Een boom is nooit zomaar een boom

De gemeente Utrecht heeft zo’n 175.000 bomen. Dat lijkt veel, maar dat is het helaas allesbehalve. Want Utrecht is helemaal niet zo groen. Onderzoek van de Universiteit Wageningen bevestigt dit: Utrecht is een van de minst groene steden van Nederland. Reden om de noodklok te luiden, want bomen zijn noodzakelijk voor het leefbaar houden van onze stad.

Noodklok
En het luiden van die noodklok, daar is de Partij voor de Dieren sinds haar intrede in de gemeenteraad constant mee bezig. Mede door de Partij voor de Dieren komt er steeds meer aandacht voor behoud en bescherming van bomen. Noodzakelijk, want de overige politieke partijen vinden keer op keer economische belangen belangrijker dan een groene, leefbare stad. En daar zit het grootste probleem. De politiek kijkt niet verder dan haar neus lang is en zit vast in het korte termijn denken van de westerse mens en zijn geld. De essentiële vraag wordt nooit gesteld; wat voor stad wil jij je kinderen en kleinkinderen nalaten? Een volgebouwde stad, waar je voor een beetje groen eerst alle stenen en beton voorbij moet (hopelijk) fietsen of een stad waarin gezondheid de kern is?

Terug naar de praktijk van nu, want om zo’n gezonde stad te ontwikkelen is er beleid nodig dat bomen de bescherming geeft die ze verdienen, en dat is geenszins het geval. Bomen worden gekapt omdat mensen er ‘hinder’ van ondervinden, ze leggen het loodje als er huizen worden gebouwd of als ze in de weg staan voor een volgende megakantorencomplex...

Bomenbeleid
Goed, er bestaat een gemeentelijk bomenbeleid waarin vastgelegd is hoe er in Utrecht met bomen omgegaan moet worden. Dat wekt de indruk dat bomen enige bescherming genieten. In de praktijk blijkt dit beleid er echter vooral op gericht de mogelijkheid vast te leggen bomen plaats te laten maken voor alles wat mensen op korte termijn belangrijk(er) achten. De onlangs verschenen evaluatie van dit bomenbeleid (door de PvdD door middel van een motie afgedwongen) bestaat vooral uit een opsomming van gegevens, maar aan daden om een écht groen Utrecht te creëren, en beleid om te zorgen dat de hoeveelheid groen in de bebouwde omgeving toeneemt, ontbreekt het. Tijd voor verandering! De doelstelling van de gemeente moet worden: meer groen in de wijken en meer groen om de stad. Niet of/of maar en/en. En ja, daar is geld voor, het gaat om de keuzes waaraan we ons geld willen uitgeven.

Vergunningaanvragen
De eerste stap om meer groen in de stad te hebben en te houden is het minder kappen van bestaande bomen. Maar alleen al in de eerste helft van 2016 is er voor bijna 4.000 bomen een kapvergunningaanvraag gepubliceerd. 4.000 bomen!! Die aangevraagde en gepubliceerde vergunningen worden vrijwel altijd verleend, omdat de gemeente aanvragers adviseert hun vergunning in te trekken als ze voornemens is de vergunning te weigeren. De cijfers over het totale aantal aanvragen ontbreken dus, maar wat we wél weten is dat duizenden bomen op deze manier verdwijnen om plaats te maken voor aanleg van nieuwe woonwijken, zonder dat serieus overwogen wordt de nieuwe woningen om de bestaande bomen heen te ontwerpen. Ook voor de aanleg van sportterreinen, kabels en leidingen, parkeerplaatsen en kantoorgebouwen delven bomen keer op keer het onderspit.

Een enkele keer weegt de noodzaak voor de aanleg van een nieuwe voorziening op tegen de bomenkap, maar veel vaker blijkt dat nauwelijks alternatieven overwogen zijn of dat de reden voor kap het vellen van de boom helemaal niet rechtvaardigt.

De werkelijke waarde van bomen
Bomen zien er mooi uit en maken de stad tot een prettige leefomgeving voor haar bewoners, maar dat is niet de enige reden dat het belangrijk is om bomen te laten staan in plaats van ze te kappen.
Bomen nemen CO2 op en zuiveren de lucht van fijnstof. Hoe groter en ouder de boom, hoe meer bladvolume deze heeft en hoe groter dit effect is. Bomen besparen hun omwonenden een hoop luchtwegklachten! In een stad als Utrecht, waar we nog lang geen gezonde lucht hebben, zijn grote bomen dus essentieel om ons een handje te helpen de luchtkwaliteitsproblemen aan te pakken.
Daarnaast zorgt de directe nabijheid van bomen voor minder geestelijke vermoeidheid, minder depressie en minder stress. Onderzoek van KPMG wijst zelfs uit dat er landelijk jaarlijks €95 miljoen bespaard kan worden op ziektekosten bij mensen met depressie en angststoornissen, als er in stedelijke wijken in Nederland tien procent meer groen komt.

En daar houden de voordelen van bomen nog niet op, want zeker in stedelijk gebied helpen bomen om wateroverlast en hittestress tegen te gaan (wist u dat het in een stad gemiddeld 4 graden warmer is dan in het omringende landelijke gebied?!). Ook zijn bomen een buffer tegen verkeerslawaai, bieden ze een woonplaats voor dieren en zorgen voor gezonde recreatie voor stadsbewoners.

Behoud van bomen moet daarom bij elke gemeentelijke beslissing de norm worden. En niet alleen voor de gemeente, maar ook voor architecten, planontwikkelaars, woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. In plaats van plannen vanaf de tekentafel moet men het veld in om op een creatieve manier te bouwen rondom bestaand groen. Bomen zijn de longen van onze stad. Hun waarde is niet uit te drukken in geld en dat is maar goed ook. Want alleen geld... Tja, probeer je adem maar eens in te houden als je je geld telt...

De Partij voor de Dieren organiseert op woensdag 21 september een debatavond over het gemeentelijke bomenbeleid. U bent allen van harte welkom om bij deze avond aanwezig te zijn en uw mening te delen met de Partij voor de Dieren.