Monde­linge vragen Utrechtse aanpak van femicide

Indiendatum: 26 jan. 2023
Antwoorddatum: 26 jan. 2023

Mondelinge vragen 2, 26 januari 2023

Afgelopen week passeerde het landelijk meermaals het nieuws: verschillende gevallen van vrouwen die met geweld om het leven zijn gebracht door hun (ex)partner. Niet alleen storen wij ons als partij aan de termen “huiselijk geweld,” “drama's in de relationele sfeer,” of zelfs een “crime passionel” die toch elke keer weer in de pers opdoemen, ook maakt het ons boos en verdrietig dat ook in onze eigen stad deze dagen sprake was van een slachtoffer van femicide. Een term die wij hiervoor passender vinden gezien de grote schaal waarop vrouwen slachtoffer worden van dit geweld. Zoals oud PvdA-kamerlid en ervaringsdeskundige Kirsten van den Hul het verwoordde: “Taal doet wat met mensen, en als je het zo blijft noemen wordt het iets minder erg. […] huiselijk geweld klinkt veel te gezellig.” Van den Hul maakt zich al jaren hard voor erkenning en een gedegen aanpak tegen (ex)partnergeweld en spreekt daarbij ook van teleurstelling omdat landelijke regie nog altijd ontbreekt. Dit zet ons op lokaal niveau aan het denken, zeker nu Utrecht de afgelopen dagen opnieuw werd opgeschrikt door dit schokkende bericht.

1. Op wat voor manier zet het college zich op lokaal niveau in om (ex)partnergeweld tegen te gaan en vrouwen hier tegen te beschermen?

Antwoord: op welke manier zetten we ons in om partner of ex-partnergeweld tegen te gaan en vrouwen te beschermen? We werken in Utrecht met verschillende partners samen. Zo is onder andere in het Zorg- en Veiligheidshuis een casuïstiektafel opgericht om echt de alleringewikkeldste gevallen ook te kunnen bespreken en daarmee aan de slag te gaan. Ook Veilig thuis en de politiestichting Moviera werken samen als het gaat om stalking. Ze kijken ook welk hulpverleningstraject daarbij aan de orde moet zijn, gecombineerd met een zogenaamd alarmeringssysteem Aware. In de afgelopen periode hebben wij in het kader van het project Werken aan veiligheid heel veel trainingen gegeven, aan professionals in de werksfeer op het terrein van het herkennen van stalking, intiem terreur, et cetera. We financieren ook Stichting Moviera.

2. Is bij het college bekend hoeveel gevallen van femicide onze stad jaarlijks kent?

Antwoord: U vraagt naar de gevallen die in onze stad bekend zijn. Hoewel het onderzoek nog loopt, is er heel recent in Overvecht nog een zaak geweest. Ik ben niet op de hoogte van zaken in 2022, in 2021 was er een misdrijf dat buiten Utrecht plaatsvond en in 2022 waren er twee zaken in Utrecht.

3. Ziet het college ook mogelijkheden en kansen om de landelijke aanpak die volgens critici te beperkt is, op lokaal niveau te versterken met andere instrumenten?

Antwoord: Het antwoord op de derde vraag over mogelijkheden om de landelijke aanpak op lokaal niveau te versterken luidt, dat, zoals gezegd, de politie-eenheid Midden-Nederland, Veilig thuis Utrecht en Moviera afspraken hebben gemaakt om de keten beter te organiseren. Als iemand de knop indrukt bij onveiligheid, is er direct contact met de alarmcentrale en wordt er meteen gehandeld. Daarnaast
is eind 2022 een pilot gestart met Veilig Thuis en de politie, breder dan alleen in deze stad om ook na een crisismelding van dit type geweld ook heel snel aan de slag te kunnen en om ook wat er gedaan moet worden om bijvoorbeeld herhaling van geweld te voorkomen. We hebben natuurlijk ook nog altijd het tijdelijk huisverbod. Daarmee creëren we directe veiligheid, want plegers worden in ieder geval voor minimaal tien dagen uit huis geplaatst. Dat geeft iemand ook de tijd om het hulpverleningstraject in te gaan en eventueel ook bepaalde keuzes te maken.

4. Jaarlijks doet de gemeente mee aan de internationale campagne Orange the world, waarbij het stadhuis in de maand november en december oranje kleurt. Daarnaast heeft wethouder Van Ooijen in 2021 toegezegd te kijken naar de mogelijkheid een monument op te richten voor slachtoffers van (ex)partnergeweld. Wat is de stand van zaken hiervan? En ziet het college nog meer mogelijkheden om aandacht en erkenning te vragen voor deze slachtoffers?

Antwoord: In antwoord op de laatste vraag merk ik op dat wij inderdaad heel graag meedoen aan de internationale campagne Orange the World. Dat zullen we zeker ook blijven doen. Er was destijds
gevraagd niet zozeer om een monument, maar om met familie en andere nabestaanden in gesprek te gaan over eventuele herdenkingsplekken. Bij navraag bleek het echter heel moeilijk te zijn om dat wat de indieners destijds beoogden ook goed boven tafel te krijgen en te kijken of die behoefte er ook wel daadwerkelijk is. Ik heb nu niet kunnen vaststellen dat dit veel verder is gekomen.