Monde­linge vragen Ongelijke behan­deling demon­straties

Indiendatum: 18 mrt. 2021
Antwoorddatum: 18 mrt. 2021

Mondelinge vragen 2, 18 maart 2021

Afgelopen zondag werd in het kader van het ‘klimaatalarm’ gedemonstreerd op het Jaarbeursplein. Wij hebben signalen ontvangen dat de aanwezigheid van de politie overdadig en dreigend was. Er zou zelfs een waterkanon aanwezig zijn. Gelukkig verliep de betoging ordentelijk. De betogers hielden zich aan de coronaregels: anderhalve meter afstand en zij droegen mondkapjes. Berichtgeving in onder andere het Algemeen Dagblad bevestigt dit beeld.

Een dag later betoogde de politieke partij Forum voor Democratie, eveneens op het Jaarbeursplein. Bij deze demonstratie werd nauwelijks mondkapjes gedragen. Ook met de anderhalvemeter-regel werd speelser omgegaan. Baudet schudde bovendien vele handen. De aanwezige politie leek zich om dit alles nauwelijks te bekommeren. Pas op het allerlaatst greep de politie in, toen zij niet om een hossende en zingende menigte heen kon.

Beide demonstraties kregen een maximumaantal van 200 bezoekers opgelegd door de gemeente, zodat coronaregels in acht zouden kunnen worden genomen. Dit werpt de vraag op of de gemeente geen faciliterende rol zou kunnen spelen in situaties waarin méér mensen zouden willen demonstreren, bijvoorbeeld door de Croeselaan af te zetten. Dit verdient volgens de SP de voorkeur.

Een vergelijking tussen de twee demonstraties levert intressante inzichten op. De klimaatactivisten lijken zich in grotere mate te hebben ingespannen om de verspreiding van het virus te beperken dan de betogers van Forum. De politie-inzet was ten minste even groot. Dit roept met name bij de klimaatademonstranten een gevoel van onrechtvaardigheid op. Een gevoel dat nog eens beklemtoond word door het ostentatieve gedrag en de agressieve retoriek van Baudet.

Naar aanleiding van dit alles hebben de SP en de Partij voor de Dieren de volgende vragen:

Voorafgaand zegt de burgemeester: dat wij verschillende demonstraties anders behandelen is echt niet waar. Als burgemeesters zijn we met elkaar in gesprek gegaan om het aantal mensen tijdens demonstraties vanwege corona te beperken. Dit geldt voor alle demonstraties.

1. Is de burgemeester het met de SP en de Partij voor de Dieren eens dat veilig demonstreren moet worden toegestaan, ook als het om meer dan 200 mensen gaat?

De eisen aan grote demonstraties zijn steeds hetzelfde: maximaal 200, u houdt zich aan de regels, het liefst geen verplaatsingen, 1,5 meter afstand houden. De eisen die gesteld zijn aan de Klimaatdemonstratie zijn hetzelfde als die van de bijeenkomst van Forum voor Democratie. Aan de voorkant zat geen beleidsverandering tussen de ene en andere demonstratie.

2. Zo ja, kan de gemeente in de toekomst extra ruimte faciliteren, bijvoorbeeld naar de Croeselaan (in plaats van het inperken van het demonstratierecht)?

Dit is niet aan de orde geweest. Op basis van een epidemiologische inschatting en GGD-advies voor dit type demonstraties van deze grootte stellen we steeds dezelfde voorwaarden vooraf. Ik wil wel een groot compliment geven voor de demonstranten bij de Klimaatdemonstratie, die zich uitstekend aan de voorwaarden hielden.

3. Is de burgemeester het met de SP en de Partij voor de Dieren eens dat de politie zondag 14 maart het grondwettelijk demonstratierecht heeft beknot door de dreigende houding van de politie en door mensen weg te sturen? Zo, nee waarom niet?

De organisatie kon (begrijpelijkerwijs) niet voorkomen dat er teveel mensen kwamen. Daar heeft men op ingegrepen. Toen er teveel mensen kwamen, is opgeroepen om een aantal mensen te laten vertrekken. Het idee dat dat een dreigend beeld zou opleveren, herken ik echt niet. We hebben een politie die bij uitstek de-escalerend werkt. Daar staat Utrecht wel een beetje bekend om. Dat is een handelsmerk en dat doet men ook naar eer en geweten.

4. Heeft de burgemeester zicht op hoe de coronamaatregelen zijn nageleefd tijdens de klimaatmars en de Forum voor Democratie bijeenkomst?

Bij de demonstratie van Forum geldt dat men zich aan het einde niet aan de voorschriften heeft gehouden. Toen er ook muziek kwam (wat niet aangekondigd was) heeft de politie direct ingegrepen. Er zijn beelden gemaakt en op basis van onderzoek van deze beelden wordt bekeken of de regels zijn overtreden. Het gaat hier om het zich niet houden aan de coronamaatregelen, maar het Openbaar Ministerie onderzoek nu ook ook of er uitspraken gedaan zijn die strafbaar zijn. De nasleep van juist deze demonstratie en de wijze waarop de instanties zijn opgetreden (ook na afloop) laat juist zien dat we optreden als het nodig is en ook niet met coulance, maar wel altijd op basis van de wet.

5. Heeft de burgemeester cijfers over de politie-inzet op beide demonstraties?

Geen antwoord

6. Is de burgemeester van mening dat de openbare orde niet in het geding kwam toen Thierry Baudet zei het jammer te vinden dat we “niet normaal antifa’s op hun bek hebben kunnen slaan”? [1]

Zie antwoord 4

7. Kan de burgemeester uitleggen waarom de Forum voor Democratie betoging met veel meer coulance is behandeld?

Zie antwoord 4

Floris Boudens, SP
Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren

NB De dag na de beantwoording van de vragen kwam deze brief over iemand die dreigde klimaatactivisten dood te schieten.

[1] Bron: https://www.youtube.com/watch?v=Z7yoGAFQ4rY&ab_channel=ForumvoorDemocratie 4:40 – 4:55 minuut