Monde­linge vragen Geen wapenstok voor boa’s

Indiendatum: 30 jun. 2022
Antwoorddatum: 30 jun. 2022

Mondelinge vragen 5, 29 juni

De minister van Justitie en Veiligheid heeft vorige week (23 juni 2022) in een kamerbrief aangekondigd dat boa’s per 1 juli worden uitgerust met een korte wapenstok. Ook krijgen boa’s op termijn handboeien in hun standaarduitrusting. Gemeenten die hun boa’s met een wapenstok willen uitrusten kunnen een vergunning aanvragen bij de minister van Justitie en Veiligheid. Het uitbreiden van de bevoegdheden is om verschillende redenen zorgelijk. Zo zijn boa’s geen politieagenten. De politie heeft een geweldsmonopolie en agenten krijgen daarom intensieve opleiding en trainingen voor het inzetten van geweldsmiddelen. Desondanks zien we dat de politie regelmatig meer geweld inzet dan volgens de wet is toegestaan (lees hier). Dit is buitenproportioneel geweld waarbij de mensenrechten van de slachtoffers worden geschonden (lees hier).

Boa’s hebben een andere taak en krijgen daarvoor dus een andere training. Daarbij toont het onderzoek naar institutioneel racisme binnen de gemeente Utrecht dat er aanwijzingen zijn van institutioneel racisme bij Utrechtse boa’s. Dit resulteert ook in boa’s die etnisch profileren waardoor inwoners met een migratieachtergrond, vanwege hun afkomst, eerder worden aangesproken en sneller wordt overgegaan tot het uitschrijven van een boete.

De fracties van BIJ1, DENK, SP en Partij voor de Dieren hebben daarom de volgende vragen:

1. Deelt de burgemeester de mening dat Utrecht een veilige stad moet zijn voor alle inwoners en dat het verruimen van de geweldsmonopolie door onvoldoende getrainde boa’s te bewapenen dit in gevaar brengt en hierdoor onwenselijk is?

Ik vind het inderdaad belangrijk dat het geweldsmonopolie bij de politie ligt en dat ik eigenlijk, als er geweld zou moeten worden gebruikt, liever niet zie dat onze boa's dat moeten doen. Ik deel de mening dat het erg belangrijk is om daar heel secuur mee om te gaan. Als boa's wél geweld zouden gebruiken, bijvoorbeeld met een wapenstok, zou dat vragen om heel stevige extra trainingen. Ik vind het belangrijk om dat te melden.

2. Gezien de aanwijzingen van institutioneel racisme en etnisch profilering, deelt de burgemeester dat Utrechters met een migratieachtergrond een groter risico lopen om te maken te krijgen met buitenproportioneel geweld door boa's?

In 2021 zijn 61 klachten tegen boa's ingediend, vaak over het feit dat de boa's niet optraden. Er is niet één klacht geweest over het gebruik van geweld door een boa. Ik vind het belangrijk om dat ten gunste van het heersende beeld van de boa's te zeggen. In 2021 zijn er voor boa's 27 keer momenten geweest dat zij in een situatie terechtkwamen waarbij het nodig werd gevonden om een vorm van geweld te gebruiken. Men moet dan denken aan het beetpakken of het van zich afduwen van mensen. Alle geweldsincidenten worden door boa's gemeld en worden door een toezichthouder getoetst op rechtmatigheid. In geen enkel geval heeft de politie dit als buitenproportioneel beoordeeld.

Misschien is het ook goed om te zeggen dat wij zien dat onze boa's helaas vaak zelf het slachtoffer zijn van geweld en agressie. Er zijn in 2021 69 meldingen gedaan van geweld tegen boa's door middel van spugen, slaan, wurgen, het op ze inrijden met een voertuig en andere. Wij zijn aan de slag gegaan met de bevindingen van de commissie die het institutioneel racisme bekeek. Ook dat punt is door de boa's uitgebreid besproken. Zij zijn daar serieus mee aan
het werk gegaan. Ik denk dat het ook belangrijk is dat zij zich bij het moeilijke werk dat zij doen door de raad gesteund voelen. Mijn verzoek aan de raad is om een keer met de boa's op stap te gaan. Dan kunnen de raadsleden zien dat boa's hun werk vaak onder moeilijke omstandigheden gewetensvol en integer doen.

3. Indien ja, kan de burgemeester toezeggen geen vergunning aan te vragen om boa's te bewapenen met een wapenstok? Zo nee, waarom niet?

-

Stevie Nolten, BIJ1
Louise de Vries, Partij voor de Dieren
Mahmut Sungur, DENK
Yvonne Hessel, SP