Commis­sie­bij­drage Toekomst­visie Land­goe­deren

Amelisweerd is een van de weinige stukken Utrecht waar, in elk geval op sommige plekken, de natuur nog voorop staat.

In de raadsbrief schrijft het college een “proactief antwoord te gaan opstellen voor de ontwikkelingen die op de landgoederen afkomen”. Beheer en onderhoud is een continu proces en omdat de Partij voor de Dieren op basis van observaties van de afgelopen jaren nog wel wat verbeterpunten ziet, geven we in deze commissie graag een aantal verzoeken mee aan het college.

Biodiversiteit

Dieren in het gebied: Wij hadden in de voorbereiding van dit commissiedebat enkel de beschikking over een verouderde versie van het beheerplan. Kan de wethouder bevestigen of toezeggen dat er bij meldingen van ratten en mollen ingezet wordt op preventie en niet op bestrijding? En kan de wethouder toezeggen dat er in het tegengaan van de eikenprocessierups en andere dieren geen gif wordt ingezet?

Verwijderen van dood hout: Kan de wethouder toezeggen dat wanneer bomen omvallen of -waaien of worden gekapt, voor bijvoorbeeld onderhoud of veiligheid, dat deze bomen mogen blijven liggen in het bos? Hierbij wil ik expliciet eikenhout benoemen. Insecten en kevers die van dood of vermolmend eikenhout leven, (bijvoorbeeld het vliegend hert) kunnen hierdoor voor uitsterven worden behoed. Kan de wethouder toezeggen om dode eiken en andere bomen die op gevaarlijke plekken zoals dicht bij wandelpaden staan, zo af te kappen op een paar meter hoogte, zodat ze geen risico meer vormen, maar nog wel bijdragen aan biodiversiteit?

Het verkopen van hout (zoals nu nog in het beheerplan staat), is absoluut een verkeerde prikkel, zeker openhaardhout gezien de negatieve milieu-impact. Is de wethouder dat met ons eens? Kan de wethouder tevens toezeggen om op de landgoederen geen bomen meer te kappen puur voor verkoop, zoals nu in het ‘hakhoutbos’ (vreselijke term), blijkt te gebeuren?

Ik ga nu een aantal toezeggingen vragen voor de herziening van de toekomstvisie die dit jaar gemaakt gaat worden: Kan de wethouder toezeggen om in de herziening van de toekomstvisie:

De balans tussen natuur en recreatie te herstellen. Dit door expliciet te maken op welke delen van de landgoederen (wij denken dan specifiek aan het Markiezenbos), ecologie met rust gelaten mag worden en recreatie dus niet gefaciliteerd zal worden. (en dus geen paden toevoegen).

De landgoederen zijn onderdeel van Natuurnetwerk Nederland (NNN), hoe gaat het college ervoor zorgen dat dit gebied ook volledig als zodanig ingericht gaat worden?

Wat de Partij voor de Dieren betreft had die cultuurhistorische landschapsstijl echt niet hersteld hoeven te worden. Dit herstel is namelijk ten koste gegaan van ecologie: groen is verwijderd om rechte lanen en ‘mooie’ bruggetjes terug te plaatsen. De nadruk is daarbij teveel komen te liggen op cultuur, ten koste van natuur, óók in Nieuw Amelisweerd.

Is de wethouder bereid om in de toekomstvisie expliciet te kiezen voor het niet nog verder verarmen van de ecologische diversiteit ten gunste van landschappelijke cultuurhistorische inrichting?

Landbouw
Met betrekking tot landbouw vraag ik de wethouder om in de toekomstvisie een stappenplan op te nemen om de landbouw meer met en voor de natuur te laten werken en balans tussen natuur en landbouw te herstellen.

De Partij voor de Dieren wil graag dat het college in de toekomstvisie aangeeft hoe de gemeente op termijn ervoor kan zorgen dat de weilanden in eigendom van de gemeente (nu verpacht voor landbouw), een natuurinvulling krijgen? En ten tweede willen we in de toekomstvisie lezen hoe de gemeente tot die tijd in overleg met de pachters gezamenlijk voor een zo biodivers en natuurinclusief mogelijke landbouw op deze percelen zorgt?

Landbouw op de landgoederen is echt een dilemma. De pachters zitten er al lang, het zijn familiebedrijven waar al generaties lang boerenbedrijven op de landgoederen zijn. Echter komt ook dit in de verdrukking, ik noem stikstofregels, maar ook overlast en verdrukking door die recreatie op de landgoederen. Maar: biodiversiteit voorop staan. Hoe ziet de wethouder mogelijkheden om binnen de pachtafspraken toch meer gedaan te krijgen, en ook steun vanuit de gemeente te geven, voor de overstap naar natuurinclusieve landbouw?

In de evaluatie geven eigenlijk alle gesprekspartners aan dat zeker in de weekenden de parkeerdruk hoog is, met onveilige situaties tot gevolg. Kan de wethouder toezeggen om in de toekomstvisie de mogelijkheid tot het invoeren van betaald parkeren op de landgoederen op te nemen? Dat motiveert mensen om bijvoorbeeld voor de fiets te kiezen. Opbrengsten kunnen ingezet worden voor beheer van de landgoederen.

Water
In het beheerplan staat dat er nog weinig bekend is over het watersysteem, de waterkwaliteit en grondwaterstanden van de Landgoederen. Vraag aan de wethouder: is er in het nieuwe beheerplan meer aandacht voor, is er inmiddels een waterplan en zo nee, kan ze dan toezeggen dat dit ook in de Toekomstvisie komt?

En wordt er dan ook vanuit de gemeente inzet gepleegd richting het Hoogheemraadschap dat er in dit waardevolle biodiverse gebied niet meer gehengeld mag worden? (Kromme Rijn)

Juist ook de ontwikkelingen op de Uithof, waar steeds meer bedrijvigheid en woningen komen, maar ook het aantrekkelijker maken van Maarschalkerweerd en diverse woonprojecten op stapel aan de oostkant van de stad, zullen de druk op de landgoederen alleen maar doen toenemen. Kan de wethouder toezeggen om in de toekomstvisie duidelijk te maken hoe ze ervoor gaat zorgen dat alle ontwikkelingen in omliggende gebieden niet ten koste gaan van de ecologie (rust, natuur, dieren) op de landgoederen? Bijvoorbeeld door een buffer rondom de landgoederen te behouden?

Kan de wethouder daarbij ook toezeggen om in de toekomstvisie expliciet in te gaan op juist het versterken en vergroten van groene verbindingen rondom de landgoederen, bijvoorbeeld richting Fort Vechten en richting Landgoed Oostbroek?