Schrif­te­lijke vragen Cleanup your mess! Zwerfvuil in Utrecht

Indiendatum: 18 jul. 2018
Antwoorddatum: 21 aug. 2018

De werkgroep Utrecht van de Partij voor de Dieren organiseerde op 7 juli jl haar vierde cleanup in onze gemeente. We begonnen met Lombok (14 oktober 2017, tijdens de Duurzame Week), ruimden op 6 januari 2018 in het rond het Julianapark rotzooi op, op 24 februari 2018 deden we dit in en rond het Griftpark en op 7 juli kozen we voor de binnenstad. Tijdens iedere cleanup verzamelden we vele kilo’s zwerfafval, waaronder veel blikjes, glas, plastic verpakkingen en afgelopen zaterdag ook hele barbecues met kolen erin.

Tevens heeft de Partij voor de Dieren de afgelopen weken gemonitord hoe vuil het was rondom de nieuwe trap en in het nieuwe stukje Singel bij TivoliVredenburg naar aanleiding van bezorgde bewoners die aangaven dat het hier ‘de spuigaten uitloopt’. Enkele foto’s van deze monitoring zijn te vinden op pagina’s 2, 3 en 4.

Van de enorme hoeveelheid afval die door onze werkgroep wordt opgehaald bij cleanups en onze ‘afvalmonitoring’ van een stukje Singel schrikt de Partij voor de Dieren. Onze stad verdient het om schoner te zijn, voor mens en dier.

De Partij voor de Dieren heeft hierover dan ook de volgende vragen aan het college:

1. De Partij voor de Dieren maakte gebruik van vuilniszakken en grijpers die ons ter beschikking zijn gesteld door Stadsbedrijven. Wordt door Stadsbedrijven geregistreerd hoeveel er tijdens de cleanups is opgehaald aan zwerfafval en waar dit afval uit bestaat? En gebeurt dit ook bij andere schoonmaakacties die particulieren/bedrijven zelf organiseren met gebruikmaking van materialen van de gemeente? Zo ja, wordt hier dan ook iets mee gedaan en zo ja wat? Zo nee, waarom niet?

We gebruiken de signalen/terugkoppelingen van de acties om de reguliere schoonmaak verder te verbeteren. De informatie vanuit de acties gebruiken we bijvoorbeeld om de schoonmaakfrequenties aan te passen op de betreffende locatie. De hoeveelheden en waar het afval uit bestond worden niet geregistreerd. Dit geldt ook voor andere opruimacties.

De Partij voor de Dieren draagt graag haar steentje bij aan een schoner en veiliger Utrecht (ook voor dieren, aangezien veel dieren verstrikt raken in of ziek worden/doodgaan door zwerfafval) door het opruimen van het zwerfafval, maar ziet liever dat er ‘voorkomen wordt in plaats van genezen’. Het afval dat wordt opgehaald bestaat voor een groot deel uit blikjes en kleine plastic flesjes.

2. De gemeente Utrecht sloot zich na actuele motie 234 van onder meer D66 en de Partij voor de Dieren aan bij de Statiegeldalliantie. Heeft het college sindsdien gesprekken gevoerd met de landelijke overheid of op andere wijze(n) contact gehad met de landelijke overheid over statiegeld op blikjes en alle PET flessen? Zo nee, biedt de aansluiting bij de Statiegeldalliantie hier nog mogelijkheden toe of is dit uitbesteed aan de initiatiefnemers van de alliantie?

Ja, de VNG heeft namens de gemeenten contact met de landelijke overheid over statiegeld op blikjes en PET flessen. Binnen de VNG hebben we een motie ondersteund voor de invoering van statiegeld. De VNG staat achter de invoering van dit systeem binnen een brede aanpak. De invoering van een statiegeldsysteem voor blikjes en PET flessen is namelijk wenselijk en het meest effectief in combinatie met bredere maatregelen gericht op de bestrijding van zwerfafval, zoals bijvoorbeeld voldoende afvalbakken op de juiste locaties, inzet op gedragsverandering, handhaving, educatie en participatie.

3. Door dit college wordt al actief ingezet om onze stad schoon te maken en te houden. Dat is mooi, maar aan het resultaat van de cleanups te zien niet voldoende. Is het college bereid naar meer creatieve ideeën te kijken, zoals het invoeren van een (financiële) beloning voor mensen die vuilnis ophalen?

Wij zijn natuurlijk bereid om te kijken naar creatieve ideeën en doen dit al. Zo is er al een pilot uitgevoerd met financieel belonen in Utrecht. Deze pilot viel binnen de landelijke pilot ‘Schoon Belonen’. Hierbij werd een aantal scholen en sportverenigingen beloond voor elke ingezamelde zakplastic, blik en pak (PBP) en voor het uitvoeren van een schoonmaakactie(s) in de openbare ruimte. In de praktijk zagen we dat scholen en sportverenigingen zich vooral gingen richten op het gescheiden inzamelen en veel minder op het schoonhouden van hun omgeving. De komende tijd gaan we kijken naar nieuwe en extra mogelijkheden voor ondersteuning en stimulering van de inzet van bewoners bij het verzamelen van zwerfafval.

Er staan geen prullenbakken bij de trappen bij TivoliVredenburg.

4. Waarom is ervoor gekozen om geen prullenbakken bij deze trappen te zetten? Is het alsnog mogelijk dit zo snel mogelijk te doen?

In het ontwerp is er onvoldoende rekening gehouden met de noodzaak om prullenbakken te plaatsen in de nabijheid van de trappen. Als reactie op de door u gestelde vragen is er nu een tijdelijke prullenbak geplaatst in afwachting van een permanente prullenbak tussen de terrassen.

5. Is het college ervan op de hoogte dat er veel zwerfafval in het water ligt bij het gedeelte van de singel bij de trappen van TivoliVredenburg en dat daar vaak vogels (in dit seizoen met jongen) zwemmen die hier last van ondervinden? Zo ja, hoe vaak wordt er opgeruimd in dit gedeelte van de singel? Zo nee, is het college bereid om vaker op te (laten) ruimen op en rond de trappen en in het water (in de aanloop naar en aanvullend op nieuwe prullenbakken)?

Wij zijn op de hoogte dat er zwerfafval ligt in dit deel van de singel. De verharding (trappen e.d.) worden beeldgericht schoongemaakt. Zodra de hoeveelheid zwerfvuil onder de kwaliteitsnorm dreigt te komen, wordt er schoongemaakt. Er is in principe dus geen vaste frequentie in het schoonmaken. Als reactie op de door u gestelde vragen en om bij mooi weer de beeldkwaliteit op het juiste niveau te behouden, hebben we de schoonmaakfrequentie bij mooi weer opgehoogd naar twee maal per dag op deze plek. Het water van de singel wordt wekelijks schoongemaakt door de gemeente in opdracht van het Waterschap. Doordat de singel nog niet verder is doorgetrokken, is er maar een beperkte stroming in dit deel van de singel. Hierdoor blijft het zwerfafval hier ronddrijven, in plaats van het wordt meegevoerd naar de afvangroosters nabij de Weerdsluis. Deze roosters worden doordeweeks dagelijks vrijgemaakt van afval. Bij deze plek is ook een bewonersgroep actief die het zwerfafval verwijdert. Dit bewonersinitiatief, net als alle andere bewonersinitiatieven, waarderen wij zeer.

6. Is het college bereid in overleg te treden met het waterschap over een goede aanpak van het zwerfafval in en rond de singels om te voorkomen dat dieren en de natuur hiervan het slachtoffer worden?

Wij zijn al regelmatig in overleg met het Waterschap over de aanpak van het afval in de singel. Mede ook door het toekomstig doortrekken van de singel, zodat deze weer in volle glorie wordt hersteld. Eén van de zaken die hierbij worden besproken is ook het opruimen van zwerfafval in de singel.

Veel prullenbakken in het centrum zijn halverwege de dag al vol, waardoor er niets meer bij kan. Zo waren veel prullenbakken langs de Oudegracht op 7 juli om 15 uur al zo vol dat het erop leek dat het wellicht nog afval was van de vorige dag.

7. Kan de frequentie van het legen van prullenbakken in de binnenstad omhoog? Zo nee, waarom niet?

Ja, de leegfrequentie zou, wanneer dit nodig is, omhoog kunnen voor specifieke locaties. Op dit moment worden de prullenbakken in de binnenstad in principe al tweemaal daags geleegd. Wanneer blijkt dat dit onvoldoende is, kijken we eerst naar de mogelijkheid om de capaciteit van de betreffende locatie te verhogen (volume vergroten, extra afvalbak etc.). Pas als dit niet mogelijk blijkt te zijn op de betreffende locatie gaan we over tot het verhogen van de leegfrequentie.

De werkgroep vond ook diverse gebruikte wegwerpbarbecues naast prullenbakken. Eerder troffen we dergelijke barbecues ook aan in het Julianapark en in Park Lepelenburg na zonnige dagen, evenals diverse
kale plekken in het gras van deze parken door deze barbecues (die direct op het gras worden geplaatst en hierdoor het gras verschroeien en het bodemleven beschadigen).

8. Is bij het college bekend hoe groot het probleem is met wegwerpbarbecues in parken en natuurgebieden in Utrecht, zowel op het gebied van schroeiplekken als op het gebied van dumpen van gebruikte barbecues en kolen naast prullenbakken of elders in parken en natuurgebieden? Zo nee, is het college bereid hier onderzoek naar te doen? Zo nee, waarom niet?

Het probleem met wegwerpbarbecues is ons bekend. Daarom hebben wij afgelopen jaren speciale barbecue/kolenbakken laten plaatsten in een aantal parken waar veel wordt gebarbecued (Griftpark, park Lepelenburg, Julianapark etc). Hierin kunnen parkbezoekers hun gebruikte kolen en/of wegwerpbarbecue op een correcte manier weggooien. Daarnaast hebben we in park Transwijk speciale barbecuetegels geplaatst.

9. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat het af te raden is om wegwerpbarbecues te gebruiken in parken en natuurgebieden? Zo nee, waarom niet?

Op www.utrecht.nl/parken staan de regels voor het gebruik van (wegwerp)barbecues in de Utrechtse parken. Wanneer de gebruiker zijn wegwerpbarbecue op de juiste manier gebruikt en ook op de correcte manier weggooit, is er geen noodzaak om de wegwerpbarbecues af te raden op basis van de door u genoemde punten (kale plekken, bodemleven beschadigen).

Eva van Esch, Partij voor de Dieren