Monde­linge vragen Inzet van camera’s met risico op spionage en mensen­rech­ten­schen­dingen

Indiendatum: 10 feb. 2022
Antwoorddatum: 10 feb. 2022

Mondelinge vragen 6, donderdag 10 februari 2022

In ruim vijftig gemeenten in Nederland hangen camera's van de Chinese merken Hikvision en Dahua, blijkt uit onderzoek van de NOS. De camera’s zijn goed en goedkoop. Echter, deze camera’s zijn omstreden vanwege zorgen over mogelijke spionage via een ‘achterdeurtje in de software’ en mensenrechtenschendingen. Zowel de bewakingscamera’s van Hikvision als van Dahua worden ingezet in de Chinese regio Xinjiang, waar de Oeigoeren worden onderdrukt. De Hikvision- en Dahua technologie worden ingezet om de Oeigoeren te surveilleren in onder meer strafkampen en moskeeën. De fracties van DENK, Partij voor de Dieren, D66, CDA, PvdA, GroenLinks, VVD en Student & Starter hebben hier de volgende vragen over:

1. Maakt de gemeente Utrecht in de openbare ruimte of in panden onder haar beheer gebruik van camera’s uit China?
2. Hoe kijkt de gemeente naar inzet van deze camera’s met oog op de ontstane discussie rondom risico’s op spionage en mensenrechtenschendingen?
3. Is het college met ons eens dat in het licht van de risico’s op spionage en mensenrechtenschendingen, de gemeente geen gebruik zou moeten maken van camera’s uit China? Zo nee, waarom niet?
4. Welke mogelijkheden ziet het college om camera’s uit China te weren in de openbare ruimte en in gemeentelijke panden? Denk bijvoorbeeld aan grove mensenrechtenschending als uitsluitingsgrond bij aanbestedingen?
   
   Mahmut Sungur, DENK
   Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren
   Has Bakker, D66
   Bert van Steeg, CDA
   Bülent Isik, PvdA
   Peter van Corler, GroenLinks
   Dimitri Gilissen, VVD
   Tessa Sturkenboom, Student en Starter

Voorzitter! Dank voor de vragen. Ja, de gemeente maakt gebruik van de genoemde camera's uit China. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat op 22 locaties camera's van Hikvision en Dahua hangen, bijvoorbeeld bij de entree van parkeergarages en bij sportaccommodaties. Het gaat in deze situaties om gesloten netwerksystemen, waarbij de camera's niet zijn verbonden met internet en het beeldmateriaal niet door derden is te benaderen. Vervolgens stelt de heer Sungur namens een flink aantal fracties vragen die ik in hun onderlinge samenhang wil beantwoorden. Zoals bekend, is Utrecht een mensenrechtenstad. In december 2021 heb ik de raad een brief gestuurd over onze activiteiten op dat vlak. Mensenrechtenschendingen keuren wij ten zeerste af. Daarom nemen wij cybersecuritydreigingen, waarbij systemen door derden kunnen worden gecompromitteerd, zeer serieus. Op dit moment is er weliswaar vanuit het oogpunt van gegevensbescherming geen acute noodzaak om de systemen uit te schakelen, want de camera's worden in een afgesloten systeem gebruikt waardoor de risico's klein zijn. De informatiebeveiligingsdienst van de VNG onderschrijft dit, maar samen met andere gemeenten treden wij met de betrokken departementen in overleg om het gebruik van de Chinese camera's te heroverwegen. Er is dus zeker alle aanleiding om dit punt zeer aandachtig te bekijken.