Monde­linge vragen Elek­tri­ci­teits­netwerk Utrecht vol?

Indiendatum: 14 okt. 2021
Antwoorddatum: 14 okt. 2021

Mondelinge vragen 5, donderdag 14 oktober 2021

“Elektriciteitsnetwerk Utrecht vol, Geen plek voor nieuwe wind- of zonneparken”, dat was de kop van de NOS afgelopen dinsdag bij een artikel waarin beschreven werd hoe landelijk netbeheerder Tennet de regio’s Utrecht en Friesland vol verklaarde. De fracties van D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks, VVD, en de PvdA hebben zich verbaasd over dit bericht. Aan de vooravond van de Energietransitie, op weg naar hernieuwbare energie, lijkt nu de netcapaciteit ontoereikend, terwijl hier eerder nog positieve signalen over zijn gegeven. In de concept-RES in overleg met Tennet zelf stond aangegeven dat: “De hoofdconclusie is dat er voldoende netwerkcapaciteit in de regio beschikbaar is of op korte termijn beschikbaar komt, om de hoeveelheid van 1,8 TWh grootschalige opwek in de regio op het netwerk te kunnen zetten”. Vorige week nog stelde de raad het raadsvoorstel RES 1.0 vast, waarin stond dat de netcapaciteit geen belemmering zou zijn op korte termijn, in dat geval bij monde van regionale netbeheerder Stedin.

Dit roept de volgende vragen op:

1. Was de boodschap van Tennet in het nieuwsitem nieuwe informatie voor het college? Zo nee, sinds wanneer was het college hiervan op de hoogte?
2. Hoe rijmt deze boodschap met de informatie die eerder verstrekt is over de netcapaciteit in het kader van en bij de behandeling van de RES en zon-op-dak?
3. Zijn de knelpunten die Tennet benoemt oplosbaar, zoals in de ontwerp-RES gesteld werd? Wat zijn de effecten hiervan op vergunningsverlening voor 2025?
4. Heeft dit nieuws invloed op de mogelijkheid de projecten in het kader van de RES voor 2030 te realiseren?
5. Zit er licht tussen de beoordelingen van Tennet en Stedin voor wat zij denken dat aangesloten kan worden?
6. Specifieker, omdat de uitspraken van Tennet zijn, betekent dit dat een project van kleinere omvang wel aansluitbaar is door Stedin?
7. Welke stappen gaat het college zetten, zodat meer ruimte ontstaat op het net?
   
   Jelmer Schreuder, D66
   Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren
   Rachel Heijne, GL
   Gertjan te Hoonte, VVD
   Hester Assen, PvdA

Voorzitter! Dank voor de vragen. Ik weet niet meer uit mijn hoofd welke dag dit in het nieuws was, maar ik weet nog wel dat wij de dag ervoor ergens tegen
middernacht het bericht hebben ontvangen. Na de zomer heeft Stedin al wel een keer gezegd dat het misschien voller op het net was dan ze dacht, maar in deze volle glorie is dit bericht ons wat rauw op het dak gevallen. Met deze precisie, deze scherpte en met deze urgentie hebben wij dit bericht een dagdeel eerder dan het NOS-bericht gelezen. Dat is dus een tegenvaller, ook voor de netbeheerders zelf en zeker voor Stedin, omdat in dit geval de oorzaak buiten de regio Utrecht ligt. Die heeft echt te maken met de netvlakken eerder in Flevoland en in Gelderland op het niveau van de hoogspanning. Daardoor heeft Stedin dit inzicht pas laat gekregen door meldingen van TenneT. Het bericht dat eerder is gedeeld over de RES was natuurlijk niet: het is een eitje. Eerder is gezegd: het past, maar het is sowieso goed om zo veel mogelijk te bundelen, dus er moeten wel wat dingen gebeuren. Wat dit bericht daaraan toevoegt, is dat alles alleen nog maar veel urgenter is geworden. Het bundelen en het slim aanbieden op het net wordt nog belangrijker dan het al was. Wij wisten al dat er wat dingen in het netwerk, in de infrastructuur moesten gebeuren, maar dat wordt nu alleen maar urgenter. Daar lopen wij sneller tegen grenzen aan. Het beeld is nog steeds dat de RES gerealiseerd kan worden zoals wij die gezamenlijk hebben opgesteld, maar met de kanttekening: misschien niet altijd precies op het moment dat wij zouden willen. Dat heeft dan niet zozeer te maken met vergunningverlening en subsidieverlening, maar meer met het feit dat het moment waarop teruglevering van grootschalige energieproductie daadwerkelijk mogelijk is, later zou kunnen plaatsvinden dan ons lief is, namelijk ergens in de jaren '20. Uiteindelijk is het probleem altijd oplosbaar. Het lastige is alleen, zeker op hoogspanning, dat infrastructurele werkzaamheden een lange doorlooptijd hebben. Wij moeten daar zo snel mogelijk mee beginnen. Een deel van die werkzaamheden vindt ook op het grondgebied van de gemeente Utrecht plaats, omdat één van de stations die moet worden opgewaardeerd - het station Oudenrijn - in polder Rijnenburg ligt. Daar zal ook de gemeente Utrecht een rol bij kunnen spelen door procedures soepel te laten verlopen. Daarnaast heeft TenneT gezegd te zullen bekijken of congestiemanagement mogelijk is. Dat wil zeggen: het zodanig met vraag en aanbod spelen dat ruimte kan worden gecreëerd. Het zou ook kunnen dat er op die manier toch weer nieuwe ruimte komt, ook om projecten te laten aansluiten. Eén van de andere lastige dingen - het telt allemaal op - is dat er personeel mee gemoeid is.