Monde­linge vragen Gezinnen door over­heidsfout in armoede

Indiendatum: 23 mrt. 2023

Mondelinge vragen 2, 23 maart 2023

In Nederland leven duizenden gezinnen onder het bestaansminimum door een fout van de overheid. Als in een gezin de ene persoon een laag inkomen heeft en de ander geen inkomen vult de gemeente in dat geval het inkomen van de twee aan tot bijstandsniveau. Door die aanvulling komen onbedoeld én onterecht toeslagen zoals zorg- of huurtoeslag te vervallen. Regelingen van de overheid werken tegen elkaar in en de gezinnen zijn de dupe. Ze leven in armoede en krijgen in veel gevallen schulden (bron). De Rijksoverheid houdt rekening met een aantal van ongeveer 5.000 huishoudens (bron).

Dit moet zo snel mogelijk stoppen, maar er is nog geen korte termijn oplossing in zicht. Deze huishoudens hebben bovendien jarenlang onder bijstandsniveau geleefd. Ze verdienen het om gecompenseerd te worden voor het geld dat ze jarenlang zijn misgelopen. Gemeenten worden door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid daarom geadviseerd om hun inwoners voorlopig eenmalig via de bijzondere bijstand te compenseren voor de in het verleden misgelopen toeslagen (bron). De gemeente Nijmegen heeft al besloten deze gezinnen actief te benaderen en te compenseren.

In navolging daarop hebben de PvdA, ChristenUnie, D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks, Volt, BIJ1 en CDA de volgende vragen:

1. Heeft de gemeente Utrecht de huishouden bij wie dit speelt in beeld? Hoe groot is de groep? Als dit niet bekend is, is het college bereid dit in kaart te brengen?
2. Welke mogelijkheden ziet het college om het voorbeeld van Nijmegen te volgen en deze gezinnen actief te benaderen en te compenseren?
3. Is het college ook bereid deze huishoudens met terugwerkende kracht via de bijzondere bijstand te compenseren voor de in het verleden misgelopen toeslagen?
4. Zijn er bij de gemeente Utrecht meer situaties bekend waarbij de samenloop van sociale zekerheidsregelingen en fiscale regelingen er toe leidt dat mensen onder het bestaansminimum komen? Zo ja, worden deze huishoudens door de gemeente geholpen?

Ilse Raaijmakers, PvdA
Louise de Vries, Partij voor de Dieren
Bina Chirino, ChristenUnie
Venita Dada-Anthonij, D66
Julia Kleinrensink, GroenLinks
Anton Stam, Volt
Noura Oul Fakir, BIJ1
Bert van Steeg, CDA