Monde­linge vragen Ontruiming in asiel­zoe­kers­centrum

Indiendatum: 25 sep. 2014
Antwoorddatum: 25 sep. 2014

Hedenochtend is een Somalische man door de vreemdelingenpolitie en het COA ontruimd in het asielzoekerscentrum in Utrecht. Dit gaat tegen eerdere afspraken in met de Utrechtse gemeenteraad. Er is formeel afgesproken dat er geen ontruimingen plaatsvinden vanuit het asielzoekerscentrum omdat dit de openbare orde en veiligheid van de stad aantast. Daarnaast is ook afgesproken dat de burgemeester altijd geïnformeerd wordt. Deze afspraken zijn in de driehoek vastgelegd. De ontruiming veroorzaakt grote onrust onder de overige bewoners, men is bang dat ook zij straks ontruimd worden. Deze meneer is al 18 jaar in Nederland en kan niet terug naar Somalië.

1. Is het college bekend met de ontruiming hedenochtend van deze Somaliër?

Uit onze informatie blijkt dat de burgemeester gisteren, als korpsbeheerder, geen toestemming voor deze ontruiming heeft gegeven.

2. Hoe is het mogelijk dat deze ontruiming dan toch heeft plaatsgevonden? Op welke last of gronden is dit dan gebeurd en op wiens gezag?

3. Klopt het dat staatssecretaris Teeven een maatregel heeft ingeroepen die bedoeld is voor situaties van oorlog, nationale veiligheid en terrorismebestrijding om de burgemeester te overrulen?

4. Deelt het college de mening van de PvdA en de overige fracties dat de huidige situatie, die één rustige en vriendelijke bewoner van het AZC betreft, niet voldoet aan de kenmerken die horen bij de ingeroepen maatregel?

5. Kan het college aangeven wat de directe aanleiding is geweest voor de ontruiming van hedenochtend?

6. Kan het college er zorg voor dragen dat deze man van de straat wordt gehaald en opgevangen wordt?

De vrees onder de andere (Somalische) bewoners is groot, zeker ook omdat de politie gezegd zou hebben binnenkort terug te komen voor meer ontruimingen.

7. Kan het college aangeven hoeveel bewoners van het asielzoekerscentrum in eenzelfde situatie verkeren als de hedenochtend uitgezette man en dus mogelijk binnenkort ook met ontruiming geconfronteerd kunnen worden?

8. Kan het college er voor zorgen dat conform eerdere afspraken er geen ontruimingen meer plaatsvinden in het asielzoekerscentrum?

Bouchra Dibi (PvdA) mede namens GL, SP, D66, CU, S&S, CDA en PvdD

Antwoorden burgemeester van Zanen

De ontruiming heeft het college onaangenaam getroffen. Volgens een vaste beleidslijn houd ik de beslissing over het verlenen van bijstand door de politie bij ontruiming aan als uit het overleg duidelijk is geworden dat deze ontruiming leidt tot op straat zetten van betrokkenen zonder uitzicht op onderdak en middelen van bestaan. Zo'n situatie kan leiden tot overlevingscriminaliteit en daarmee tot een reële bedreiging van de openbare orde. Dat was ook onder mijn ambtsvoorgangers een consequente beleidslijn. Eerder is door mijn voorganger en daarna door mijzelf ten aanzien van deze mijnheer besloten om het verzoek om politiebijstand aan te houden. Ik heb dit gisteravond opnieuw schriftelijk gemotiveerd de staatssecretaris laten weten.

Mij is gebleken dat de ontruiming op aanwijzing van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie door tussenkomst van de korpsleiding onder leiding van de politie, Eenheid Midden-Nederland, op grond van de Vreemdelingenwet 2000 heeft plaatsgevonden. Een dergelijke aanwijzing in dit verband is voor mij - en zover ik heb kunnen laten nagaan ook voor collega-burgemeesters - een nieuw fenomeen. Ik ben voornemens deze gang van zaken met mijn collega's en met de VNG te bespreken. Ik vind het ernstig dat politie-inzet in onze gemeente plaatsvindt gerelateerd aan openbare orde zonder mijn betrokkenheid en niet op mijn last of gezag. Ik ga over de openbare orde en ik leg daarover aan de raad verantwoording af.

Gevraagd wordt of staatssecretaris Teeven een maatregel heeft ingeroepen die bedoeld is voor situaties van oorlog, nationale veiligheid en terrorismebestrijding en die de burgemeester kan overrulen. Nee, uit de bewoordingen van de vraag leid ik af dat waarschijnlijk wordt gedoeld op de mogelijkheid dat de minister een aanwijzing geeft op basis van artikel 16 van de Politiewet. Dat is niet aan de orde. Betrekkingen met het buitenland en andere mogendheden is niet aan de orde. De aanwijzing was niet aan mij gericht.

Gevraagd wordt of het college de mening van de PvdA en de overige fracties deelt dat de huidige situatie, die één rustige en vriendelijke bewoner van het AZC betreft, niet voldoet aan de kenmerken die horen bij de ingeroepen maatregel. Het college is het daarmee eens. De staatssecretaris heeft een andere weg gekozen, waarmee hij mij heeft gepasseerd.

Wat de reden is geweest om vanochtend via deze nieuwe route te ontruimen, is het college niet duidelijk. Het college kan ervoor zorgen dat deze man van de straat wordt gehaald en wordt opgevangen. De betrokkene is inmiddels opgenomen in de noodopvang. Die is overigens nu wel vol.

Voor zover wij nu kunnen overzien, bevinden zich in het AZC zo'n 60 mensen die qua status voor beëindiging van de voorziening in aanmerking kunnen komen. Een deel daarvan betreft alleenstaande vrouwen, mensen met medische problemen en mensen met suïcidale neigingen.

Zoals gezegd, zal ik zo snel mogelijk in overleg treden met mijn collega's en de VNG. Ik ben voornemens om de huidige beleidslijn bij beëindiging van voorzieningen te continueren. Het antwoord op de vraag of het college ervoor kan zorgen dat er conform eerdere afspraken geen ontruimingen meer plaatsvinden in het asielzoekerscentrum is echter "nee".

Bouchra Dibi, PvdA
Eva van Esch, Partij voor de Dieren
Ook namens GL, SP, D66, CU, S&S en CDA