Commis­sie­bij­drage Rapportage onderzoek Insti­tu­ti­oneel racisme

De Partij voor de Dieren is blij dat dit onderzoek is uitgevoerd, we waren de tweede indiener van de motie die hier om vroeg, en zijn er trots op dat Utrecht een pioniersrol heeft vervuld en op vier deelgebieden de eigen organisatie en werkwijzen heeft doorgelicht.

Complimenten aan de onderzoekers voor het uitvoerige rapport. Ze zeggen zelf steeds dat het onderzoek maar een eerste aanzet is en lang niet zo uitvoerig als het zou kunnen, maar mijn fractie zag toch echt een hoop eyeopeners en bevestigingen van vermoedens in het rapport.

Het is ergens wel geruststellend dat er in de vier onderzochte beleidsterreinen geen formele uitingen van institutioneel racisme zijn geconstateerd. Gelukkig maar, als deze wel was geconstateerd was de toon van het debat compleet anders. Maar informele uitingen van racisme zijn er wel, in onderling gedrag van VTH-medewerkers bijvoorbeeld. En dat is schokkend en onacceptabel. Is ook de wethouder hiervan geschrokken, vragen wij ons af. De vraag van de PvdA is interessant: wat is er al gedaan sinds het verschijnen van het onderzoek?

En ja, het onderzoek was maar op een aantal specifieke beleidsterreinen gericht, maar constatering daar is natuurlijk wèl een aanwijzing dat institutioneel racisme in andere onderdelen van de gemeentelijke organisatie en uitvoering een probleem kan zijn; hoe ziet het college dit? Hoeveel zicht is er nu echt op het informele racisme in de gehele organisatie? Kan het college toezeggen met een meerjarig en integraal plan van aanpak komen, zoals ook Art 1 MN wil?

Papier en praktijk liggen niet op een lijn; al zijn de regeltjes allemaal keurig en inclusief, hoe iemand de uitvoering ervaart kan alsnog onprettig en discriminerend zijn. Goed dat college dit ook benoemt in raadsbrief, maar hoe gaat ze hier dan verder werk van maken? En hoe gaat ze aan de slag met het feit dat er ook geen duidelijkheid is over wie er verantwoordelijk is voor dit soort racisme? Straffeloosheid is een risico, dus aanpassen van de norm, zoals DENK bij bijvoorbeeld boa's wil, is interessant.

Meldingen, data en informatie vanuit andere instanties: die kunnen een risico vormen volgens de onderzoekers vanwege vervuilde data. (Denk aan toeslagenaffaire!!) Uit raadsbrief: over gegevensuitwisseling wordt op ambtelijk en bestuurlijk niveau overlegd met ketenpartners. Vraag: hoe wordt daarin institutioneel racisme aangekaart, speelt dat wel een duidelijke rol?

Fracties voor mij hebben gepleit voor verdiepend en aanvullend onderzoek. De Partij voor de Dieren snapt zeker wel dat er meer onderzoek nodig is om een vollediger beeld te krijgen over hoe diep en hoe breed het informele racisme is, en sluit daarbij aan, maar tegelijk en nog veel meer zouden wij liever stappen zetten om aanwijzingen van racisme te voorkomen (liefst!) en te verhelpen. En dan niet alleen op de 4 terreinen die nu onderzocht zijn. Ook moet er worden ingezet op communicatie met andere gemeenten. Laat andere gemeenten en overheden profiteren van de inzichten van dit rapport, en overleg met de organisaties die onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid vallen en communiceer ook hierover met inwoners. Dank u wel.