Schrif­te­lijke vragen Energie-inten­sieve bedrijven moeten ook besparen

Indiendatum: 15 jul. 2024
Antwoorddatum: 24 sep. 2024

Schriftelijke vragen 134/2024

Op 13 juni 2024 verscheen er een artikel op nu.nl over het feit dat energie-intensieve bedrijven verplicht zijn om te besparen volgens de wet Milieubeheer, maar dit lang niet altijd doen. Van de ongeveer 4000 energie-intensieve bedrijven liggen er dertig in Utrecht. De regionale omgevingsdiensten zijn belast met de uitvoer van deze controle. De ODRU heeft hiervoor 1,5fte aangenomen, en de RUD 3fte3.

Ook in Utrecht is energie besparen één van de speerpunten in het tegengaan van de klimaatcrisis. Daarnaast zorgt netcongestie ook in onze gemeente voor grote problemen. Iedereen moet dan ook alle zeilen bijzetten, en alle beetjes helpen.

De combinatie van klimaatcrisis, netcongestie en dit nieuwsbericht leidt bij de fracties van ChristenUnie Utrecht, Partij voor de Dieren en Groen Links dan ook tot

onderstaande vragen:

1. Klopt onze observatie dat er dertig Utrechtse bedrijven op deze lijst staan?

Antwoord: Nee, op dit moment staan er 26 Utrechtse bedrijven op de lijst. Een aantal bedrijven dat eerst wel op de lijst stond, is wegens vermindering van energieverbruik afgevallen.

2. Hoeveel van deze bedrijven nemen deel aan het Emission Trading System (ETS) van de Europese Unie en vallen dus niet onder de wet Milieubeheer?

Antwoord: Dat zijn twee bedrijven.

3. In hoeverre hebben RUD en ODRU de bedrijven in de gemeente Utrecht die wel onder de wet Milieubeheer vallen gecontroleerd?

Antwoord: Sinds 1 januari 2024 is de Omgevingswet ingegaan en vallen de bedoelde bedrijven niet meer onder de Wet milieubeheer, maar onder de Omgevingswet. In dat kader hebben ze te maken met het ‘Besluit activiteiten leefomgeving’ (Bal) als onderdeel daarvan. De toezichthoudende taak op deze bedrijven is binnen de gemeente Utrecht belegd bij de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). De ODRU voert geen taken uit voor de gemeente Utrecht, maar doet dat wel voor 15 andere gemeenten in de provincie Utrecht. Al langere tijd geldt de energiebesparingsplicht; de onderzoeksplicht is ingegaan per 1 juli 2023. Hier wordt sinds die tijd ook toezicht op gehouden. In het kader van de energiebesparingsplicht zijn de betreffende bedrijven in de gemeente Utrecht de afgelopen jaren één of meerdere keren gecontroleerd door de RUD. Voor de onderzoeksplicht heeft de RUD contact gezocht met alle 26 bedrijven. De voortgang lichten we toe onder vraag 4.

4. Hebben al deze bedrijven een gedegen plan gemaakt?

Antwoord: Tien bedrijven hebben een onderzoek ingediend en deze onderzoeken zijn al gedeeltelijk beoordeeld. Met veertien bedrijven onderhoudt de RUD nauw contact, maar heeft dat heeft nog niet geleid tot de indiening van de onderzoeken. Bij twee bedrijven is gebleken dat de onderzoeksplicht niet van toepassing is.

5. Als niet alle bedrijven zo’n plan hebben, op welke wijze wordt dan geborgd dat zij zo snel mogelijk een plan maken?

Antwoord: We vinden het wenselijk dat bedrijven op korte termijn voldoen aan de onderzoeksplicht; we kijken daarbij wat effectief en redelijk is. Op dit moment gaan we eerst in gesprek met bedrijven, om gezamenlijk naar oplossingen te zoeken, passend bij de regionale toezichts- en handhavingsmix uit de uniforme uitvoering- en handhavingsstrategie. Daarom is er tot nu toe nog geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot sanctioneren. Via de landelijke organisatie van Omgevings- en Uitvoeringsdiensten is namelijk uitstel verleend tot 1 juni 2024 voor het inleveren van de onderzoeken. Daarnaast is in sommige gevallen additioneel uitstel met 2-3 maanden verleend, wanneer bedrijven hiervoor een goed gemotiveerd verzoek hadden aangeleverd. De bedrijven waarmee het contact moeizaam verloopt, zijn afgelopen augustus aangeschreven. Als daarop geen reactie komt, wordt het bestuurlijke handhavingstraject opgestart.

6. Hoe wordt geborgd dat de bedrijven hun plan ook daadwerkelijk uitvoeren en nakomen?

Antwoord: Na goedkeuring van het onderzoeksrapport, worden afspraken gemaakt over de uitvoering van de vereiste maatregelen. Bedrijven moeten aangeven welke maatregelen zij tot en met 2027 nemen. Deze bedrijven zijn vaak energetisch complex en de investeringen zijn groot. De termijn die gesteld wordt voor het nemen van maatregelen is afhankelijk van de investering en de complexiteit van de maatregel. Na de gestelde termijn volgt een controle. Indien één of meerdere maatregelen niet zijn uitgevoerd, wordt het handhavingstraject opgestart.

7. Welke rol ziet de gemeente voor zichzelf weggelegd om het belang hiervan, ook in het kader van netcongestie, bij deze bedrijven onder de aandacht te brengen?

Antwoord: Energiebesparing bij bedrijven is cruciaal om de duurzaamheidsdoelen te halen. Netcongestie belemmert echter de verduurzamingsambities, zoals de elektrificatie van processen of het wagenpark. Om verduurzaming op bedrijventerreinen te stimuleren, hebben we op 20 maart 2024 het uitvoeringsprogramma verduurzaming bedrijventerreinen 2024-2028 vastgesteld. In dit programma werken we aan een aanpak langs vier sporen, waaronder het spoor ‘van netcongestie naar verduurzaming’ en het spoor ‘energiebesparing’. Voor het eerste spoor werken we met stakeholders op de bedrijventerreinen aan netoplossingen en stimuleren samenwerking tussen bedrijven om ruimte op het net te creëren. Voor het tweede spoor zetten we in op het stimuleren van energiebesparingsmaatregelen die bedrijven zelf kunnen treffen, met behulp van onze hulpmiddelen uit het programma energiebesparing. Hiermee bereiken we ook de bedrijven die zich niet op de bedrijventerreinen maar in de rest van de stad bevinden.

Rik van der Graaf en Kirsten Alblas, ChristenUnie Utrecht

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren

Rachel Heijne, GroenLinks