Schrif­te­lijke vragen Kapot­ge­reden bermen langs de Enghlaan

Indiendatum: 17 jan. 2023
Antwoorddatum: 14 feb. 2023

Schriftelijke vragen 5, 17 januari 2023

Langs de Enghlaan staan waardevolle en monumentale (meer dan 80 jaar oude) bomen.

De weg wordt door automobilisten gebruikt van en naar enkele woningen langs de weg, maar vooral door automobilisten die hun kinderen halen en brengen bij een kinderdagverblijf. Met name tijdens de haal- en brengtijden van het kinderdagverblijf is er sprake van weggebruikers met drukte en haast die ver in de bermen rijden.

Omdat de bermen van de smalle weg hierdoor steeds meer aan gort werden gereden en meer verdichtten, met alle risico’s voor de bomen van dien, zijn obstakels in de vorm van betonnen ribbels aangebracht. Deze betonnen ribbels zouden moeten voorkomen dat auto’s door de berm rijden om andere weggebruikers te passeren, in plaats van op de verharde weg blijven en passeerplekken gebruiken. De geplaatste ribbels zorgen er in de praktijk echter voor dat automobilisten juist nog verder door de berm rijden, omdat de ribbels niet hoog genoeg zijn om auto’s te weren. Zie bijgevoegde foto’s (onderaan).

Over mogelijkheden om verdere beschadiging van de bermen te voorkomen, en over de reactie van de gemeente op bewonersmeldingen hierover heeft de Partij voor de Dieren de volgende vragen:

1. Deelt het college de mening dat de bomen en de historische Enghlaan beschermd moeten worden en dat de vele auto’s die de berm aan gort rijden en verdichten zorgelijk zijn?

Antwoord: Wij vinden alle bomen in Utrecht waardevol, zo ook de bomen aan de Enghlaan. De karakteristieke Enghlaan is zoals de naam al doet vermoeden een heel smalle laan. Passerende automobilisten gebruiken de berm als extra uitwijkmogelijkheid. De negatieve effecten door bodemverdichting door de uitwijkende auto’s zijn naar verwachting niet van significante betekenis voor de vitaliteit van de bomen. De bomen hebben een voldoende groeiplaats, in vruchtbare klei en met voldoende watervoorziening vanwege de nabije sloten. Uit ervaring weten we dat de belangrijkste wortels in deze situatie niet aan de zijde van de weg groeien, maar aan de kant van de sloot.

2. Deelt het college de observatie dat de betonnen ribbels de berm en de bomen helemaal niet ontzien, maar juist leiden tot auto’s nog verder door de berm?

Antwoord: De al aanwezige strook puinverharding in de berm werd er relatief snel uitgereden door autoverkeer, waardoor deze regelmatig moest worden aangevuld. Daarom is hier in 2022 een alternatieve bermvoorziening aangelegd. Dit zijn de waterdoorlatende grasbetontegels met nokken (de ribbelstukken). De ribbels zijn niet bedoeld om de auto’s fysiek te verhinderen in de berm te rijden zoals in de gestelde vraag wordt gesuggereerd. De ribbels zijn een verkeerstechnische maatregel, bedoeld om de verkeersdeelnemer erop te attenderen dat die over de rand van de weg rijdt.

3. Kan het college toezeggen om een andere oplossing te zoeken zoals:

a) betere (hogere) obstakels in de berm (bijvoorbeeld betonnen “varkensruggen” of metalen bermafscheiding);

Antwoord: Nee. We zijn terughoudend met het plaatsen van obstakels zoals paaltjes, hekjes, varkensruggen of dergelijke objecten in de openbare ruimte, al helemaal op of langs de weg. Met het oog op verkeersveiligheid is het belangrijk om voldoende uitwijkmogelijkheden te hebben. De rijbaan van de Enghlaan is smal, slechts 3 meter. Dit is te smal voor twee passerende voertuigen. Bestuurders kunnen het tegemoetkomend verkeer alleen maar passeren door gebruik te maken
van de opritten van de woningen of uit te wijken naar de berm. Als het fysiek onmogelijk wordt gemaakt om uit te wijken naar de berm dan kan het gebeuren dat een bestuurder een heel stuk achteruit moet rijden naar een oprit. Achteruitrijden komt de verkeersveiligheid niet ten goede. Daarnaast kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan doordat de obstakels niet gezien worden, door zowel automobilisten als voetgangers en fietsers. Er bestaat daarbij het risico op eenzijdige ongevallen. Daarnaast wordt het historische karakter van de weg hierdoor aangetast.

b) een gesprek met het kinderdagverblijf om via hen de automobilisten te wijzen op goed gedrag op deze weg;

Antwoord: Zoals aangegeven zijn automobilisten bij tegemoetkomend verkeer vanwege de beperkte wegbreedte meestal genoodzaakt de berm te gebruiken, dit is ook toegestaan. Wij zien daarom geen aanleiding om hierover in gesprek te gaan met het kinderdagverblijf.

c) of het weren van autoverkeer anders dan van bewoners, op de Enghlaan?

Antwoord: Nee, de Enghlaan is de ontsluitingweg voor alle adressen gelegen aan de Enghlaan, zo ook het kinderdagverblijf. Omdat het een doodlopende weg is voor gemotoriseerd verkeer komt hier in de praktijk uitsluitend bestemmingsverkeer.

4. Wat vindt het college van de volgende reactie van de gemeente naar een bewoner die een melding hierover deed: "Helaas hebben wij geen invloed op het gedrag of de mentaliteit van de gebruikers van de weg en kunnen we niet de hele berm vol zetten met paaltjes"? Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat het gedrag van automobilisten wel degelijk met regelgeving of fysieke aanpassingen beïnvloed kan worden?

Antwoord: De reactie is mogelijk wat sterk geformuleerd. Zoals aangegeven bij vraag 3-a zijn we om verschillende redenen terughoudend met het plaatsen van obstakels in de openbare ruimte. De ribbelstukken in de berm zijn een maatregel om het gedrag van bestuurders enigszins te sturen zonder dat de verkeersveiligheid in het geding komt. Fysieke aanpassingen die het onmogelijk maken om uit te wijken naar de berm komen de verkeersveiligheid niet ten goede en zijn daarom in deze
situatie niet gewenst. Verkeersregels zijn er voor de veiligheid en doorstroming op de weg en het voorkomen van schade en overlast door het verkeer aan anderen. De verantwoordelijkheid voor de naleving van de regelgeving ligt bij de weggebruiker zelf. Wanneer hier niet aan wordt voldaan kan er gehandhaafd worden. De berm is volgens de Wegenverkeerswet onderdeel van de weg, er worden geen regels overtreden wanneer auto’s die elkaar passen uitwijken naar de berm.

5. De bomen moeten dit seizoen nog worden gesnoeid. Kan het college toezeggen om de gesnoeide takken op hogere hoopjes in de berm langs de weg te laten leggen zodat hiermee ook al een extra barrière wordt gevormd om niet naast de betonnen ribbels te gaan rijden?

Antwoord: Nee, zoals in de eerdere antwoorden aangegeven komt het de verkeersveiligheid niet ten goede wanneer er obstakels in de berm worden geplaatst.

Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren

Foto: Berm Enghlaan & Berm Enghlaan 2