Monde­linge vragen Groeiend aantal kinderen gaat niet naar school

Indiendatum: 25 mei 2023
Antwoorddatum: 25 mei 2023

Mondelinge vragen 4, 25 mei 2023

Afgelopen week publiceerde de NOS een artikel waarin zorgen van gemeenten en ambtenaren worden geuit met betrekking tot het groeiende aantal kinderen dat niet naar school gaat. Uit dit artikel wordt duidelijk dat het afgelopen decennium een forse groei heeft plaatsgevonden van het aantal kinderen dat wordt vrijgesteld van leerplicht wegens een zogenoemde richtingsbedenking. In dergelijke gevallen mogen ouders hun kinderen thuis houden bij gebrek aan bereikbare scholen die aansluiten bij hun manier van leven of religie. De NOS geeft aan dat gemeenten hierdoor vaker geen zicht hebben op het welzijn en de gezondheid van deze kinderen en dat ze bovendien niet zeker weten of deze kinderen thuis wel onderwijs krijgen. Onderstaande fracties delen deze zorgen en hebben daarom de volgende vragen:

1. Herkent het college zich in het geschetste beeld van een groeiend aantal kinderen dat niet naar school gaat vanwege richtingsbedenkingen van ouders? In hoeverre speelt dit ook in Utrecht?
   
2. Is het college het met de vragenstellers eens dat met een pluriformiteit aan scholen in onze stad, met ook veel ruimte voor verschillende overtuigingen, het thuishouden van kinderen vanwege de richtingsbedenking in de basis niet nodig zou moeten zijn?
3. Is er aldus het college nu voldoende zicht op het welzijn, de gezondheid en de mate van thuisonderwijs van Utrechtse kinderen die niet naar school gaan?
4. Op welke wijze werkt het college samen met scholen en andere partners, bijvoorbeeld het samenwerkingsverband, en de kernpartners zoals het jongerenwerk, om het aantal kinderen dat niet naar school gaat zo laag mogelijk en in beeld te houden?

Berdien van der Wilt, D66
Louise de Vries, Partij voor de Dieren
Mariam Al-Saqaff, VVD
Maartje Vermeulen en Ingeborg Hornsveld, GroenLinks
Mahmut Sungur, DENK

Antwoord: De cijfers in Utrecht hebben een stabiele trend en ik zal deze met de raad delen. Er zijn op dit moment 17 leerlingen in onze stad die een vrijstelling hebben van artikel 5 onder b Leerplichtwet. Dat waren er vier jaar geleden 11, maar het aantal leerlingen is ook gestegen waardoor het percentage redelijk stabiel is. Zo’n 0,03% van de leerlingen heeft een dergelijke vrijstelling. Ik ben het met u eens dat het in een stad als de onze met pluriform en toegankelijk onderwijs in beginsel helemaal niet nodig is om je kind thuis te houden vanwege een richtingbedenking.
In antwoord op vraag 3 kan ik melden dat wij, zodra wij een verzoek krijgen van een ouder om de leerling onder deze vrijstelling te laten vallen, altijd in gesprek gaan en dat wij ook altijd kijken hoe het zit met het recht op onderwijs. Je kunt je kind natuurlijk niet thuishouden en geen onderwijs geven. Het gaat daarbij ook om de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen, dus we vragen ouders in dat geval altijd of we het kind mogen aanmelden bij onze afdeling Volksgezondheid, het consultatiebureau, omdat zij de schoolarts ook niet zien en de ontwikkeling van de leerling moeilijk is te volgen. Mocht het zo zijn – dit is theoretisch, want het is in de recente geschiedenis nog niet voorgevallen – dat ouders niet bereid zijn om aan zo’n gesprek mee te werken of geen inzicht willen
geven in de manier waarop zij het recht op onderwijs voor deze kinderen borgen, dan zullen wij een zorgmelding doen bij Veilig Thuis, omdat in dat geval het kind iets wordt ontnomen. Gelukkig is dat in onze stad bij deze 17 ouders niet het geval en is dat ook in het verleden niet het geval geweest.
Dan naar het antwoord op vraag 4. Ik heb al iets gezegd over hoe wij bijvoorbeeld samenwerken met onze JGZ, maar ook met het leerlingenvervoer. Zodra ouders het idee hebben dat hun richting in het onderwijs niet te vinden is, kijken we ook altijd naar het leerlingenvervoer of dat in de omgeving toch wel te vinden is. Zo vervoeren we op dit moment tien leerlingen naar Gouda, Amersfoort en Zeist om onderwijs te vinden dat bij hen past. Andere partners met wie we spreken, zijn collega gemeentes en dan met name de G4 en het ministerie van OCW, omdat we de wet en de toepassing van de wet wel wat gedateerd vinden. Het laatste wat ik daarover wil zeggen, is dat die heel erg gaat over kilometergrenzen. Maar stap in de trein en je bent in dezelfde tijd echt een stuk verder. Daar zou de grens dus wel wat gemoderniseerd kunnen worden naar bijvoorbeeld reistijd.