Commis­sie­bij­drage Merwe­deka­naalzone deel­gebied 5

Het plan is inhoudelijk heel ok: Deze locatie is geschikt voor woningbouw, de Partij voor de Dieren is ook voorstander van binnenstedelijk bouwen, duurzame warmtevoorziening, duurzame mobiliteit, en het creëren van ruimte voor biodiversiteit.

De plannen zijn dus in uitgangspunt goed. Maar technisch en in uitwerking niet.

Opnieuw zoals ook bij deel 1 van de omgevingsvisie moeten we constateren dat het college vervolgens veel te hard van stapel wil lopen en doorslaat in het aantal woningen dat realistisch kan.

De voorgestelde ambitie tot 10.000 woningen is niet realistisch omdat het leidt tot problemen met energieneutraal bouwen, verhouding tussen hoeveelheid groen en woningen, problemen met de verkeersafwikkeling en in het verlengde daarvan de bruggen. Ik licht die 4 punten graag toe:

1. Kwantitatieve doelstelling van vierkante meters groen per huishouden (113m2) wordt niet gehaald. Voor een gezonde, klimaatadaptieve en biodiverse woonomgeving is die verhouding en het groen dichtbij ontzettend belangrijk. Dan moet je dus kijken hoeveel groen er kan, en daar het aantal woningen op afstemmen.

2. Energieneutraal wordt niet gehaald omdat de energievraag van deze hoeveelheid huishoudens daarvoor te groot is. De Partij voor de Dieren vindt dat alle nieuwbouw minstens energieneutraal moet worden. Het kan niet energieneutraal worden met deze dichtheid. Dan moeten we dus daarop aanpassen, voor hoeveel woningen kan er wel energie geleverd worden? Stel daar het maximum aantal te bouwen woningen op in.

3. De verkeersafwikkeling van zoveel huishoudens is onmogelijk en daarom is de MER ook nog steeds niet rond. De vorige MER waarover de vorige raad in 2018 besloot kwam al tot die conclusie. Maar toen wilde men toch (tegen beter weten, zei de PvdD toen al), extra onderzoek doen om die 10.000 woningen mogelijk te maken. Nu blijkt opnieuw, hoe hard je er ook aan onderzoekt en aan rekent, het is niet realistisch.

4. Zoveel huishoudens vraagt om dat “fijnmazige fietsnetwerk” of in elk geval om plek om zoveel fietsverkeer af te wikkelen en dus teveel bruggen met alle impact van dien.
-3 bruggen is onnodig.
-Kost geld,
-maakt de oevers kapot.
-Merwedeplantoen, impact van bruggen op ecologie: Ik las ergens iets over “zorgvuldig inpassen van bruggen in het Merwedeplantsoen”. Maar volgens mij kan dat niet. De wethouder is ongetwijfeld ter plaatse geweest net als ik. Het staat er vol met grote bomen, hoe gaan die bruggen, en de weg naar die brug toe, ingepast worden zonder dat het plantsoen en alles wat er groeit, bloeit en leeft, beschadigd wordt?
-1 brug is genoeg, zeker als je minder woningen realiseert

Kan de wethouder toelichten waarom het voor het college zo belangrijk is nu al die 3 bruggen vast te leggen? In plaats van eerst monitoren van het effect van fase 1 aan woningen en fietsvriendelijker maken van de bruggen die er zijn?

Proces
De voorgestelde fasering lijkt tegemoet te komen aan onze zorgen, maar door de verdeling zijn we als gemeente dusdanig afhankelijk van de opbrengsten van fase 2 dat de fasering eigenlijk niet zoveel voorstelt. Als de MER niet rondkomt, waar wij dus sterke twijfels over hebben, dan kan die 2^e fase nooit ontwikkeld worden. De PvdD denkt sowieso dat het niet verstandig is om hier meer dan 6000 woningen te bouwen, want daar wordt het niet leefbaarder van.

“Betaalbaar wonen”
Alles wat nu opgeleverd is in de Merwedekanaalzone getuigt daar niet van. Eerlijk gezegd gelooft de PvdD niet meer dat het nu ineens wel betaalbaar zou worden. Getuige de grondprijzen die in het gebied betaald zijn en worden, en ervaringen bij deelgebied 4. Toezeggingen van het college in het verleden bleken ook niets waard. Wat kan ik de wethouder nu nog vragen? Kan hij waarborgen dat het echt betaalbaar wordt en blijft?

Parkeren
Er zijn allerlei zorgen geuit, met name uit omliggende wijken, dat door de ontwikkeling van Merwede het parkeerprobleem verplaatst zou worden. Om dat waterbed effect tegen te gaan, en omdat we het logisch vinden dat er betaald wordt voor gebruik van openbare ruimte, is de Partij voor de Dieren voorstander van betaald parkeren in de hele stad.

Conclusie
Wij blijven bij het standpunt dat we dit een geschikte plek voor woningbouw vinden. De plannen zijn in uitgangspunt goed. Er is geen sluitende MER en er worden teveel aannames gedaan over toekomstig gedrag van mensen. Partij voor de Dieren kijkt ook graag met een positieve bril, maar dit is volgens ons wel erg ambitieus.

De uitwerking zoals nu voorligt heeft weliswaar een fasering, maar door de manier waarop het wordt ingericht nemen we als gemeente teveel risico waardoor we die 2^e fase eigenlijk lastig nog kunnen weigeren.

Dat stelt ons voor 2 toekomstscenario’s: 1) we zadelen onze opvolgers op met een gigantisch financieel tekort omdat het realiseren van nog meer woningen op deze locatie onmogelijk blijkt of 2) een dreigend financieel gat noodzaakt onze opvolgers om toch maar in te stemmen met nog een paar duizend woningen erbij, met als gevolg een onleefbare wijk en omgeving.

• Wij vinden het een te groot risico dat de leefbaarheid, met name in de nieuwe wijk maar ook in de omliggende wijken, voor iedereen in het geding komt.
• Hoge dichtheden kan, maar dit is té hoog. 6000 voor deelgebied 4-6, en niet alles in deelgebied 5 proppen. De Partij voor de Dieren wil dus terug naar de tekentafel om de woningen nu al beter over het hele gebied te spreiden.
• We willen dat de voorgenomen maatregelen voor leefbaarheid overeind blijven, maar nu al uitgaan van 6000 woningen. Dat betekent dus dat het college met marktpartijen om tafel moet om een eerlijke verdeling van wie de eerste fase mag bouwen te komen, waarbij de gemeente ook van de opbrengsten profiteert. Welke mogelijkheden ziet de wethouder daartoe?

Alles zit zo met elkaar vervlochten: welke beweegruimte is er nog om dingen aan te passen? Op die vraag krijg ik graag een reactie van de wethouder.

De omgevingsvisie moet een kader geven. Wat ons betreft zou dat kader er anders uitzien. Maar alles zit zo met elkaar vervlochten: financieel maar ook in fasering en voorzieningen, dat het haast onmogelijk lijkt om iets te amenderen zonder dat de rest van het plan ook onderuit gaat.

Tweede termijn

De wethouder vatte in zijn 1^e termijn het plan samen met “intensief ruimtegebruik is een keuze”. En nu kan de Partij voor de Dieren echt heel ver meegaan in binnenstedelijk ruimtegebruik, duurzaam bouwen en dubbel of zelfs driedubbel ruimtegebruik. Maar een leefbare, fijne en gezonde omgeving voor mens en dier moeten we er niet voor opofferen.

En met 10.000 woningen gepropt op een locatie die dat qua buitenruimte en verkeersbewegingen helemaal niet aan kan, is dat “intensief ruimtegebruik” van dit college niet onze keuze.

Wij delen het verantwoordelijkheidsgevoel om woningen te realiseren. Maar tegelijkertijd voelen wij ons óók verantwoordelijk voor de leefbaarheid voor huidige en toekomstige bewoners van Utrecht. En dat betekent dat wij het niet verantwoord vinden om op deze plek in deze dichtheid woonruimte toe te voegen.

Ik ga mijn eerste termijn niet herhalen en wil vandaag vooral nog even verder ingaan op de bruggen en de reactie daarop in de brief van het college.

Bruggen
In de eerste termijn hebben veel collega’s daar iets over gezegd. Voor mijn fractie was de reactie in de brief van de wethouder niet overtuigend: de wethouder heeft zijn best gedaan op te schrijven waarom we nu al een principebesluit erover vastleggen, maar wat ons betreft schrappen we een aantal bruggen uit het raadsvoorstel. Ik loop ze maar per deelgebied even door

Deelgebied 6:
Zijn voor deze omgevingsvisie niet nodig. Nu al een uitspraak levert echter wel veel onrust in de stad. Dus laten we dat schrappen uit deze plannen.

Deelgebied 4:
De Heycopbrug zou komen op 250 meter van de Balijebrug. Daarnaast ligt het op een plek waar de gevolgen voor veiligheid op het water in twijfel getrokken worden.

De precieze inpassing is nog niet bekend en komt ten tijde van bestemmingsplan, maar hoe de inpassing ook zou zijn, het zal ten koste gaan van de groene ruimte op de oevers en van de nu rustige omgeving van het Heycopplantsoen.

Laten we deze brug daarom ook schrappen uit de plannen.

Deelgebied 5:
De Partij voor de Dieren heeft nog steeds geen onderzoek gezien waaruit de noodzakelijkheid van 2 bruggen blijkt. De opwaardering van bestaande bruggen, inclusief een ruimtelijke inrichting die doorgaande wegen naar deze bruggen logisch maakt, is echt het onderzoeken waard. En met opwaardering bedoelen we dan bijvoorbeeld: minder auto’s, en vrijkomende ruimte voor verschillende soorten fietsers geschikt maken.

Die tabel met die gekleurde bolletjes weegt allerlei argumenten even zwaar, bijvoorbeeld de fijnmazigheid en compleetheid van het netwerk en de impact op het Merwedeplantsoen. En dan staat er bijvoorbeeld ook nog dat alle varianten voldoende tot goed scoren op de mate waarin Merwedeplantsoen en Merwedepark doorsneden worden.

Dat onderzoek is voor ons gewoon niet overtuigend.

Toekomstige buren van bruggen deelgebied 5
Daarnaast, en dit wordt een beetje als-dan, want wij willen eerst zien wat er gebeurt met 6000 woningen, logische routes van en naar bestaande bruggen, en verbeteren van die bruggen.

Maar goed, stel dat er dan in deelgebied 5 een of twee bruggen komen. Daarover hebben de woonbootbewoners die toekomstige buren worden ons, en de rest van de raad en ook de gemeente en de wethouder, hele logische suggesties gestuurd. Zij wensen bijvoorbeeld maatregelen om hun boten aan de buitenkant te isoleren om geluidshinder van de bruggen te voorkomen en geluidswerende schuttingen of heggen die inkijk en geluidshinder in tuinen voorkomen.

Dit lijken mij geen heel gekke of buitenproportionele wensen van mensen naast wiens huis de gemeente ineens een brug besluit neer te leggen. Toch ervaren zij dat de gemeente niet aan deze wensen kan meewerken. Kan de wethouder toezeggen om hier niet zo moeilijk over te doen en getroffen woonbootbewoners ruimhartig tegemoet te komen?

Parkeren
Betaald parkeren in hele stad als oplossing voor waterbedeffect.

Concluderend
De vraag voor deze tweede termijn was natuurlijk: wat willen we anders.

De manier waarop deze plannen zijn opgesteld maakt het heel lastig. De wethouder gaf in zijn 1^e termijn al aan dat er nauwelijks beweegruimte is. Alles zit vast in afspraken met grondeigenaars, als we 1 ding veranderen dreigt het hele plan in elkaar te donderen.

Dat is ergens ook wel nodig: want het is niet realistisch om meer woningen dan de in de MER berekende 6000 te realiseren. En als we nu al uitgaan van 6000, dan zou het hele plan anders eruit zien: andere indeling, geen bruggen, misschien grotere woningen.