Schrif­te­lijke vragen Corona en cultuur II

Indiendatum: 12 mei 2020
Antwoorddatum: 15 mei 2020

Schriftelijke vragen nav coronacrisis, geen volgnummer

“We willen meer aandacht voor Makers en kleinere spelers deel 2”

Op 24 april geeft het college geeft naar aanleiding van onze eerdere gestelde vragen het volgende aan:

“Subsidiemogelijkheden voor culturele initiatieven en makers U heeft gevraagd naar de mogelijkheden voor gevestigde makers, amateurkunst en kleine spelers binnen de culturele sector om subsidie aan te vragen voor corona-gerelateerde kunstprojecten. De zorgen en behoeften van makers en kleine spelers zijn bij ons bekend. Elke week hebben wij overleg met een brede vertegenwoordiging van de cultuursector. Signalen uit dit overleg delen wij waar nodig ook met het Rijk. Bijvoorbeeld vanuit de G4 via het landelijke taskforce-overleg met minister Van Engelshoven en in het bestuurlijk overleg tussen de minister en de stedelijke regio’s (cultuur). Wij begrijpen uw vraag over een subsidiemogelijkheid voor initiatieven die inspelen op de coronacrisis en met speciale aandacht voor makers en kleine spelers en een snelle afhandeling. Wij denken dat het inrichten van een nieuw snelloket niet nodig is, omdat de bestaande subsidieregelingen Projectsubsidies Cultuur en Impulssubsidies Cultuur hierin op een goede manier kunnen voorzien. Zowel rechtspersonen als natuurlijke personen die geen meerjarige cultuursubsidie ontvangen kunnen hier aanvragen. Bij de Impulssubsidies streven wij bovendien naar een besluit binnen vier weken. Wij zullen deze subsidiemogelijkheden voor makers en culturele initiatieven die inspringen op de coronacrisis extra onder de aandacht brengen bij de sector. De druk op het beschikbare budget zal hiermee naar verwachting wel verder toenemen. Ook dwingt de nog onduidelijke situatie voor de sector op de korte en middellange termijn ons ertoe goed te kijken naar de inzet van het bestaande budget. Voor instellingen en natuurlijke personen die reeds cultuursubsidie ontvangen, is het mogelijk aan te passen naar activiteiten die ‘corona-proof’, digitaal of op gepaste afstand uitgevoerd kunnen worden. Hierbij volgen wij de handreiking bij vaststelling subsidies. Ook dit communiceren wij naar de culturele sector, onder andere via onze speciale corona nieuwsbrief. Verschillende cultuuraanbieders hebben hun activiteiten aangepast, kijk bijvoorbeeld op de Thuisagenda van Utrecht Marketing, maar de grote overgang naar een samenleving waarin wij anderhalve meter afstand houden blijkt complex. Daarover wordt op dit moment intensief nagedacht door de sector. Over de nadere ontwikkelingen houden wij u vanzelfsprekend op de hoogte.”

‘Kunst kleurt de stad’ is het motto van de Utrechtse cultuurnota.

Door de coronacrisis moeten vele instellingen dicht blijven. Als het mee zit gaan ze de komende maanden mondjes maat weer open voor een selecte groep bezoekers.

Wat ons betreft kan - nu de instellingen dicht zijn - kunst alsnog in een andere vorm doorgaan. Makers en kleinere spelers kunnen experimenteren met nieuwe manieren. Om zo de stad met kunst te kleuren. En te voorzien in een behoefte van het publiek, dat deze zomer voor een groot deel vakantie in eigen stad zal vieren.

De fracties zijn blij dat het college het belang van een loket met ons deelt. Het college geeft echter aan dat het in Utrecht niet nodig is om een specifiek snelloket in te richten zoals in Amsterdam. De reden is dat we al een dergelijk loket hebben waar de Makers en kleinere spelers een beroep op zouden kunnen doen. De bestaande project- en impulssubsidies worden genoemd als een optie. Het college zal deze mogelijkheid met het veld delen via de aankomende corona nieuwsbrieven.

Projectsubsidies in de huidige vorm missen wat ons betreft de laagdrempeligheid die de Impulssubsidie wel heeft en missen ook de snelheid waar we om vroegen. De fracties delen wel met het college dat het inzetten van impulssubsidie een goede optie kan zijn, mits de gestelde voorwaarden het gebruik toelaten.

De impulssubsidies vallen formeel onder het totaalbudget voor projectsubsidies. Hieruit is een bedrag van € 50.000 per jaar gereserveerd voor impulssubsidies. Uit antwoorden op onze technische vragen de afgelopen week blijkt dat het aantal aanvragen van deze specifieke subsidie, geheel tegen een mogelijke landelijke trend in, sinds de crisis in Utrecht drastisch is af genomen. Dat houdt in dat als dit zo doorzet het budget van dit jaar deels onbenut zal blijven. Dat vinden de fracties jammer. In een tijd waar de Makers en kleinere spelers staan te popelen om aan het werk te kunnen en nieuwe verbindingen te zoeken met de stad, moeten we als gemeente deze energie benutten. Kunst biedt troost en geeft hoop. En we vinden het belangrijk dat Utrechters ook in de coronacrisis en tijdens de zomermaanden kunnen genieten van kunst en cultuur. Tijdens het Tweede Kamerdebat op 28 april 2020 gaf de minister van Engelshoven aan dat het juist nu belangrijk is dat de fondsen blijven investeren zodat de Makers aan het werk blijven. Naast dat dit een maatschappelijke waarde heeft, heeft ook de gehele cultuurketen hier baat bij.

De Utrechtse Makers en kleine spelers verdienen net zoals de rest van de sector, in deze tijden ook een coulance vanuit de gemeente. Wat betreft de voorwaarden van impulssubsidies zien we momenteel een aantal knelpunten waardoor aanvragen doen voor het maken van corona gerelateerde kunst niet mogelijk is. Daarom willen we in opvolging van onze eerdere oproep, de volgende vervolgvragen stellen aan het college:

1. Het college geeft aan: “Wij denken dat het inrichten van een nieuw snelloket niet nodig is, omdat de bestaande subsidieregelingen Projectsubsidies Cultuur en Impulssubsidies Cultuur hierin op een goede manier kunnen voorzien.”

De impulssubsidie is ook wat ons betreft een goede mogelijkheid voor Makers en kleinere spelers om gebruik van te kunnen maken.

Op de site van de gemeente staat echter wel dat impulssubsidie cultuur een aantal voorwaarden stelt, waaronder: de subsidie bedraagt maximaal 50% van de kosten tot maximaal € 2.500 (dit betekent dat u de andere helft van de kosten zelf moet dekken door bijvoorbeeld andere subsidies of publieksinkomsten).

VRAAG: Ziet het college ruimte om de voorwaarden ten aanzien van overige inkomsten voor de Impulssubsidies tijdelijk te verlagen, zodat Makers en kleinere spelers daar van gebruik kunnen maken? Graag toelichting.

Zie hieronder

We kunnen ons voorstellen dat het totale budget wat per jaar beschikbaar is voor dit subsidie, nu bijvoorbeeld per kwartaal verdeeld kan worden over de resterende maanden die eraan komen, zodat niet alle budget in een keer opraakt (Amsterdamse snelloket heeft namelijk binnen een zeer kort termijn al het maximale budget bereikt).

2. De fracties hebben naast het doorspitten van de gemeente site en gesprekken met het veld, ook een aantal technische vragen gesteld aan de ambtenaren. We wilden onderzoeken of er significante verschillen te zien zijn in de hoeveelheid aanvragen sinds de coronacrisis. We vroegen om inzicht van het aantal aanvragen voor impulssubsidie in periode januari t/m april vorig jaar en dit jaar. De resultaten van dit onderzoek zijn opmerkelijk. In de cijfers zien we een verschuiving van totaal 23 aanvragen vorig jaar naar slechts 9 dit jaar in de zelfde periode (januari t/m april).

De betreffende ambtenaar geeft aan dat een van de oorzaken kan zijn dat er dit jaar de regeling minder in de schijnwerpers heeft gestaan, waardoor mensen mogelijk niet weten dat ze hier een beroep op zouden kunnen doen.

De daling van aantal aanvragen in Utrecht is opmerkelijk ten opzichte van een mogelijke landelijke trend. We lezen dat er in andere delen van het land anders verloopt. In Tilburg is er sinds de crisis meer dan ooit een toename gemeld van het aantal impulssubsidie aanvragen (Bron twitteraccount Kunsloc). Ook laat het landelijke Stimuleringsfonds weten dat ze sinds de crisis een enorme toename zien, voor de digitale cultuur is dat zelfs een toename van maar liefst 80% aanvragen. (Bron: Pakhuis de Zwijger Live gesprek Design digger #2 Crisis of kans?).

In de reactie op onze technische vragen lezen we verder “In november 2019 zijn de beoordelingscriteria in de regeling aangepast. Deze zijn nu meer toegespitst op de ontwikkeling van talent, de artistieke potentie van het project en de aanvulling op het bestaande aanbod in de stad. Andere aanpassingen waren dat een aanvrager slechts één keer een impulssubsidie kan ontvangen en dat een impulssubsidie alleen toegekend kan worden aan aanvragers die nog niet eerder een projectsubsidie hebben gekregen.”

Volgens deze voorwaarden is de impulssubsidie slechts één keer te ontvangen en dan alleen door aanvragers die nog niet eerder een projectsubsidie hebben gekregen. Maar liefst 16 van de 20 Utrechtse Makers die we deze week spraken gaven aan dat ze door de huidige voorwaarden geen gebruik kunnen maken van de impulssubsidie en daardoor buiten de boot zullen vallen. Daarmee lijkt de impulssubsidie met haar huidige voorwaarden niet goed te functioneren als een corona-loket, zoals het college dat nu zegt te beogen. De huidige voorwaarden kunnen mogelijk een reden zijn voor het dalende aantal aanvragen.

De projectsubsidies zijn omvangrijker en bestemd voor een ander type project en missen in hun huidige vorm de laagdrempeligheid, die een snelloket hoort te bezitten.

VRAAG: Ziet het college ruimte om tijdelijk coulance te tonen richting Makers en kleinere spelers en een aantal aanpassingen aan te brengen in de voorwaarden van de Impulssubsidies, bijvoorbeeld door ook Makers die al eerder gebruik gemaakt hebben van een Impulssubsdidie te laten aanvragen? Graag toelichting.

Zie hieronder

3. Het college geeft aan dat het impulssubsidie loket voldoet aan het verzoek van de fracties om een snelloket in te richten of aanpassingen aan te brengen in de huidige subsidieloketten, omdat het al snel genoeg is. Binnen vier weken krijgt de aanvrager een reactie. Dat klopt. Echter, volgens de site van de gemeente mag de impulssubsidie nog maar tot juli 2020 aangevraagd worden. Het loket gaat daarna dicht en opent pas haar deuren in september 2020. Dat houdt in dat in de aankomende zomerperiode geen aanvragen mogelijk zijn.

VRAAG: Is het college bereid om gezien de bijzondere omstandigheden het loket dit jaar ook in de zomermaanden open te houden? Graag toelichting.

Zie hieronder

VRAAG: Is het college bereid om meer bekendheid te genereren voor de Impulssubsidie en de mogelijk dat het budget nu ook, met nieuwe voorwaarden, beschikbaar is gesteld voor het aanvragen voor Corona gerelateerde projecten?

Impuls- en projectsubsidies
Verschillende fracties hebben gevraagd naar de mogelijkheden voor het aanvragen van een impulssubsidie voor makers en kleinere spelers en het verlagen van mogelijke drempels. Wij zien dat makers en organisatoren van culturele initiatieven ons goed weten te vinden; zo bewees ook een volgeboekt spreekuur deze week en de vele vragen die we per mail of telefonisch krijgen. Ons uitgangspunt is om de regelingen voor impuls- en projectsubsidies zo open en laagdrempelig mogelijk te laten zijn, zodat deze ook voor kleinere culturele initiatieven relevant zijn. De korte behandeltermijn van beide regelingen draagt daaraan bij. Gezien de bijzondere huidige omstandigheden, kan het zijn dat het bijvoorbeeld moeilijker is om publieksinkomsten te verkrijgen of sponsoren aan te trekken. Daarom zullen wij bij de impulssubsidies de eis van 50 procent eigen inkomsten tijdelijk laten vervallen. Om de drempel voor het aanvragen van een impulssubsidie nog verder te verlagen, stellen we de regeling tijdelijk ook open voor aanvragers die al eerder een impuls- of projectsubsidie hebben ontvangen. Wat het budget voor impulssubsidies betreft kunnen wij binnen het huidige subsidieplafond flexibel omgaan met de budgetten voor impuls- en projectsubsidies. Om tegemoet te komen aan mogelijk extra behoefte tot aanvragen in de zomermaanden, laten we de behandeling van impulssubsidies dit jaar doorlopen in de maanden juli en augustus. Of deze behoefte er ook is voor projectsubsidies gaan we na. Intussen zijn we ook in goed overleg met een aantal Utrechtse cultuurfondsen om te kijken hoe we in gezamenlijkheid innovatie in het kader van de anderhalvemetersamenleving binnen de culturele sector kunnen stimuleren. Wij gaan door met de extra communicatie over impuls- en projectsubsidies via onze website, sociale media en nieuwsbrief. In ons overleg met de sector, waaronder makers, zullen we dit eveneens agenderen. Daarbij zullen wij ook expliciet aandacht besteden aan de projectsubsidies, die voor vele kleinere initiatieven een goede en laagdrempelige vervolgstap kunnen betekenen. Bovendien besteden we aandacht aan de net aangekondigde extra ruimte die de zes rijkscultuurfondsen bieden voor de ondersteuning van makers en instellingen.

Melody Deldjou Fard, GroenLinks
Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren
Jeffrey Koppelaar, Student & Starter
Ellen Bijsterbosch, D66
Ilse Raaijmakers, PvdA
Ruurt Wiegant, SP