Schrif­te­lijke vragen “Utrecht weer in de lift”

Indiendatum: 20 apr. 2023
Antwoorddatum: 23 jun. 2023

Schriftelijke vragen 81/2023

In het AD van 13 april lazen wij dat de liften aan de Jaarbeurszijde van het Centraal Station Utrecht kapot waren. Ook op de Moreelsebrug, en bij Stations Leidsche Rijn en Terwijde zijn er regelmatig problemen. Dit is niet nieuw; er zijn in het recente verleden grote problemen geweest met de roltrappen. Na een hoop vragen in de raad en onderhandelingen zijn er nieuwe roltrappen gekomen en lijkt de situatie al beter geworden. Het probleem met de liften echter blijft. Een kapotte lift is voor iemand die slecht ter been is, voor mensen met rolstoelen, rollators, scootmobiels, maar ook voor mensen met een kinderwagen, een groot probleem. Er is ook geen hellingbaan op veel plekken, dus een alternatief lijkt er niet. Utrecht wil een stad zijn waarin iedereen mee kan doen. Goed functionerende liften op zulke belangrijke punten lijken ons noodzaak voor deelname aan de samenleving. De volgende vragen hebben wij in overleg met SOLGU (Stedelijk overleg van mensen met een fysieke beperking) opgesteld:

1. Is het college het met ons eens dat Utrecht, en zeker het OV zelfstandig toegankelijk moet zijn voor iedereen?

Antwoord: Ja, ook wij vinden dat het OV zelfstandig toegankelijk moet zijn. Samen met onze partners sturen we daarop en zijn we alert op storingen. We zullen daar nog scherper op zijn

2. Hoe komt het dat de liften zo vaak stuk zijn?

Antwoord: Hieronder vindt u de liften die het betreft met het aantal storingen en de reden van de storingen in 2022 en 2023. De storingen zijn dikwijls het gevolg van moedwillige vernieling en vervuiling. Daarbij moet u denken aan springen in de lift, schoppen tegen deuren en het glas, de lift bewerken met spuitbussen, het doen van behoeften en slapen in de lift, etc. Uit contacten met andere gemeenten blijkt dat deze problemen daar ook spelen. Objecten in de openbare ruimte zijn gevoelig voor vandalisme en zullen daarom altijd aandacht blijven vragen. De komende periode zullen we extra aandacht besteden aan toezicht en handhaving bij de liften in het stationsgebied van Utrecht Centraal.

Stationsgebied Utrecht Centraal
•Lift 2 Stationsplein west (Beatrixtheater)
o In 2022 van de 13 storingen, minimaal 5 door verkeerd gebruik/vandalisme
o In 2023 tot nu toe 1 keer in storing gemeld.
•Lift 3 Stationsplein west (Beatrixtheater)2
o In 2022 18 storingen waarvan 3 door verkeerd gebruik/vandalisme
oIn 2023 tot nu toe 2 keer in storing gemeld.
•Lift 4 Stationsplein west (fietsenstalling)
o In 2022 28 storingen waarvan minimaal 8 door verkeerd gebruik/vandalisme
oIn 2023 tot nu toe 2 keer in storing gemeld.
•Lift 24 WTC Forum NoordoIn 2022 12 x in storing waarvan minimaal 3 door verkeerd gebruik/vandalisme en ook slaapplek en overlast vervuiling
o In 2023 tot nu toe 7 keer in storing gemeld waar van 5 door verkeerd gebruik/vandalisme en ook slaapplek en overlast vervuiling.

Vooral onze lift 24 WTC Forum Noord heeft met vandalisme te maken doordat deze zich het meest uit het zicht bevindt. Bij de liften Moreelsebrug speelt naast vandalisme en oneigenlijk gebruik een te grote storingsgevoeligheid bij hoge (buiten)temperaturen een rol bij het aantal storingen. Er wordt gewerkt aan een oplossing om dit probleem te verhelpen.

Station Leidsche Rijn
Op station Leidsche Rijn zijn twee liften in eigendom van de gemeente en twee in eigendom van ProRail. Aan de liften van ProRail zijn in totaal 12 storingen geweest (10x op spoor 1 en 2x op spoor 4). Een aantal daarvan waren het gevolg van vandalisme of vernielingen zoals gebarsten ruiten en defecte bedieningspanelen. Deze zijn dezelfde dag definitief of tijdelijk hersteld. Bij de gemeentelijke liften op Station Leidsche Rijn is een aantal gevallen van vandalisme geweest. Het afgelopen jaar hebben deze liften voldaan aan de prestatie-eisen van maximaal vier storingen per jaar per installatie. De langdurige storingen die er waren in 2021 zijn opgelost.

Station Terwijde
De liften op station Terwijde zijn in beheer bij ProRail. Op station Terwijde zijn dit jaar in totaal vier storingen geweest aan twee liften. Deze zijn dezelfde dag verholpen.

3. Klopt het dat dit eigenlijk liften zijn voor binnen, die niet bestand zijn tegen weer en wind?

Antwoord: Nee. Alle liften in eigendom van de gemeente in de buitenruimte op de stations zijn ontworpen en gebouwd voor een buitenopstelling. De liften zijn robuuster uitgevoerd dan ‘standaard’ (o.a. de meest kwetsbare onderdelen zijn in roestvaststaal uitgevoerd, de liften voldoen aan waterdichtheid, er is mechanische ventilatie aanwezig zodat de liften niet oververhit kunnen raken). Uitval van liften wordt slechts in een heel beperkt aantal gevallen veroorzaakt door weersomstandigheden. De belangrijkste oorzaken zijn moedwillige vernieling en vervuiling. Verder heeft de niet-optimale afstemming tussen onderhoudsprocessen en keuringen gezorgd voor onnodig buiten werking zijn van liften. Dat proces is tegen het licht gehouden en er zijn afspraken gemaakt over verbetering.

4. Hoe komt het dat reparaties zo lang duren?

Antwoord: Het is afhankelijk van het type storing hoe lang een reparatie vergt. Bij grove vernielingen en/of vervuiling neemt de reparatie meer tijd in beslag. Indien het niet direct definitief kan worden gerepareerd wordt altijd gezocht naar een tijdelijke oplossing. Daarnaast zorgden problemen in de levering van onderdelen in het verleden voor vertraging.

5. Wiens verantwoordelijkheid is het goed functioneren van deze liften eigenlijk? Is er een overzicht van de verantwoordelijkheden op dit gebied in het stationsgebied? Kunnen wij dat krijgen?

Antwoord: Voor het beheer van de Stationshal werken we met een integrale beheerovereenkomst eigenaren tussen NS, ProRail en de gemeente Utrecht. Het beheer en onderhoud wordt uitgevoerd door NS. De gemeente Utrecht is verantwoordelijk voor alle liften.

6. Kan het college de verantwoordelijken aanspreken en zo nodig dwingen de liften zo snel mogelijk te repareren?

Antwoord: Als eindverantwoordelijke hebben we goede afspraken met de beheerorganisatie over storingsopvolging en liftbevrijding. De lijnen zijn kort en we schakelen snel. Storingen moeten binnen vier uur zijn opgelost en liftbevrijding binnen een uur. Wel is het voorgekomen dat onderdelen moeilijk leverbaar waren en/of de aannemer niet tijdig genoeg ter plekke kon zijn, maar zowel NS als wij zitten er bovenop. Storingsmeldingen gaan direct naar NS en de gemeente.Daarnaast proberen we ook aan de voorkant te voorkomen dat storingen optreden door moedwillige vernieling en/of vervuiling. Politie en handhaving hebben vaker opgetreden op stationsplein Oost en er wordt ook vaker schoongemaakt. Verder zullen we meer inzet moeten plegen op lift 24. Daarover gaan we in gesprek

7. Wat kan het college doen als dit niet gebeurt, of te lang duurt?

Antwoord: We hebben regelmatig overleg met de beheerorganisatie over dagelijkse zaken. We zullen uw en onze zorgen opnieuw benadrukken.

8. Is het mogelijk om bij de NS aan te dringen dat, zodra de liften stuk zijn, dit aan te geven in de NS Reis-app, zodat mensen eventueel voor een andere optie kunnen kiezen?

Antwoord: In de NS Reis-app worden alleen de liften naar de treinperrons weergegeven waar de NS-treinen aankomen en vertrekken. In de reisplanners van andere vervoerders zorgen deze vervoerders voor informatie. In zoverre deze vervoerders dit nog niet aangeven, kunnen we met hen daarover in gesprek gaan.

9. Hoe worden alternatieve routes ter plaatse duidelijk gemaakt?

Antwoord: De liften van stationsplein west/Jaarbeursplein liggen vlakbij elkaar, zie ook de afbeelding bij antwoord 2. Daarom worden er geen alternatieve routes aangegeven. Als de ene lift het niet doet, doet de andere lift het wel. De kans dat alle liften tegelijkertijd uitvallen is heel klein. Er worden geen alternatieve routes aangegeven. Wel wordt er een sticker geplakt op de lift die buiten werking is.

10. Kan op de lift zelf, zodra de lift kapot is aangegeven worden welke lift het wél doet? Vaak weten mensen namelijk niet dat er op andere plekken, niet al te ver weg, ook nog liften zijn.
(Aanvullingen: -als de enige lift vindbaar met geleidelijn kapot is dient er een alternatieve route aangelijnd te worden. De afstand van/naar de liften op de Moreelsbrug is groot dus bij de informatie over een kapotte lift moet dit aan het begin van de route al duidelijk zijn, zodat men niet het hele stuk voor niks aflegt en daarna weer terug moet.)

Antwoord: De liften bevinden zich dicht bij elkaar. Als een lift voor langere tijd buiten werking is, brengen we een sticker aan en kan de andere lift worden gebruikt. Tot nu toe is er altijd wel één lift bij stationsplein west die functioneert. Bij de liften van de Moreelsebrug ligt dit anders. Op het moment dat één van deze langdurig buiten gebruik is, wordt dit aangegeven op de displays. Een alternatieve route wordt niet aangegeven.

Ingeborg Hornsveld, GroenLinks
Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren
Ilse Raaijmakers, PvdA
Nadia Sylianou, D66
Beau Nederhand, Volt