Schrif­te­lijke vragen Geluids­overlast horeca Nobel­straat

Indiendatum: 31 jan. 2023
Antwoorddatum: 10 mrt. 2023

Schriftelijke vragen 19/2023

De gemeente Utrecht dient geluidsoverlast zo veel mogelijk te beperken. Dit is van groot belang voor zowel de leefbaarheid als voor de gezondheid van de mensen die er wonen en verblijven. Tegelijkertijd is Utrecht de stad met de meeste geluidshinder: meer dan 20% van de bewoners moet dagelijks meer dan 55 dBA aanhoren (2019). Werk aan de winkel dus. Sinds vele jaren is geluidsoverlast in de binnenstad, vooral in de Nobelstraat, een terugkerend probleem. Recent, na corona, is de geluidshinder in de Nobelstraat opnieuw regelmatig in het nieuws gekomen. Buurtbewoners hebben geprobeerd om samen met de horecagelegenheden uit de straat tot een oplossing te komen, maar helaas tot nu toe zonder succes. Een verzoek namens bewoners om handhavend op te treden (22 april 2022) is afgewezen (brief gemeente d.d. 24 juni 2022), omdat er te weinig klachten zouden zijn. Goede nieuws is dat na al die jaren de burgemeester de problemen wél erkend (de NUK, juli 2022): “we hoeven het er niet over te hebben dat er sprake is van een probleem”. Maar spijtig genoeg geeft zij op mondelinge vragen aan weinig tot niets te kunnen doen (26 jan. 2023).

Ondertussen zijn we ruim een half jaar verder en er is nog steeds geen zicht op een oplossing. Daarom stellen wij als EenUtrecht de volgende vragen:

Inleidend antwoord van het college:

Op 24 mei 2022 zijn namens het college de burgemeester en de wijkwethouder in gesprek gegaan met een delegatie van bewoners uit de Nobelstraat en directe omgeving. Naar aanleiding van dat gesprek is, met input van alle groepen belanghebbenden (bewoners, bezoekers, ondernemers en andere gebruikers van de Nobelstraat), een probleeminventarisatie opgesteld.

In de Nobelstraat is sprake van een bijzondere stapeling van functies. De verhouding tussen die functies (wonen, uitgaan, mobiliteit) veroorzaakt een frictie die zorgt voor overlast. We zoeken naar kortetermijnmaatregelen en een lange termijn perspectief om deze problematiek aan te pakken. Wij hebben niet de intentie om de binnenstad als cultureel hart van de stad ter discussie te stellen. Dat betekent dat er, óók in de Nobelstraat, altijd een zekere mate van overlast kan worden ervaren. Wij kunnen niet alles wegnemen. Tegelijkertijd zoeken we naar een evenwicht tussen verschillende functies om te wonen, te ondernemen, te winkelen en te ontspannen in een leefbare en levendige binnenstad. Verschillende delen van de binnenstad zullen ook een verschillend evenwicht hebben. In samenwerking met bewoners, bezoekers en ondernemers weegt het collegemaatregelen zorgvuldig ten opzichte van elkaar af.

1. De gemeente heeft zelf geluidsmetingen in de Nobelstraat laten doen in augustus en oktober 2022. Kunnen wij deze ontvangen? Is het college bovendien bekend met de geluidsmeting van Bouwfysisch Adviesbureau Zorn d.d. 17 mei 2022, waaruit blijkt dat gedurende een volle week het geluidsniveau in de nacht (Lnight) op de gevel maar liefst gemiddeld 5 dBA hoger uitkomt (64 om 59) dan de zwaarst belaste woningen rond Schiphol (bijgevoegd)? Welke conclusies trekt zij hieruit?

Antwoord: We hebben in augustus en oktober 2022 geluidsmetingen verricht. De resultaten van de geluidsmetingen zijn opgenomen in bijlage 1. Onze metingen zijn vergelijkbaar met de gemeten geluidswaarden van Adviesbureau Zorn. Onze conclusie is dat wij dit geluidniveau beoordelen als fors, zoals we ook tijdens de bijeenkomst van 22 november deelden met alle groepen
belanghebbenden. Zoals aangegeven door de burgemeester tijdens het mondelinge vragenuur van 2 februari jl. is ook deze geluidsoverlast een onderdeel van de probleeminventarisatie (zie verder
antwoord 12).

2. Deelt het college de conclusie dat de gemeten waarden, zowel van direct geluid van de horeca als ook van indirect geluid vanaf de straat aantonen dat er objectief sprake is van ontoelaatbare geluidshinder en dit structurele gezondheidsschade toebrengt aan omwonenden (omdat de waarden Lden en Lnight aanmerkelijk hoger liggen dan de GGD-normen en die van het Activiteitenbesluit Artikel 2.17 lid 1)?

Antwoord: Het indirecte geluid (afkomstig van stemgeluid op de openbare weg) kan (zowel gemiddeld als de pieken) forse geluidniveaus met zich meebrengen, dat laat het geluidsonderzoek ook zien. Hiermee is de kans op slaapverstoring zeer reëel. Direct geluid uit de horeca is niet uit de metingen gebleken. Voor wat betreft dit directe geluid uit de horeca gelden de landelijke normen uit het Activiteitenbesluit als norm voor hetgeen wat als ontoelaatbaar wordt geacht. Als uit een geluidsmeting blijkt dat de geluidshinder hoger ligt dan deze norm, wordt handhavend opgetreden. Momenteel loopt hiertoe bij één ondernemer een traject waarbij in de naastgelegen woningen een overschrijding is geconstateerd. De betreffende bewoners zijn hiervan op de hoogte.

3. Welke effectieve maatregelen heeft het college reeds genomen sinds de ontmoeting met de burgemeester (juli 2022) en de wijkwethouder (nov. 2022)?

Antwoord: De afgelopen periode heeft de gemeente samen met alle groepen belanghebbenden een probleeminventarisatie uitgevoerd. In deze periode hebben we ook gekeken of er maatregelen waren
die direct uitgevoerd kunnen worden om de overlast te verminderen. Die hebben we niet gevonden. Nadat de coronamaatregelen zijn afgebouwd heeft de gemeente gedurende korte periodes
horecastewards ingezet als tijdelijke maatregel. Inzet van de stewards heeft effect, maar is een kostbare ingreep waar geen structureel budget voor beschikbaar is. Het is zeker één van de maatregelen die we overwegen maar altijd in combinatie met andere maatregelen. Voor de toezichthouders van VTH is de Nobelstraat een hotspot, wat betekent dat deze plek vaker dan gemiddeld wordt meegenomen in het werk.

4. Welke maatregelen zal het college op de korte termijn alsnog nemen om haar zorgplicht jegens haar bewoners wél te gaan vervullen?

Antwoord: We zien dat de de problematiek op de Nobelstraat en omliggende straten complex is. Er zijn geen eenvoudige oplossingen. Wij zijn van mening dat het een onmogelijke opgave is om alle overlast in dit gebied op te lossen: het uitgaanspubliek en de bijbehorende overlast zijn onlosmakelijk verbonden met de bestaande (horeca)functie van de Nobelstraat. Tegelijkertijd zien we dat op dit moment de situatie in de Nobelstraat uit balans is en de leefbaarheid voor bewoners onder druk staat. Daarom maken we een inventarisatie van mogelijke maatregelen voor dit specifieke gebied waarbij we kijken naar alle mogelijke maatregelen die kunnen bijdragen aan het verminderen van de overlast.

5. Deelt het college onze conclusie dat een belangrijke maatregel moet zijn het waar mogelijk tijdelijk beperken van de horecavergunning voor de betrokken overlast gevende horecaondernemingen (zoals ook wordt benoemd als stap 2 in Artikel 13 lid 5 van de Horecaverordening: “opleggen beperkte sluitingsuren”)? Zo ja, aan welke maatregelen denkt het college dan specifiek?

Antwoord: We gaan op zoek naar maatregelen die bijdragen aan vermindering van overlast. Het opleggen van beperkte sluitingsuren kan, als de geconstateerde overtredingen daar aanleiding toegeven, als sluitstuk van de handhaving een van de opties zijn. Overigens hebben we momenteel een handhavingsverzoek van de Utrechtse Stichting tegen Geluidsoverlast in behandeling. Deze Stichting
verzoekt om een collectief sluitingsuur voor de Nobelstraat in te stellen. We verwachten hier binnen 8 weken een reactie op te kunnen geven.

6. In het Lepelenburg staan borden dat geluidsoverlast na 22:00 uur beboet wordt met € 140 (verwijzend naar Art, 431 Wb v Strafrecht). Kan een vergelijkbare maatregel ook gaan gelden voor de Nobelstraat? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Artikel 431 van het Wetboek van Strafrecht verbiedt burengerucht of rumoer waardoor de nachtrust kan worden verstoord. Deze bepaling uit het wetboek van strafrecht geldt onafhankelijk van de locatie en geldt dus ook voor de Nobelstraat. De politie heeft de bevoegdheid hierop te handhaven, het is echter een lastig te handhaven artikel. Oorzaak hiervan is dat er geen wettelijke normen zijn voor stemgeluid. De politie handhaaft wel op overlast, mits zij dit zelf op heterdaad constateren. Bovendien is intensieve handhaving hier geen duurzame oplossing voor de problematiek en is er
onvoldoende capaciteit om hier continu handhavend op te treden. De overlast aan de Nobelstraat kan niet door handhaving (alleen) worden opgelost.

7. Welke maatregelen zal het college nemen om de overlast die wordt veroorzaakt door mensen die ’s nachts hun fiets in de Nobelstraat of aanliggende zijstraten parkeren te verminderen?

Antwoord: We weten van omwonenden dat de overlast door fietsparkeren wordt veroorzaakt door voorbijgangers die hun fiets op de Nobelstraat of in de zijstraten hebben neergezet en 's nachts met veel lawaai hun kettingslot losmaken en/of fluiten, joelen en schreeuwen. Daarom onderzoeken we de mogelijkheden om fietsparkeerplekken in de (buurt van) de Nobelstraat toe te voegen. Daarnaast kijken we of en hoe de beschikbare capaciteit van boa's en politie slimmer en effectiever kan worden ingezet, rekening houdend met ieders bevoegdheid.

8. In het actieplan geluid 2018-2023 van de gemeente Utrecht staat voornamelijk het beleid t.a.v. geluid van verkeer uitgebreid beschreven. Beleid t.a.v. geluid van de horeca wordt zeer summier beschreven. Hierbij wordt verwezen naar de APV, die vervolgens weer verwijst naar de Nederlandse wet. In wetsartikelen wordt veel gebruik gemaakt van jargon, deze zijn daarom niet zomaar voor elke Utrechtse burger goed te lezen. Bovendien zijn er uitzonderingen op de wet die onder andere voor horecagelegenheden kunnen gelden, waarbij niet duidelijk is in welke gebieden in de (binnen)stad uitzonderingen gelden. Dit maakt het lastig voor burgers om in een dergelijke situatie voor zichzelf op te komen. 8. Kan het college toelichten of en op welke manier geluidhinder veroorzaakt door (horeca)bedrijven uitgebreider terug zal komen in het nieuwe Actieplan Geluid?

Antwoord: In een Actieplan Geluid moet wettelijk aandacht besteed worden aan knelpunten van wegverkeer. We onderzoeken of we het nieuwe Actieplan Geluid (2024) kunnen uitbreiden met het thema
geluidoverlast van uitgaanspubliek.

9. Kan de gemeente in het te vernieuwen Actieplan Geluid én in de APV het beleid en normeringen (o.a. in grenswaarden dB) t.a.v. horecageluid duidelijker en concreet verwoorden zonder door te verwijzen naar de wet, zodat dit voor alle burgers leesbaar en begrijpelijk is?

Antwoord: De verwijzingen die bijv. in artikel 4:1 APV (Overige geluidhinder) staan, zijn bedoeld om de beperking van dit artikel ten opzichte van nationale wetgeving aan te geven; we kunnen geen zaken regelen die door hogere wetgeving zijn bepaald. Het direct benoemen is voor de continuïteit van de APV niet wenselijk, anders moeten we bij iedere nationale wijziging ook de APV letterlijk wijzigen.

10. Is het college bereid om een concreet structureel handhavingsplan te maken om geluidsoverlast door horeca en uitgaanspubliek effectief aan te pakken, o.a. door te omschrijven welke boetes gaan gelden? Zo ja, hoe en wanneer volgt dit plan?

Antwoord: Een handhavingsplan gericht op de verschillende aspecten van de overlast kan onderdeel zijn van een uitwerking van maatregelen voor de Nobelstraat. In het handhavingsprogramma dat VTH reeds jaarlijks opstelt, maken we de keuzes en zorgen we er ook voor dat die keuzes voor iedereen inzichtelijk zijn. De resultaten van de inzet zijn terug te vinden in het handhavingsverslag.

11. Als inderdaad BOA's niet of weinig inzetbaar zijn (vanwege vooral het beperkte mandaat) is het college dan bereid in de driehoek aan te dringen op handhaving door de politie (mogelijk ook met boetes)?

Antwoord: De inzet op de Nobelstraat wordt reeds integraal afgestemd en gewogen. Daarbij is de politie ook intensief betrokken in bijv. het UIT-Team en de samenwerking met andere partners zoals
ondernemers en beveiligers.

12. Hoe kan het college eraan bijdragen dat buurtbewoners en ondernemers met elkaar in gesprek gaan om samen tot een oplossing voor (geluid)hinder te komen?

Antwoord: We zijn met elkaar in gesprek: op 22 september 2022 heeft de gemeente een eerste sessie georganiseerd om met alle groepen belanghebbenden tot een probleeminventarisatie te komen.
Hiervoor zijn gericht een aantal ondernemers en bewoners uitgenodigd. Op 22 november 2022 heeft de gemeente een brede bijeenkomst georganiseerd voor alle groepen belanghebbenden waar ondernemers en bewoners elkaar ook hebben getroffen. De gemeente is in contact met ondernemers en bewoners en ook in 2023 bereid een bijdrage te leveren aan ontmoeting tussen buurtbewoners en ondernemers. Tenslotte hebben op 7 maart jl. wethouder Oosters, de burgemeester en bewoners in een constructieve sfeer met elkaar gesproken over de problematiek. Ook met de andere belanghebbenden in het gebied zullen wij contact blijven houden over het vervolg.

13. Wil het college, gelet op de plannen die het inwoneraantal van Utrecht snel laten groeien, preventieve maatregelen treffen om geluidhinder door horeca en uitgaan in de toekomst beter te voorkomen? Zo ja, welke preventieve maatregelen stelt het college voor?

Antwoord: Preventie hoort bij een goede ruimtelijke ordening waar ook wordt gekeken naar geluid van horeca. Zie ook de antwoorden op eerder gestelde vragen door Stadsbelang (SV2022 nr. 159). Groei en leefbaarheid hoeven niet op gespannen voet te staan. De verdichting van de stad vraagt om goede afwegingen, ook op het gebied van geluid. Tegelijkertijd is geluid een zeer lastig onderwerp; voor
geluid in de openbare ruimte gelden geen normen.

14. Is het college met ons van mening dat instemming van direct omwonenden bij de start of bij het uitbreiden van een horecavergunning een goede maatregel kan zijn om preventief overlast door horeca te voorkomen? Zo ja, wanneer komt het college daartoe met een voorstel?

Antwoord: De verantwoordelijkheid voor de vergunningverlening is belegd bij het college. Daarbij vinden wij het belangrijk om vergunningen te toetsen op draagvlak in de omgeving. Waar relevant en mogelijk wegen we de inbreng van direct omwonenden mee.
Procedureel worden alle aanvragen en wijzigingen gepubliceerd en kunnen omwonenden daarop hun zienswijze geven en deze wordt uiteindelijk meegewogen in de beslissingen op de aanvraag. In een
brede belangenafweging wordt uiteindelijk bepaald of en op welke wijze de vergunning wordt verleend.

Oumar Barry en Gert Dijkstra, EenUtrecht
Lisanne Snippe, Partij voor de Dieren
Ruud Maas, Volt
Yvonne Hessel, Utrecht Solidair