Actuele motie Van Nati­o­na­liteit Onbekend naar Staatloos

Actuele motie 63/2019

De gemeenteraad van Utrecht, bijeen op 23 mei 2019,

Constaterende dat:

• 1309 mensen met de status Nationaliteit Onbekend staan ingeschreven in de BasisRegistratie Personen (BRP) (peildatum 11 november 2018), waaronder een substantieel aantal staatlozen,
• Deze mensen legaal verblijven in Utrecht en dus rechtmatig in Nederland zijn,
• Deze mensen in de praktijk bijvoorbeeld moeilijkheden ondervinden met trouwen, reizen, naturaliseren en kinderen registreren,
• Mensen met de status Nationaliteit Onbekend niet kunnen voldoen aan de vraag van de gemeente om als staatloos te worden ingeschreven en niet kunnen naturaliseren. Hierdoor dragen zij deze status vaak over op hun kinderen.

Overwegende dat:

• Inschrijving als staatloos veel praktische problemen van deze mensen oplost,
• De verantwoordelijkheid om aan te tonen dat je staatloos bent erg ingewikkeld, zo niet onmogelijk is. Doordat de bewijslast bij de persoon ligt ’kruist’ de gemeente toch in heel veel gevallen de status Nationaliteit Onbekend ‘aan’,
• De gemeente Utrecht op grond van landelijke wetgeving en beleid zelfstandig staatloosheid mag onderzoeken en meer ruimte heeft binnen de Wet BRP dan zij nu via het gebruik van het Handboek Amsterdam benut.

Verzoekt het college om:

• Het maximaal gebruik maken van de uitvoeringsruimte en beleidsvrijheid door de gemeente Utrecht met betrekking tot het vaststellen van de status staatloosheid, door:
o Een groep van onafhankelijke experts, samen met de experts van de gemeente, te laten kijken naar het lokale uitvoeringskader en dit – binnen de wet – in lijn te brengen met het UNHCR handboek,
o Met betrokken ambtenaren in gesprek te gaan en onderling uit te wisselen hoe de uitvoeringsruimte optimaal kan worden benut,
o Na het aannemen van deze motie door een onafhankelijke partij een klantreisonderzoek te doen naar de procedures omtrent afweging en beoordeling Status Staatloosheid en Nationaliteit Onbekend bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente Utrecht,
o Een groep van onafhankelijke experts samen met de experts van de gemeente de twijfelgevallen te bespreken,
o Het helpen van de persoon met status Nationaliteit Onbekend bij het verzamelen van bewijs door de gemeente Utrecht, om zo de bewijslast niet alleen bij persoon met status Nationaliteit Onbekend te laten, zeker niet als het een kind betreft,
o De mogelijkheid te bieden om bij het maken van een afspraak bij Burgerzaken aan te geven dat het onderwerp ‘staatloosheid’ betreft en meteen met een expert te spreken.

• Met Utrechtse maatschappelijke organisaties in kaart te brengen op welke wijze mensen met nationaliteit onbekend van wie niet (direct) de status staatloosheid vastgesteld kan worden, beter ondersteund kunnen worden bij de praktische belemmeringen die zij tegenkomen;

• Over twee jaar een evaluatie uit te voeren om te beoordelen:
o Of en op welke wijze de wijzigingen in het beleid naar aanleiding van deze motie de praktijk binnen de afdeling burgerzaken heeft veranderd;
o Welke invloed dit heeft op de situatie van staatlozen/mensen met nationaliteit onbekend.

Rachel Streefland, ChristenUnie
Maarten van Heuven, PvdD
Hester Assen, PvdA
Anne-Marijke Podt, D66
Fred Dekkers, GroenLinks
Eva Oosters, Student & Starter
Ruurt Wiegant, SP
Mahmut Sungur, DENK