Monde­linge vragen Vermijd risico op ontplof­fingen en zwerfvuil door lach­gas­ci­linders

Indiendatum: 20 apr. 2023
Antwoorddatum: 20 apr. 2023

Mondelinge vragen 7, 20 april 2023

Sinds 1 januari is het lachgasverbod van kracht. Dat lijkt nu problemen op te leveren bij het veilig verwerken van lachgascilinders.1,2 Waar deze gascilinders (van groot formaat, niet te verwarren met de kleine, statiegeldloze ampullen) eerst tegen statiegeld konden worden ingeleverd en hergebruikt, verdwijnen ze nu vaker in het reguliere restafval of op straat. Dat gaat gepaard met onveilige situaties. Er ontstaat zo risico op ontploffingen in kraakperswagens en tijdens het afvalverwerkingsproces. Het zorgt ook voor een toename aan zwerfvuil, zie bijvoorbeeld de recente dump van cilinders in Haarzuilens (zie foto volgende pagina). Een oplossing zou ‘gedoog- inleverpunten’ zijn waar de inmiddels illegale cilinders zonder boete ingeleverd kunnen worden. Hierover hebben de fracties van de Partij voor de Dieren en D66 de volgende vragen:

1. Hoeveel lachgascilinders werden er in Utrecht voor het lachgasverbod ingeleverd in ruil voor statiegeld en voor hergebruik?

Antwoord: In antwoord op de eerste vraag moet ik melden dat bij ons niet bekend is hoeveel lachgascilinders voor het lachgasverbod bij leveranciers in ruil voor statiegeld werden ingeleverd. Voor het lachgasverbod kregen wij ca. tien lachgascilinders per week via afscheidingsstations binnen of doordat ze gedumpt werden in de openbare ruimte.

2. Is het college bekend met de omschreven problematiek en herkent het college de risico’s voor Utrecht?

Antwoord: Het antwoord op de tweede vraag luidt dat sinds het verbod op lachgas ca. 60 stuks per week worden aangeboden. Een deel hiervan bestaat uit de cilinders die in de openbare ruimte gedumpt worden, maar een deel van de mensen levert ze ook in op de afvalscheidingsstations. Sinds lachgas onder de Opiumwet valt, is het bezit en transport van de cilinders verboden. Daarvoor is een ontheffing verleend aan de politie, de NVWA, de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport en de douane. Wij zijn hiermee niet officieel bevoegd om lachgascilinders in ontvangst te nemen, want wij hebben die ontheffing niet. Wij zien echter op dit moment wel belang van een veilige openbare ruimte en zien eigenlijk geen andere keuze dan ze toch in ontvangst te nemen. Dit zorgt wel voor problemen met de afvoer en verwerking van deze cilinders. De verhalen over ontploffingen bij verwerkers en recent ook bij een inzamelwagen zijn ons zeker bekend. Dat gevaar dreigt als een lachgascilinder in het restafval gegooid wordt. De kans bestaat dat dit ook in Utrecht gebeurt. Gelukkig hebben we dat tot op heden nog niet meegemaakt. Ondanks het feit dat het innemen van cilinders niet gewenst is, nemen we ze toch in. We realiseren ons wel dat deze tijdelijke situatie suboptimaal is, maar gezien de veiligheidsrisico’s geven we hier toch de voorkeur aan omdat ze anders toch zouden blijven liggen. Wij willen komen tot een duurzame oplossing, maar die zal zeker ook vanuit het Rijk moeten komen. Daarom hebben wij meegeschreven aan een positionpaper van de branchevereniging van de Nederlandse Vereniging van Reinigingsdiensten (NVRD) en de ministeries van Justitie en Veiligheid en Infrastructuur en Waterstaat om dit probleem aanhangig te maken. Het overleg hierover loopt op dit moment nog.

3. Deelt het college de mening dat gedoog-inleverpunten de problemen met veiligheid en toename in zwerfafval zou kunnen verminderen? Indien ja, kan het college dit soort inleverpunten realiseren, bijvoorbeeld bij milieustraten waar men anoniem terecht kan?

Antwoord: In antwoord op vraag 3 kan ik melden dat het gedoog-inlevermoment kan helpen, maar dat we daar zeker niet alle regelmatige gebruikers van lachgas mee zullen bereiken. We verwachten dat we een vergelijking kunnen trekken met inleveracties bijvoorbeeld van wapens en illegaal vuurwerk, maar we kunnen niet toezeggen dat dit tot vermindering van de structurele illegale dump zal leiden. Wel zijn we van mening dat dit initiatief nodig is. We zullen verder verkennen hoe we dit kunnen doen en hoe we partners daarbij kunnen betrekken.

Louise de Vries, Partij voor de Dieren
Joost Vasters, D66