Monde­linge vragen Einde winter­opvang: wat nu?

Indiendatum: 30 mrt. 2023
Antwoorddatum: 30 mrt. 2023

Mondelinge vragen 5, 30 maart 2023

Op 1 april eindigt de periode van de winteropvang. De Koud Weer Regeling kan niet meer afgeroepen worden en dus slapen weer meer mensen noodgedwongen op straat. Dankzij een motie (2022/318) en amendement (2022/95) van de raad zijn er afgelopen winterperiode extra permanente opvangplekken gecreëerd voor dakloze mensen in een kwetsbare positie (permanente winteropvang voor ‘niet-rechthebbenden’). Zo zorgden we ervoor dat de meest kwetsbaren in de winterperiode een dak boven hun hoofd hadden. Opvang draagt namelijk bij aan herstel en mogelijke oplossingen voor de problemen van mensen.

Daarover hebben de fracties van PvdA, BIJ1, Partij voor de Dieren, Student & Starter en GroenLinks de volgende vragen:

1. Wat gebeurt er na 1 april met de mensen die afgelopen winter gebruik konden maken van de permanente winteropvang?

2. Welke mogelijkheden ziet het college om voor kwetsbare daklozen opvang te blijven bieden?

Eerder stelde een aantal fracties vragen over de onwenselijkheid van het jojo-beleid van de winteropvang (afwisselend open en dicht, afhankelijk van de temperatuur), waardoor mensen af en aan op straat komen te staan.

3. Is Utrecht bereid om met de G4 bij het Rijk te lobbyen voor extra middelen voor het verruimen van de winteropvang zodat niemand in de winter op straat hoeft te slapen?

Ilse Raaijmakers, PvdD
Lisanne Snippe, Partij voor de Dieren
Noura Oul Fakir, BIJ1
Esma Kendir, Student & Starter
Julia Kleinrensink, GroenLinks

Antwoord: Op vraag 1 kan ik antwoorden dat de winteropvang voor de kwetsbare dakloze EU-migranten nu doorloopt tot 1 april en weer start in november 2023. Dat heeft dus ook alles te maken met de financiering voor kwetsbare EU-arbeidsmigranten. Verreweg de meeste mensen hebben binnen een aantal weken een duurzame uitstroom naar werk, terugkeer of in een enkel geval duurzaam verblijf. Dat hebben we de afgelopen periode al gezien. In die zin is de
winteropvang inderdaad een succes gebleken. Het is overigens nog niet helemaal klaar, want de Koudweerregeling wordt deze week weer opnieuw afgeroepen. We hebben 38 EU-arbeidsmigranten naar werk of land van herkomst of andere opvang weten te leiden. De doorstroming is dusdanig vlot dat we dat nagenoeg op organische wijze hebben kunnen doen. Overigens zijn het vooral onze opvangpartners die daar heel hard voor hebben gewerkt. Momenteel slapen er nog 13 mensen in de EU-opvang. Daarvan stromen er de komende dagen drie uit, waardoor er nog tien personen in de winteropvang verblijven. Voor de ongedocumenteerden en reguliere mensen die dakloos zijn, stopt de winteropvang per 1 april 2023, zoals ook in andere G4-steden. Dan is het door de raad tijdens de programmabegroting ter beschikking gestelde budget ook uitgeput. Dat betekent de praktijk dat ongedocumenteerden die voor de LVV in aanmerking komen allemaal op tijd uit de winteropvang doorstromen naar de LVV-opvang. Dat is ook gelukt. In de winteropvang hebben we nog één ongedocumenteerde en die stroomt naar verwachting na het weekend uit naar de LVV. In totaal zijn 17 ongedocumenteerden in de LVV-rijksopvang of andere opvang geplaatst. De winteropvang is deze winter ook af en toe gebruikt voor rechthebbende mensen die dakloos zijn. Deze mensen zijn allemaal zo snel mogelijk doorgestroomd naar de reguliere opvangvoorzieningen.
In antwoord op vraag 2 merk ik op dat we voor dakloze kwetsbare EU-migranten in 2023 binnen het landelijke plan van aanpak voldoende geld hebben om ook vanaf 1 november 2023 wederom 20 plekken te openen. Voor 2024 dienen de gesprekken met het ministerie van VWS tot resultaten te leiden om in 2024 de winteropvang door te kunnen zetten. We onderzoeken nog of dat in een afgeslankte vorm tussen 1 april en 1 november moet worden voorgezet. We hebben dus echt nog de gesprekken met het Rijk te voeren. Voor rechthebbende mensen die dakloos zijn, zijn de reguliere
opvangvoorzieningen beschikbaar. We zien dat de druk op de reguliere opvangvoorziening hoog is. Wij zetten vooral in op het realiseren van huisvesting, net als de raad en daarmee doorstroming uit de opvang. Dat is de echt duurzame oplossing. Wij verwachten dat de huidige middelen in
combinatie met de toenemende druk niet toereikend zullen zijn om iedereen op te kunnen vangen met behoud van de huidige kwaliteit van de opvang en begeleiding. Wij zullen, zoals beloofd, de raad ook voor de meivakantie meerdere scenario's doen toekomen, zodat hij ook zicht heeft op de oplossingen voor de komende tijd en wat die kosten.
In antwoord op vraag 3 over de lobby. De winteropvang is permanent van 1 november tot 1 april en bij de Koudweerregeling is er sprake van het steeds opnieuw afroepen van de Koudweerregeling. Wij zijn als GV-4 steden in constructief gesprek met het ministerie van VWS om het plan van aanpak voor kwetsbare dakloze EU-migranten structureel te maken tot 2024 en daarna. Die gesprekken lopen nog en als de uitkomst bekend is, zullen we die delen. Voor ongedocumenteerden lopen op dit moment de onderhandelingen met de LVV. Het huidige budget voor de LVV biedt helaas geen ruimte voor winteropvang voor ongedocumenteerden voor hierna. Of het structurele budget voor LVV ruimer zal zijn, is op dit moment onderdeel van de onderhandelingen. Voor rechthebbende mensen die dakloos zijn, zijn de reguliere opvangvoorzieningen bedoeld. Hier kunnen zij het hele jaar terecht. En ja, we voeren absoluut de lobby met de G4 om te kijken of wij hier een ruimere financiering voor kunnen krijgen dan wij op dit moment hebben.