Schrif­te­lijke Vragen Nood­toe­stand voor biodi­ver­siteit en klimaat

Indiendatum: 8 mei 2019
Antwoorddatum: 27 mei 2019

Schriftelijke vragen 103/2019

Op 6 mei 2019 hebben de Verenigde Naties het rapport ‘Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services’ over het uitsterven van soorten gepubliceerd[1]. Dit rapport is gebaseerd op 15.000 wetenschappelijke en overheidsbronnen. Uit dit rapport blijkt onder meer dat de achteruitgang van ecosystemen groter is dan ooit. Hiermee worden niet alleen dieren en natuur op grote schaal vernietigd, maar vernietigen we ook de fundering onder ons eigen bestaan, onze maatschappij, onze voedselzekerheid, onze gezondheid en kwaliteit van leven. Deze achteruitgang is te wijten aan menselijk handelen. Denk onder meer aan de intensieve landbouw/veehouderij, de jacht, gifgebruik, het leegvissen van de oceanen en grootschalige bomenkap.

De Partij voor de Dieren heeft over het bovenstaande de volgende vragen:

1. Heeft het college kennis genomen van het rapport en maakt het zich, net als de Partij voor de Dieren, zorgen dat de kritieke staat van de biodiversiteit inmiddels (minstens) net zo zorgwekkend is als die van het klimaat? Zo nee, waarom niet?

Ja we hebben kennis genomen van het rapport en delen u zorgen over de gepresenteerde bevindingen in het rapport.

2. Deelt u de mening van de Partij voor de Dieren dat internationale, nationale, regionale en lokale overheden te weinig doen om de achteruitgang van biodiversiteit tegen te gaan, omdat deze overheden altijd inzetten op groei van de economie in plaats van meer ecologie? Zo nee, waarom niet?

Wij hebben geen oordeel over de inzet van andere overheden op deze dossiers. We voeren op dit moment diverse maatregelen uit en voeren een actief biodiversiteits- en klimaatbeleid uit in de stad. In de actualisatie van het Groenstructuurplan (besloten op 8 maart 2018) staan een aantal maatregelen om de biodiversiteit te beschermen in Utrecht. Voorbeelden van maatregelen die we nu nemen is het realiseren van faunapassages, de aanpak diervriendelijk bouwen, de visie op het bomenbeleid en de uitvoering daarvan en de Utrechtse soortenlijst waarbij we ons voor meer plant- en dierensoorten inspannen dan wettelijk nodig is.

In de raadsbrief van 12 februari 2019 hebben wij aangekondigd om in het najaar 2019 met een gemeentelijke klimaatadaptatiestrategie te komen op basis van de uitgevoerde klimaatstresstesten. We passen het principe ‘onverhard tenzij’ steeds meer toe. Dit betekent dat we bij projecten in de openbare ruimte waar mogelijk onnodige verharding door groen vervangen. Daarnaast werken we aan het binnenstedelijk verdichten van de stad, om het groene landschap om de stad te sparen. Kansen om de stad te vergroenen nemen we in de binnenstedelijke verdichting mee. Bij binnenstedelijke ontwikkelingen zorgen we ervoor dat verdichting en vergroening in balans zijn en de sponswerking van de stad wordt vergroot.

Als het gaat om mitigerende maatregelen om het energieverbruik te verduurzamen die we nemen verwijzen we naar de maatregelen die we voor groeiende opgave voor energietransitie uitvoeren (raadsbrief 29 januari 2019). Het aardgasvrij maken van gebouwen en het verduurzamen van de energie opwekking staan daarbij centraal. In de Voortgangsrapportage Energie van de Stad (raadsbrief 14 mei 2019) staat een overzicht van de bereikte resultaten op dit gebied.

In diverse steden wereldwijd is inmiddels een noodtoestand voor het klimaat afgekondigd, zoals in Basel, Bristol, Londen, Berkeley en Vancouver. Al deze steden keuren de apathische houding van hun nationale overheden om tot een daadkrachtig klimaatbeleid te komen af. Zo stelt de burgemeester van Londen in een artikel op de website van The Guardian dat een lokale noodtoestand noodzakelijk is om toch iets te kunnen doen tegen klimaatverandering, gegeven de impasse in landelijk klimaatbeleid. Het noodbevel volgt op een unaniem aangenomen motie in de Londen Assembly van eind vorig jaar.

Utrecht heeft de ambitie om ‘zo snel mogelijk’ klimaatneutraal te zijn en is ook Global Goals City. De teloorgang van de natuur en het klimaat raakt aan minstens de helft van alle Global Goals. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft geconcludeerd dat de Nederlandse regering onvoldoende doet om aan de eigen klimaatambities te voldoen.

3. Kent u de noodtoestanden voor het klimaat die recent door diverse steden zijn afgekondigd?

Ja

4. Bent u bereid een Utrechtse noodtoestand voor het klimaat én de biodiversiteit (graag op beide onderwerpen ingaan, vooral ook omdat ze in samenhang zijn met elkaar) af te kondigen en in alle relevante beleidsvelden maatregelen te nemen om te werken aan meer soortenrijkdom en klimaatactie? Zo ja, aan welke nieuwe maatregelen werkt u en bent u bereid te gaan werken? Zo nee, waarom wilt u dit niet?

Het uitroepen van de noodtoestand voor het klimaat en biodiversiteit is een symbolische daad. Een juridische betekenis heeft het niet zoals in beantwoording van de minister op Kamervragen is te lezen https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20182019-1948.html). Onze voorkeur gaat uit naar het nemen van concrete maatregelen om als stad onze bijdrage te leveren aan meer soortenrijkdom en klimaatactie. Binnen de beschikbare middelen zoeken we altijd naar haalbare en effectieve nieuwe maatregelen. In de beantwoording van vraag 2 hebben we aangegeven welke maatregelen we onder andere nemen om de teruggang van de biodiversiteit en de veranderingen in het klimaat tegen te gaan.

5. Deelt u de mening van de Partij voor de Dieren dat de regering te weinig doet om klimaatverandering tegen te gaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke acties heeft u ondernomen en welke acties onderneemt u om de regering te bewegen meer te doen?

We gaan niet oordelen over de inzet van de regering op het dossier van Klimaatverandering. In het coalitieakkoord hebben we vastgelegd dat we als stad zo snel mogelijk klimaatneutraal willen zijn en zijn concrete doelstellingen voor aardgasvrije gebouwen, zon op daken en de verduurzaming van de stadswarmte en eigen vastgoed opgenomen. In de raadsbrief (29 januari 2019) staat aangegeven op welke acties wij inzetten om klimaatverandering tegen te gaan. In het najaar van 2019 komen we met een klimaatadaptatiestrategie. Als bij de uitvoering van maatregelen in de stad blijkt dat er belemmeringen in wet- en regelgeving zijn om stappen te maken, dan gaan we daarover in gesprek met de regering.

6. Bent u van mening dat de gemeente Utrecht tevens veel meer kan doen om het klimaat én de natuur te redden van hun ondergang? Zo nee, waarom niet?

Binnen de gegeven kaders en beschikbare middelen nemen we een groot aantal maatregelen om de biodiversiteit in de stad te beschermen en een aantal acties voor het klimaat. Zie beantwoording vraag 2. Er zijn altijd meer en nieuwe maatregelen mogelijk. Het uitvoeren van meer en nieuwe maatregelen is een afweging tussen beschikbare middelen en de maatschappelijk opgaven die we op te lossen hebben in deze stad. Naast klimaat en de natuur gaat het bijvoorbeeld over het opvangen van de groei van de stad. We kiezen er expliciet voor om de groei van de stad zoveel mogelijk binnenstedelijk op te vangen, zodat het groen en de natuur om de stad gespaard blijven.

Maarten van Heuven en Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren

[1] http://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/vn-uitbuiting-natuur-leidt-tot-massaal-uitsterven-van-soorten-en-afnemende-leefbaarheid-op-aarde~b316f5af