Monde­linge vragen Utrechtse taal­aan­bieders

Indiendatum: 5 okt. 2017
Antwoorddatum: 6 okt. 2017

De laatste jaren zijn tientallen nieuwe taalaanbieders opgekomen in Utrecht. Deze week rapporteerde het AD over één van de taalscholen in Utrecht, waar diverse malversaties plaatsvonden en waar inburgeraars amper vooruitgang boekten. Daarnaast vervulde de directeur van de taalschool gelijktijdig een functie bij de gemeente Utrecht en misbruikte hij zijn positie bij de gemeente om klanten te werven. Het college heeft de raad over de situatie geïnformeerd en geeft aan de gedupeerde nieuwkomers in kaart te willen brengen, maar dat zij hierbij belemmerd wordt door privacyregels. Graag bespreken wij dit onderwerp uitgebreider in de commissie.

De fracties van GroenLinks, Partij voor de Dieren, D66, CDA, PvdA, SP, ChristenUnie, Stadsbelang Utrecht en Student & Starter hebben daarnaast nu al de volgende vragen om te zorgen dat de mensen die de dupe zijn van deze situatie alsnog zo snel mogelijk een goede start kunnen maken:

Over de inburgering van Utrechters:
1. Is het college het met de indieners eens dat het juist voor gedupeerde nieuwkomers van belang is om ondersteuning te bieden en hen actief op hun rechten te wijzen?

2. Is het college bereid op een laagdrempelige manier het indienen van klachten over taalaanbieders te faciliteren en dit actief onder de aandacht te brengen van de doelgroep? Op die manier kunnen klachten snel worden doorgegeven aan Blik op Werk en eventuele gedupeerden snel in kaart gebracht.

3. Kan het college onderzoeken of er nog meer taalscholen zijn in Utrecht waar de kwaliteit achterblijft bij wat redelijkerwijs gevraagd kan worden, of waar nieuwkomers grote sommen geld moeten betalen voor diensten die niet of onvoldoende geleverd worden?

4. Dit voorbeeld laat zien dat de inburgering verre van vlekkeloos verloopt. Wanneer verwacht het college vooruitgang te kunnen melden over de gesprekken met het rijk over een grotere rol voor de gemeente bij het adviseren over en het controleren van taalaanbieders, zoals eerder toegezegd aan de raad?

Over de specifieke taalschool:

5. Wanneer waren college en management op de hoogte van de malversaties van de betrokken ambtenaar en welke maatregelen zijn er op welk moment genomen?

6. Kan het college aangeven wat de overweging was om de raad niet eerder te informeren over deze situatie?

7. Hoe denkt het college in de toekomst dergelijke situaties van belangenverstrengeling te voorkomen of, als het toch gebeurt, deze eerder te signaleren en hierop in te grijpen?

Ik wil nogmaals benadrukken dat wij de zorgen over de kwaliteit van de taalscholen die ook landelijk spelen, kennen en delen. Vluchtelingenwerk geeft in Utrecht statushouders informatie over taalscholen. Statushouders worden gewezen op het belang van het kiezen van een taalschool die bij hen past. Ook worden zij gewezen op de risico's van een verkeerde keuze. Als er signalen van achterblijvende kwaliteit van taallessen zijn, zal Vluchtelingenwerk de statushouders steviger steunen om een signaal of klacht bij Blik op Werk in te dienen. Wij zullen Vluchtelingenwerk vragen om hierop de komende tijd extra te letten en te bekijken waar in de informatievoorziening aanvullingen nodig zijn op de individuele begeleiding van nieuwkomers en op de algemene communicatie.

De gemeente Utrecht kan via de website extra informatie opnemen. Ze kan de buurtteams en de sociaal makelorganisaties vragen om deze informatie via kun kanalen te verspreiden. In Utrecht wordt door onze werkmatchers gevraagd op welke taalscholen de statushouders hun inburgering volgen om het integratietraject zo effectief mogelijk te laten zijn. Bij berichten over achterblijvende kwaliteit steunen wij de statushouders bij het hiervan melding maken of het indienen van een klacht bij de taalschool of bij Blik op Werk.

Het toezicht op de kwaliteit valt onder de verantwoordelijkheid van landelijke kwaliteitsorganisatie Blik op Werk. Die controleert de kwaliteit van de taalscholen. In de brief van 6 oktober jl. hebben wij aangegeven dat Utrecht de contacten en de samenwerking met de taalscholen die in Utrecht actief zijn, wil intensiveren en verbeteren. Daarom is bij de gemeente in augustus jl. een functionaris Relatiebeheer Taalscholen aangesteld. De nieuwe functionaris heeft aan alle taalscholen een werkbezoek gebracht. Hij heeft in beeld gebracht wat de taalscholen te bieden hebben en hoe groot de bereidheid is om op vrijwillige basis met de gemeente samen te werken. Het komende halfjaar zal de functionaris de samenwerking verder uitbouwen. Daarbij ligt de focus op het verbeteren van de informatie-uitwisseling en geïntegreerde trajecten op het gebied van taal en werk. Wij willen hiermee meer zicht op de kwaliteit van taalscholen krijgen en eventuele signalen kunnen opvangen die wij kunnen melden bij Blik op Werk. De meest effectieve wijze van integratie is de combinatie van taal en werk of werkervaringsplaats. In de praktijk leert men de taal het snelst. De werkwijze van deze geïntegreerde trajecten biedt aanknopingspunten om met de juiste taalaanbieders die dit traject kunnen uitvoeren in zee te gaan. Daarmee bieden wij deze statushouders kwalitatief het juiste traject aan.

Ten aanzien van de vraag over de lobby en Den Haag: het is wachten op de uitkomst van de kabinetsformatie. Deze kwestie laat zien dat een betere aansturing van de taalscholen noodzakelijk is. In G4 en VNG-verband heeft de gemeente bij het Rijk gepleit voor meer regie op inburgering bij de gemeente.

Eind 2016 is het eerste signaal ingekomen over mogelijke betrokkenheid van de intussen vertrokken medewerker bij de taalschool in kwestie. Hierop is vervolgonderzoek verricht, waarna de betrokkenheid feitelijk kon worden vastgesteld op 15 maart 2017. De ambtenaar is direct ontheven van zijn werk. Vervolgens is door Hoffmann Bedrijfsrecherche extern onafhankelijk onderzoek gedaan. De meest betrokken wethouders zijn over het verloop van dit onderzoek op de hoogte gehouden. Over de genomen maatregelen naar aanleiding van het onderzoek is het college op 4 juli jl. geïnformeerd.

Het is niet gebruikelijk dat het college de raad over dit type individuele aangelegenheden informeert. Alleen indien er signalen zijn dat externe aandacht zal ontstaan, is het goed gebruik om de raad daarvan op de hoogte te stellen. Dat is de lijn waarvoor in dit geval is gekozen. In juli jl. waren deze signalen er niet. Die kwamen recent wel. Deze kwestie betreft één persoon. Bij signalen gaan wij direct op onderzoek uit. De gemeente neemt, zoals ook in deze kwestie, passende maatregelen als blijkt dat er sprake is van integriteitsschendingen.