Schrif­te­lijke vragen Corona en finan­ciële problemen

Indiendatum: 20 mrt. 2020
Antwoorddatum: 27 mrt. 2020

Schriftelijke vragen nav coronacrisis, geen volgnummer

De landelijke en lokale maatregelen voor het indammen en mitigeren van de verspreiding van het COVID-19 leiden tot allerlei soorten indirecte sociaal-economische gevolgen, waarbij Utrechters omzet of inkomen mislopen en daardoor economisch (extra) kwetsbaar worden. Denk hierbij aan zzp’ers uit verschillende sectoren die inkomen mislopen, uitzendkrachten, medewerkers van evenementen die niet doorgaan of mensen uit de culturele sector. Veel Utrechtse zzp’ers, ondernemers, flexwerkers en uitzendkrachten die als gevolg van COVID-19 ineens een ernstige daling van hun inkomsten zien met alle gevolgen van dien.

De fracties vinden het vooral belangrijk dat er oplossingen worden gevonden voor de onderstaande punten.

1. Welke maatregelen kunnen wij in Utrecht treffen om te zorgen dat er geen extra financiële problemen ontstaan voor de bovengenoemde groepen?

Zie onderaan

2. Hoe zorgen we ervoor dat mensen weten waar ze terecht kunnen als ze in de financiële problemen (dreigen te) komen in de komende tijd? Zowel extra aandacht naar huidige regelingen als extra aandacht voor deze omstandigheden.

Zie onderaan

3. Hoe zorgen we dat mensen die nu in financiële problemen komen niet hun huis uitgezet worden?

Zie onderaan

4. Is het college bereid ruimhartiger om te gaan met Utrechters die hun gemeentebelasting te laat betalen of tijdelijk überhaupt ontoereikende financiële middelen hebben om dit te doen? Graag een toelichting.

Zie onderaan

5. Schuldhulpverlening: Eén van de voorwaarden voor het ontvangen van schuldhulp is dat de cliënt de afgelopen maanden geen nieuwe schulden mag hebben opgelopen. Ook moet het inkomen van de cliënt minimaal op het bijstandsniveau zitten om in aanmerking te komen voor schuldhulpverlening. Gezien de bijzonere omstandigheden, kan hier ruimhartig mee worden omgegaan en gekeken worden naar een uitzonderingssituatie?

Zie onderaan

6. Ook landelijk lopen er nog allerlei regelingen. Kan W&I aangeven hoe zij nu aansluiten op de landelijke regelingen?

Zie onderaan

7. Hoe zorgen we dat voedselbanken en cliënten hun hoofd boven water houden en dat zij voldoende levensmiddelen hebben?

Hieronder de reactie van het college in een raadsbrief van 27 maart 2020:

Financiële maatregelen
Wij zien dat er Utrechters, (culturele) organisaties en bedrijven zijn die door de coronacrisis vrijwel direct in de financiële problemen zijn gekomen. Aanvullend op maatregelen die door het kabinet genomen zijn, hebben wij een aantal besluiten genomen met betrekking tot de directe financiële impact van deze crisis.

Gemeentelijke subsidies
Om organisaties tegemoet te komen die vanuit de gemeente subsidie ontvangen, hebben wij een ‘Handreiking vaststelling subsidie in verband met de gevolgen van het Coronavirus’ vastgesteld. Deze beschrijft hoe wordt omgegaan met de vaststelling van subsidies als de subsidieontvangers door de coronamaatregelen niet kunnen voldoen aan de uitvoering van de gesubsidieerde activiteiten. De gemeente beoordeelt aan de hand van voorwaarden en de situatie wat nodig is. Te denken valt aan gedeeltelijke of uitgestelde uitvoering van gesubsidieerde activiteiten of tegemoetkoming. Subsidieontvangers kunnen contact opnemen met hun contactpersoon bij de gemeente, wij zoeken dan samen met subsidieontvangers en het Rijk naar oplossingen waarbij helder is van welke regelingen van het Rijk gebruik kan worden gemaakt en welk deel voor rekening van de gemeente komt. Bijgevoegd vindt u de brief die wordt verstuurd aan alle organisaties die gemeentelijke subsidie ontvangen waarin deze werkwijze wordt toegelicht.

Betalingstermijnen
Om maatschappelijke organisaties en bedrijven in deze periode meer financiële armslag te geven hebben wij besloten om de betalingstermijn van de facturen die we tot 1 juli versturen te verlengen van 30 dagen naar 180 dagen. Door maatschappelijke organisaties en bedrijven meer de tijd te geven om hun betalingen te voldoen, kunnen zij hun betalingen spreiden en hebben zij tijdelijk een hogere liquiditeit. Voor facturen die reeds tijdens de Coronacrisis zijn verstuurd geldt dat we de betreffende debiteuren zullen inlichten over de verlengde betalingstermijn. Deze maatregel is ook van toepassing voor organisaties die ruimtes huren bij vastgoed van de gemeente Utrecht. Een aantal type facturen valt buiten de reikwijdte van deze maatregel. Onder andere bestuurlijke boetes en dwangsommen, vanwege het handhavende doel dat dit nastreeft. Erfpacht, omdat veel partijen die erfpacht betalen zelf
weer verhuurder zijn. Zolang zij huur ontvangen is er geen reden om de betalingstermijn te verlengen. Op debiteuren van Werk & Inkomen gaan wij verderop in deze brief in.

Omgekeerd kunnen maatschappelijke organisaties en bedrijven ook meer financiële armslag krijgen doordat de facturen die de gemeente van hen ontvangt snel worden betaald. Op verzoek van uw raad is in 2016, om het MKB tegemoet te komen, afgesproken om na goedkeuring van de inkoopfactuur en na prestatieverklaring over te gaan tot betaling. Wij hebben er bij de organisatie op aangedrongen om snel facturen goed te keuren en prestaties te verklaren, zodat wij de betalingstermijn tot een minimum beperken.

Ondernemers
Wij staan proactief in contact met diverse vertegenwoordigers van ondernemersverenigingen,
belangenbehartigers en ook met ondernemers en vastgoedeigenaren. Wij doen dit niet alleen om een hart onder de riem te steken, maar ook om te kijken waar wij de ondernemers, op kortere en langere termijn, mee kunnen helpen. Op 20 maart jl. hebben wij u geïnformeerd over wat wij op korte termijn voor de ondernemers kunnen betekenen. Een deel van de maatregelen vergt nog nadere uitwerking. Zodra hier meer bekend over is komen wij hier bij u op terug. Tot begin maart kwamen er in Utrecht ongeveer 10 aanvragen Bijstand voor zelfstandigen (Bbz) per dag binnen. Tot en met 25 maart zijn er inmiddels 5.400 aanvragen binnengekomen. Wat betreft uitstel van belastingaangifte heeft de minister aangegeven dat hij een uitstel voor iedereen op dit moment niet nodig acht. Wel wordt onderzocht hoe om te gaan met ouderen. Wij volgen deze ontwikkeling nauwgezet. Op uw verzoek is de burgemeester bereid hier, als voorzitter van de VNG, aandacht voor te vragen.

Betalingsregelingen Werk en Inkomen
De Coronacrisis zorgt voor een toename aan vragen van debiteuren van Werk en Inkomen, die niet meer aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Het gaat om voormalig uitkeringsgerechtigden waarvan het inkomen wegvalt of onder druk komt te staan. Het (tijdelijk) arbeidscontract met de werkgever is niet verlengd of zij zijn ontslagen. Mensen met een nul-urencontract worden niet meer opgeroepen. Wij willen voorkomen dat deze kwetsbare groep in nog (grotere) financiële problemen komt. Om deze reden schorten wij de incasso-activiteiten van aanmaningen, dwangbevelen verzenden en beslagleggen op tot 1 juli a.s. Er wordt in telefonisch contact uitleg gegeven over de vordering en coulante betalingsregelingen getroffen. Wanneer een betaling uitblijft wordt ook telefonisch contact gezocht om een nieuwe regeling te treffen. Aan mensen die door de omstandigheden niets kunnen terugbetalen, wordt uitstel van betaling verleend. De financiële consequentie van deze tijdelijke maatregelen zijn voor 3 maanden begroot op 100.000 euro.

ZZP’ers
Voor alle ZZP’ers in Utrecht hebben wij de regels voor bijstand voor zelfstandigen versoepeld. ZZP’ers die voor de gemeente werken en voor wie de opdracht contractueel eindigt in of door de huidige coronacrisis, kunnen in voorkomende gevallen daar in ieder geval een beroep op doen. Via de VNG is aan het ministerie van SZW de vraag voorgelegd of de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) van toepassing is op gemeentelijke werkgevers. Het antwoord daarop kan mede van invloed zijn hoe wij als gemeente om willen gaan met de gevolgen van het coronavirus. Bij de gemeente Utrecht zijn ZZP’ers werkzaam op basis van opdrachten (inkoop) of als extra capaciteit (externe inhuur). Uitgangspunt tijdens de huidige situatie als gevolg van de coronacrisis is dat wij de werkzaamheden van alle interne en externe medewerkers waar mogelijk door laten gaan of dat er vervangende werkzaamheden worden aangeboden. Daartoe hebben wij een matchpunt vraag en aanbod van capaciteit ingericht.

Wij hebben naast ZZP’ers ook aandacht voor de gevolgen van de coronacrisis voor andere vormen van flexibele capaciteit waar wij als gemeente gebruik van maken (o.a. payrollers, uitzendkrachten en medewerkers met een 0-uren contract). Daartoe vragen wij de verschillende organisatieonderdelen wat de gevolgen zijn van de uitbraak van het coronavirus voor de flexibele capaciteit die zij inhuren. Op basis van deze informatie zullen wij bezien welke maatregelen het meest passend zijn. Wij willen niemand tussen wal en schip laten vallen.

Huurders
Het ministerie van BZK, de verhuurdersorganisaties en brancheverenigingen (Aedes, IVBN, Kences en Vastgoed Belang) vinden dat er door de coronacrisis niemand op straat mag belanden. Deze partijen hebben onder meer afgesproken dat er geen huisuitzettingen plaatsvinden. Ook komt de minister met een spoedwet om het mogelijk te maken tijdelijke huurcontracten te verlengen. Het kabinet heeft maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat zo min mogelijk mensen op korte termijn in financiële problemen komen. De Woonbond en de LSVb ondersteunen dit. Voor huurders die ondanks deze maatregelen de maandelijkse huur niet kunnen betalen, spannen de verhuurders zich in om maatwerk te leveren. Ook zullen verhuurders geen incassokosten doorberekenen aan huurders die door de huidige situatie in de problemen zijn gekomen. De gemeente Utrecht inventariseert bij de STUW-corporaties welke (aanvullende) maatregelen specifiek voor Utrecht eventueel noodzakelijk zijn. Wij komen hier binnenkort op terug.

Namens alle woordvoerders Werk & Inkomen

Julia Kleinrensink, GroenLinks
Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren
Tessa Sturkenboom, Student & Starter
Rick van der Zweth, PvdA
Anne-Marijke Podt, D66
Sander van Waveren, CDA
Mahmut Sungur, DENK
Ruurt Wiegant, SP
Queeny Raikowksi, VVD
Kenneth de Boer, Stadsbelang Utrecht
Henk van Deun, PVV
Pim Steenbergen, CU