wij bedoelen: waarom houden we niet het huidige systeem gewoon in stand en geven we de AVR daarbij de opdracht om ook na te scheiden?

En dan gaan we door met GFE in hoogbouw: we steunen het idee van het zelf wegbrengen van GFE, maar in de nota zien we totaal niet uitgewerkt hoe dat gaat gebeuren. Komen er containers in de hoogbouw zelf? Komen die op straat? Waarom is dit concept niet nader uitgewerkt als we er wel nu mee moeten instemmen?

Wat wij in elk geval graag zien is dat huishoudens een schone en deugdelijke citybin blijven krijgen van de gemeente. Kan de wethouder dat toezeggen?

We willen ook dat deze GFE-containers geen aanzuigende werking hebben op ratten, dat het rattenpreventieplan hierbij van kracht is en dat sensoren een tijdige leging garanderen. Kan de wethouder dit toezeggen? En hoe wordt bijplaatsing voorkomen en beboet als de bron van het afval niet te achterhalen is?

En dan GFE in oudbouw: dat er slechts pilots en onderzoeken worden aangekondigd vinden wij ondermaats. Waarom niet nu al concrete voorstellen? Voorbeeld: dat de aangenomen motie van GFE via de SWILL-boot na twee jaar, nog niet is uitgewerkt, stemt ons ontevreden. We missen hier tempo. Er zijn genoeg mensen in oudbouw die wel GFE willen scheiden, maar niet in gelegenheid worden gesteld. Vraag: wanneer volgt hier nu de gewenste en nodige actie? Wormenhotels kunnen juist in oude wijken een oplossing zijn, en we vinden het jammer dat het college dit idee totaal afserveert.

Luiers: het college komt met een campagne om wasbare luiers te promoten. Dat is prima, maar ook voor maandverband en tampons zijn inmiddels duurzame alternatieven. Is het college bereid om het gebruik van duurzame menstruatiecups onder de aandacht te brengen van verkopers en inwoners?

Wat we ook echt missen: heel essentieel is preventie van afval, want wat je niet produceert hoef je ook niet te recyclen. Is het college bereid om met een Afvalpreventiestrategie te komen, waarbij het doel is dat er überhaupt minder afval ontstaat? Bijvoorbeeld met de verpakkingsindustrie en detailhandel te sturen op minder plastic, lichter plastic, andere verpakkingssoorten, meer vormen van statiegeld, etc.

Tot slot: als Partij voor de Dieren willen wij dat de vervuiler betaalt, en wij zijn ontstemd dat gedifferentieerde tarieven verder dan ooit uit zicht zijn. Want dat is echt de enige én eerlijkste manier om de afvalberg te doen slinken.