Monde­linge vragen Toename meldingen Veilig Thuis agv corona; kinderen in kwetsbare thuis­si­tu­aties in beeld?

Indiendatum: 21 jan. 2021
Antwoorddatum: 21 jan. 2021

Mondelinge vragen 5, 21 januari 2021

Uit het AD-artikel Enorme drukte bij Veilig Thuis in coronatijd: kinderen met slippers op straat in vrieskou van donderdag 14 januari blijkt dat Veilig Thuisorganisaties in heel het land het aantal acute meldingen, waarbij mensen of gezinnen niet veilig zijn, tijdens de coronacrisis enorm zien toenemen.

Hoewel het AD meldt dat in Gelderland en Flevoland de toename van het aantal meldingen bij Veilig Thuis het groots is, hechten wij er aan dat we – zeker nu met een tweede lockdown – de situatie van kinderen die dit mogelijk betreft goed in beeld hebben of er alles aan doen die in beeld te krijgen. Pas dan kan immers hulp geboden worden. Ook vanuit het onderwijs worden zorgen geuit over de impact van deze tweede lockdown op kinderen in een kwetsbare thuissituatie. Dat heeft ook te maken met de meldingsbereidheid of het in staat zijn tot melden als kinderen niet meer op school komen. Meldingen komen dus minder vanuit de school en moeten meer vanuit directe omgeving komen, maar Veilig Thuis is niet bij iedereen bekend.

1. Deelt de wethouder onze zorgen? Zo ja, hoe heeft hij aan deze zorgen uiting gegeven en hier acties aan gekoppeld, binnen de gemeente, regio of richting landelijke overheid?

Voorzitter! Dank voor de vragen. Deze vragen genereren aandacht voor dit belangrijke thema aangaande kwetsbare kinderen. Ik deel absoluut de zorgen over de effecten van corona op gezinnen. Die kunnen zeer ernstig zijn. Mijn team en ikzelf hebben daar gevolg aan gegeven door veel en nauw contact te hebben met alle organisaties in onze stad die werken met gezinnen en met de maatschappelijke voorzieningen in de stad, om snel samen die signalen te bespreken en te bezien wat er naar aanleiding van die signalen moet gebeuren.

2. Wat doet het college om kinderen in kwetsbare thuissituaties in Utrecht goed in beeld te krijgen?

Utrecht kent een aanpak waarbij wij samen met kernpartners, zoals de jeugdgezondheidszorg, samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs, buurtteams, de afdeling leerplicht en jeugdzorgorganisaties, bekijken hoe wij het beste gezamenlijk kunnen communiceren met ouders, vaak via de scholen, en welke manieren van communicatie het meest effectief zin. Een paar voorbeelden. Recent is via de scholen een flyer verspreid over de jeugdgezondheidszorg en buurtteams. Daarin staat wat ouders kunnen doen als ze merken dat ze hulp nodig hebben of omdat ze merken dat de situatie thuis ingewikkelder begint te worden. Vanaf het begin van de crisis is de boodschap daarbij dat mensen niet moeten wachten als ze hulp nodig hebben. Ook leerkrachten houden goed in de gaten of de leerlingen fysiek aanwezig zijn en in de lessen goed opletten, dan wel er niet met het hoofd bij zijn. Uiteraard wordt dan eerst contact opgenomen met de ouders en eventueel ook met de leerplichtambtenaar. Natuurlijk blijft Veilig Thuis beschikbaar voor advies en meldingen, maar wel pas in tweede instantie. In november jl. is er een campagne "Open je ogen" geweest. Alle partners hebben daaraan meegedaan om nogmaals aandacht te vragen voor kindermishandeling en de ernstige effecten daarvan.

3. Kan de wethouder aangeven hoe het aantal meldingen bij Veilig Thuis in Utrecht zich sinds het begin van corona ontwikkelt? Wanneer er sprake is van een toename, hoe groot is deze en hoe wordt daarop ingespeeld? Wanneer er geen sprake is van een toename, welke betekenis wordt daaraan gegeven?

In de Utrechtse situatie is sprake van een lichte stijging van het aantal meldingen. In 2019 zagen wij gemiddeld 206 meldingen per week. In 2020, het coronajaar, waren dat 212 meldingen per week. Als men in de cijfers duikt, kan men een duidelijke stijging zien in de casuïstiek. In de coronatijd zijn er veel meer meldingen gedaan die samen lijken te hangen met de coronacrisis, zoals de oplopende spanningen ten gevolge van sociale isolatie en het thuiszitten. Daarnaast is het aantal adviesvragen in 2020 bijna 5% hoger is geweest dan in 2019. De vragen werden aan Veilig Thuis gesteld door buren, professionals en dergelijke.

4. Hoe wordt er door de gemeente gemonitord? Kan de wethouder de Raad informeren over deze monitoring?

Wij hebben wekelijks overleg met alle partners over hoe het gaat en wat zij zien. Daarnaast is er zeer regelmatig contact met Veilig Thuis om te monitoren hoe het aantal meldingen zich ontwikkelt en hoe wij dat kunnen duiden. Wij maken onze partners daar deelgenoot van.

5. Deelt de wethouder dat in dit geval gemiddelden niet voldoende zijn, maar dat er naar persoonlijke situaties, op individueel niveau, gekeken moet worden zodat ook op individueel niveau interventies gepleegd kunnen worden? Zo ja, hoe gebeurt dat nu?

Ik deel de zorgen van de vragenstellers dat er altijd sprake moet zijn van maatwerk. Dat is de Utrechtse werkwijze. Hulp en steun is geen koekjesfabriek. Wij helpen mensen. Dat begint al bij het kennismakingsgesprek. Wij vinden het belangrijk dat in deze tijd het eerste contact thuis plaatsvindt. De professionals gaan langs bij de mensen thuis.

6. Hoe zorgt de wethouder ervoor dat de meldingsbereidheid hoog is/ blijft en Veilig Thuis bij een groter publiek bekend is?

Ik noemde al de campagne die er eerder is geweest. Naar aanleiding van deze vragen is het goed - ook nu de avondklok aanstaande lijkt te zijn - dat wij opnieuw bekijken of wij een campagne kunnen lanceren om het belang van het in de gaten houden van kwetsbare gezinnen te onderstrepen.

Hester Assen, PvdA
Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren
Mohammed Saiah, D66
Henk van Deún, PVV
Tessa Sturkenboom, S&S
Mahmut Sungur, Denk
Rachel Streefland, CU
Marcel Vonk, GL
Dimitri Gilissen, VVD
Ruurt Wiegant, SP
Bert van Steeg, CDA