Schrif­te­lijke vragen Baggeren tijdens winterrust vissen en amfibieën

Indiendatum: 25 feb. 2015
Antwoorddatum: 24 mrt. 2015

Schriftelijke vragen 38/2015

Op maandag 23 februari 2015 is de gemeente Utrecht begonnen met baggerwerkzaamheden bij de Europaweg in Vleuten. Deze werkzaamheden duren naar verwachting drie weken. Volgens de gemeente is er van tevoren een Flora- en faunaonderzoek gedaan en zijn de aanwezige vissen weggevangen en geplaatst bij het Máximapark.

Hoewel de Partij voor de Dieren het goed vindt om te horen dat de gemeente van tevoren ecologisch onderzoek heeft gedaan en haar best heeft gedaan vissenlevens te sparen heeft de PvdD-fractie nog wel een aantal vragen over het baggeren:

1. Kent u het bericht in VAR-nieuwsblad van 19 februari over de baggerwerkzaamheden bij de Europaweg?

Ja, wij hebben kennis genomen van het bericht in het VAR-nieuwsblad.

Uit de Gedragscode Flora- en faunawet: "Baggerwerkzaamheden worden in beginsel uitgevoerd in de periode van 15 juli tot 1 november, met een voorkeur voor de maanden september en oktober. Dit is de periode tussen de voortplanting en de winterrust van vissen en amfibieën. In de maanden november-december kan nog worden gebaggerd zolang de winterrust van vissen en amfibieën nog niet is ingetreden, dat wil zeggen, zolang de watertemperatuur boven de 10° C blijft"

2. Waarom heeft de gemeente Utrecht besloten om op dit moment te gaan baggeren bij de Europaweg en niet tijdens de hierboven genoemde voorkeursperiode?

De Gedragscode Flora- en faunawet betreft een werkinstructie voor het zorgvuldig handelen bij werkzaamheden op locaties waar beschermde soorten planten en/of dieren kunnen voorkomen. In de Gedragscode is (onder Hoofdstuk 4.11, pag.70) aangegeven dat het baggeren van watergangen onder voorwaarden (watertemperatuur, wijze van baggeren) toegestaan is in de periode van september tot 1 maart. De baggerwerkzaamheden zijn gestart op 23 februari 2015. Door een strakke planning en het maken van langere werkdagen kon het baggeren worden beëindigd voor 1 maart 2015 waarbij het merendeel van het werk is verricht. De redenen om in deze periode de baggerwerkzaamheden te verrichten hebben te maken met de planning en onderlinge afstemming met de overige projectonderdelen zoals de uitvoering van de wegwerkzaamheden, het mogelijk later vellen en aansluitend herplanten van bomen en het aanbrengen van onderbegroeiing en inzaaien van bermen. Daarna baggeren kan tot gevolg hebben dat eerder uitgevoerd werk weer wordt vervuild of beschadigd.

3. Waarom staan op het inventarisatieformulier van de gemeente geen vissen en amfibieën genoemd en wel vogels en zoogdieren?

Op het Inventarisatieformulier staan de aangetroffen vogels en zoogdieren genoemd, in het ‘Rapport van afvissen watergangen Europaweg’ de aangetroffen vissen. Amfibieën zijn niet aangetroffen. Zie de bijgevoegde rapportages.

4. Hoeveel vissen zijn er gedood bij het wegvangen?

Er zijn geen dode vissen aangetroffen bij het afvissen, de gevangen vis is direct na het vangen overgebracht in kuipen met schoon water en overgebracht naar het aangewezen water met een vergelijkbare habitat in het Maximapark en levend en onbeschadigd weer uitgezet.

5. Uit de informatie die de PvdD kreeg van de gemeente Utrecht bleek niet dat er maatregelen zijn genomen voor aanwezige amfibieën. Wat heeft de gemeente gedaan en wat gaat de gemeente doen om de levens van amfibieën en andere niet-genoemde diersoorten te sparen? En zijn er nog andere beschermende maatregelen genomen dan het wegvangen van vissen? Zo ja, welke?

Ter bescherming van mogelijk aanwezige amfibieën wordt bij het baggeren een halve meter afstand van de waterkant aangehouden. Doorgaans overwinteren amfibieën in de bermen van het talud. Daarnaast zijn de bermen onderzocht op de mogelijke aanwezigheid van broedende vogels. In de praktijk wordt bij het baggeren in het stedelijk gebied de bagger meteen ingeladen en afgevoerd.

6. Is de stortplaats voor bagger in open verbinding met de sloten in het gebied zodat soorten, die daar terecht komen kunnen migreren? Zo nee, waarom niet?

In stedelijk gebied is het in de regel niet mogelijk om bagger tijdelijk aan de walkant op te slaan. De bagger is, na het laten uitlopen van het water, rechtstreeks afgevoerd naar Haanwijk, een gebied tussen Harmelen en Woerden bestaande uit weilanden met sloten.

De vragen in punt 7 gelden ook voor nog te ondernemen baggerwerkzaamheden de komende drie weken:

7. Heeft de uitvoerder of de gemeente de bagger eerst laten liggen, onderzocht en diersoorten teruggezet die erin zijn aangetroffen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke soorten zijn er in de bagger aangetroffen? Werden deze dieren dood of levend aangetroffen en in welke hoeveelheden?

Zoals gezegd is het in stedelijk gebied in de regel niet mogelijk om bagger tijdelijk aan de walkant op te slaan, bij een particuliere begraafplaats waar een deel van het baggeren plaatsvond, evenmin.

8. Heeft er onderzoek plaatsgevonden bij het Máximapark om te zien of de uitgezette vissen het daar wel zullen overleven? Is er overlegd met ecologen? Zo ja, op welke manier vond het onderzoek plaats? Zo nee, waarom niet?

Het afvissen en overbrengen van de gevangen vissen is, overeenkomstig de regelgeving, uitgevoerd door een geregistreerd en door het Ministerie van Economische Zaken erkend bedrijf. De ingeschakelde ecoloog van dit bedrijf heeft de locatie aangewezen. De gevangen vissen zijn overgebracht naar water met een vergelijkbare habitat in het Maximapark.

Vissen horen pas uitgezet te worden als het water zich redelijk heeft hersteld van het baggeren (vegetatie aanwezig, zuurstofconcentraties voldoende, geen kroosdek). Afhankelijk van het seizoen is hier 3 tot 6 maanden voor nodig.

9. Wanneer en op welke manier worden de vissen weer teruggezet bij de Europaweg? Als dit na half maart is, dan worden deze dieren weggevangen in de voor hen slechtste periode in het jaar.

Er zijn geen plannen om de uitgezette vissen weer terug te zetten in het water langs de Europaweg. De vissen verblijven in een gelijkwaardig leefmilieu waarbij een aantal verbindingen tussen watergangen en sloten voorhanden zijn. Daarmee kunnen ze zich verplaatsen naar gebieden waar ze het best kunnen gedijen.

10. Bent u bereid tijdens en na de baggerwerkzaamheden ecoscans uit te voeren die het dierenleven niet nog verder verstoren? Zo nee, waarom niet?

Nee. Voorafgaand aan de werkzaamheden is een natuurtoets en een inventarisatie uitgevoerd waarmee is onderzocht of er beschermde soorten op deze locatie voorkomen, in dat geval worden passende maatregelen genomen. Een ecoscan tijdens of na de werkzaamheden heeft naar ons oordeel geen toegevoegde waarde.

11. Is de Gedragscode volgens de gemeente wel toereikend om dieren bij zulke lage temperaturen te beschermen? Zo ja, graag een toelichting. Zo nee, ook graag een toelichting.

Ja. De gedragscode is van toepassing op werkzaamheden waarbij beschermde soorten aanwezig zijn in het werkgebied. In dit geval zijn in lijn met deze gedragscode de beschermde vissoorten voorafgaand aan de werkzaamheden weggevangen conform goedgekeurde technieken.