Commis­sie­bij­drage Reken­ka­mer­on­derzoek: ‘Onbe­gonnen werk - Een onderzoek naar de verduur­zaming van gemeen­telijk vastgoed in Utrecht’

Voorzitter, het klimaat warmt oncontroleerbaar op en de gemeente moet het goede voorbeeld geven bij tegengaan klimaatcrisis. Toch faalt Utrecht jammerlijk bij het verduurzamen van de eigen gebouwen. Een dikke, vette, gemiste kans.

Het vorige college had de doelstelling klimaatneutraal zo snel mogelijk, en zoals de Rekenkamer laat zien, lagen sommige onderliggende doelstellingen buiten de directe invloed van het college maar lag de doelstelling tot het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed heel nadrukkelijk binnen de invloed van het college. Hier konden we dus zelf echt iets doen.

Twee gebouwen zijn nog maar verduurzaamd, constateert de Rekenkamer. En bij de informatiesessie over dit rapport bleek één gebouw eigenlijk niet mee te tellen omdat het grotendeels nieuwbouw is. Schokkend. Vond de Rekenkamer. En wij ook.

De vraag aan de wethouder is ook: had het college dit Rekenkamer-onderzoek nodig om te constateren dat het niet goed ging met het verduurzamen van vastgoed?

De Rekenkamer concludeert dat doelen niet worden behaald en beveelt aan om deze te herijken. Wat de Partij voor de Dieren betreft leidt dit niet tot het afschalen van ambities. Niet wat betreft het verduurzamen van het aantal panden, en ook niet wat betreft het energieneutraal maken tot een lager energielabel. De klimaatcrisis vraagt om snelle en kordate actie. Zijn zowel de Rekenkamer als de wethouder het met ons eens dat we, gezien de klimaatcrisis, doelstellingen niet moeten verwateren maar moeten uitvoeren?

De Rekenkamer verwacht dat er 114 miljoen euro nodig is om de gemeentelijke gebouwen te verduurzamen. De grote vraag is natuurlijk: hoe gaan we als gemeente nu wel het goede voorbeeld geven en versneld aan de slag? 114 miljoen euro is een hoop geld, maar is ook weer veel minder dan de 400 miljoen euro die gemeente en provincie vrijmaken voor het OV om als stad verder te kunnen groeien. Hoe denkt de wethouder zelf aan het noodzakelijke budget te komen?

Wat ons betreft moeten we ook niet tot 2040 wachten totdat gemeentelijk vastgoed verduurzaamd is. Hoe eerder en hoe meer gebouwen energieneutraal zijn, hoe meer winst voor het klimaat, en ook voor de gemeentelijke portemonnee overigens – gezien de hoge kosten voor energiegebruik. Is de wethouder het hiermee eens en is hij bereid om geplande investeringen naar voren te halen? Dat kan ook, zie het vrijmaken van extra geld ten tijde van de corona-lockdowns. Is het college bereid extra geld vrij te maken?

Een constatering is ook verduurzaming van gebouwen nog niet standaard verwerkt is in de onderhoudsplannen. Basale kennis hierover ontbreekt in de organisatie. Hoe gaat de wethouder dit oplossen? En hoe gaat de wethouder het ambtelijke apparaat zodanig organiseren dat er sneller en efficiënter gewerkt gaat worden? Kan hij hierop terugkomen in het plan van aanpak van over zes weken?

Naar aanleiding van dit rekenkameronderzoek komt het college in het voorjaar ’23 met een plan. Wij vinden dat dit echt een goed plan moet worden, niet met afgezwakte ambities, maar met daadkracht en motivatie: energieneutraal en fossielvrij vastgoed! En terwijl dit plan gemaakt wordt, roepen wij college op stug door te gaan met energieneutraal maken van onze gebouwen. Er is geen tijd te verliezen.