Monde­linge vragen Vergoed kosten wijziging geslachts­re­gi­stratie

Indiendatum: 23 feb. 2023
Antwoorddatum: 23 feb. 2023

Mondelinge vragen 2, 23 februari 2023

Iedereen moet kunnen kiezen voor registratie van een geslacht dat het beste bij hen past. Dat is een onderdeel van het zelfbeschikkingsrecht. Helaas ervaren trans personen in dit proces nog heel wat drempels.

De aanpassing van de vermelding van het geslacht op de geboorteakte en in de basisregistratie personen (BRP) is gratis. Maar hiervoor is een verplichte deskundigenverklaring nodig waarvoor de kosten flink kunnen oplopen. Ook een nieuw aan te vragen paspoort, nieuwe identiteitskaart en eventueel nieuw rijbewijs kosten geld.

Recentelijk is in Nijmegen en Rotterdam besloten om deze kosten voor trans personen met terugwerkende kracht vanaf vorig jaar te vergoeden. Dat is een mooie stap die bijdraagt aan het laagdrempelig en toegankelijker maken van een geslachtsregistratie die past bij iemands genderidentiteit. Naar aanleiding hiervan hebben de fracties van de Partij voor de Dieren en BIJ1 de volgende vragen: :

1. Gaat Utrecht, in navolging van Rotterdam en Nijmegen, de bijkomende kosten voor de administratieve wijziging van geslachtsregistratie vergoeden? Zo nee, waarom niet?
2. Gaat Utrecht de in 2022 gemaakte kosten hiervoor ook met terugwerkende kracht vergoeden? Zo nee, waarom niet?
3. Is het college het met de indieners eens dat de verplichte deskundigenverklaring een inperking is van het zelfbeschikkingsrecht van trans personen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen kan het college nemen om deze drempel weg te nemen?

Louise de Vries, Partij voor de Dieren
Kelly de Haan, BIJ1

Antwoord: Voorzitter! Ik ben vandaag van alle markten thuis, want dit zou net zo goed als door wethouder Oosters ook door wethouder Voortman beantwoord kunnen worden. Ik doe dat uiteraard ook mede namens haar, want het college spreekt met één mond. Misschien is het goed om te beginnen met het beantwoorden van de laatste vraag, namelijk hoe wij aankijken tegen het wetsvoorstel dat nu voorligt, waarin wordt voorgesteld dat geen deskundigenverklaring meer nodig is als iemand een geslachtswijzing wil en ouder is dan 16 jaar. Kort en goed is het antwoord dat wij daar helemaal voor zijn. Het recht om te kunnen zijn wie je bent, is essentieel en belangenorganisaties citeren vaak, dat trans- en intersekse personen prima zelf weten wie ze zijn. Als je dan dus nog en zeker na die bepalende leeftijd van 16 jaar heel ingewikkelde gesprekken moet voeren om je identiteit te bewijzen, druist inderdaad in tegen het recht op zelfbeschikking. Ook deskundigen hebben aangegeven geen toegevoegde waarde te zien in die verklaring. Dat is ook wel heel relevant. Wat betreft de kosten, zoals naar voren gekomen in de overige vragen, kan ik melden dat wij bereid zijn om de deskundigenverklaring te vergoeden. Wij kijken ook naar mogelijkheden binnen het beperkte budget dat de wethouder heeft om dat met terugwerkende kracht te doen. Ik moet echter ook meteen heel helder zijn over het feit dat wij de bijkomende rechtskosten niet vergoeden. Daar hebben we echt geen budget voor. Ook de bijkomende kosten voor leges van reisdocumenten en rijbewijzen zullen we niet vergoeden. De argumentatie is dat we zelf geen kwijtscheldingsmogelijkheid voor leges kennen. We hebben eerder verzoeken gehad voor andere groepen die we hebben afgewezen. Het zou dan moeilijk verdedigbaar zijn als we dat nu wel zouden doen.