Schrif­te­lijke vragen over klachten van bewoners in Lombok door zendmast

Indiendatum: 21 jun. 2016
Antwoorddatum: 29 aug. 2016

Schriftelijke vragen 104/2016

Recent zijn onderstaande partijen benaderd door een twintigtal bewoners uit de wijk Lombok die dagelijks kampen met gezondheidsklachten als: hoofdpijn, slapeloosheid, stress en pieptonen in de oren. Zij geven aan dat de oorzaak van hun klachten de op 50 meter van hun huis gelegen zendmast op het dak van de Antoniuskerk in Lombok is.

De bewoners hebben hier melding van gedaan bij de GGD. Echter: tot nu toe is er volgens de bewoners niks mee gedaan. Of de zendmast inderdaad de oorzaak is van de klachten kunnen wij niet beoordelen, maar bovenstaande partijen vinden dat er op zijn minst een gesprek zou moeten plaatsvinden om te onderzoeken wat er aan de hand is. Immers, het gaat hier om de gezondheid van onze bewoners. De gemeente is mede verantwoordelijk voor goede gezondheid van haar burgers.

Daarom de volgende vragen aan het college:

1. Is het college op de hoogte van bovenstaande situatie? Zo ja, wat vindt het college hiervan?

Ja, wij zijn op de hoogte van bovenstaande situatie. Er zijn twee bewoners die contact hebben gezocht met de gemeente. Er zijn mensen die aangeven klachten te ervaren als zij in de buurt komen van mobiele telefoons of zendmasten. De klachten worden geïnventariseerd en serieus genomen, zie ook antwoorden 2. en 5. Wetenschappelijk onderzoek heeft tot nu toe niet aangetoond dat blootstelling aan elektromagnetische velden gezondheidsklachten veroorzaakt.

2. Er zijn 18 klachten ingediend. Wat heeft de GGD met deze 18 gezondheidsklachten van bewoners gedaan?

De GGD regio Utrecht (GGDrU) heeft al een aantal jaar veelvuldig contact met één van de bewoners. Deze bewoner heeft doorgegeven dat meerdere buurtbewoners klachten hebben. De GGDrU heeft gevraagd om deze buurtbewoners ook contact met de GGDrU op te laten nemen, zodat zij de situaties en klachten met elkaar kan vergelijken. Tot nu toe hebben 2 andere bewoners hun klacht gemeld bij de GGDrU De GGDrU neemt de klachten serieus. Zij bekijkt per melding of er een oorzaak van de klachten is te achterhalen en adviseert bewoners.

3. Zijn er meer klachten ingediend rondom dit onderwerp bij de gemeente?

Twee bewoners rondom de Antoniuskerk hebben vragen aan de gemeente gesteld. Verder zijn er geen klachten van bewoners uit de gemeente Utrecht ingediend, voor zover bekend bij het klantcontactcentrum. Bij de GGDrU (voorheen GG&GD) zijn naast de 3 melders uit Lombok in de afgelopen 8 jaar 4 meldingen geregistreerd uit de gemeente Utrecht. Deze vier meldingen komen ieder uit een andere wijk, namelijk Noordwest, Zuidwest, Noordoost en Zuid.

4. Wat is de bemoeienis van de gemeente in dit soort situaties, behalve de vergunningprocedure?

Zendmasten tot 5 meter hoogte mogen zonder vergunning worden geplaatst. Deze zendmast is gebouwd op de Antoniuskerk (een rijksmonument). Hiervoor heeft de Commissie Welstand en Monumenten een positief advies gegeven. Mensen met gezondheidsvragen of –klachten worden door de gemeente doorverwezen naar de GGDrU. Gemeenteambtenaren die direct contact hebben met mensen in de wijk (vanuit Wijken of Volksgezondheid) bieden bewoners, indien gewenst, een luisterend oor. In dit geval is degene met klachten in contact gebracht met de mogelijke koper van de kerk.

5. Wie monitort de ontwikkeling van het mobiele netwerk en wie inventariseert eventuele klachten van bewoners in de stad?

Het Antennebureau heeft een overzicht van alle zendmasten in Nederland en monitort de ontwikkelingen van het mobiele netwerk. Het Antennebureau is het informatiebureau van de rijksoverheid over antennes voor draadloze en mobiele communicatie. De GGDrU inventariseert klachten van bewoners. Sinds 2012 maakt zij een overzicht van de meldingen uit de hele regio die binnengekomen zijn bij het team Milieu en Gezondheid. Hierbij wordt gekeken of er bepaalde trends te ontdekken zijn of dat er grote veranderingen of verschillen zijn. Het aantal meldingen over (zorgen om, dan wel gezondheidsklachten toegeschreven aan) elektromagnetische velden van zendmasten, wifi en mobiele telefoon schommelt jaarlijks tussen de 4 en 12 per jaar in de hele provincie Utrecht.

6. Bewoners geven aan dat er behoefte is aan een transparant en onafhankelijk meldpunt. Kan de GGD een rol hierin spelen? Zo ja, welke? Zo nee, waarom, niet?

De GGDrU speelt een rol bij de meldingen. In haar registratiesysteem houdt ze alle meldingen bij. Een deel van de mensen die aangeeft gezondheidsklachten te krijgen van een zendmast of een andere bron van elektromagnetische velden meldt zich niet bij de GGDrU. Zij ziet de GGDrU niet als onafhankelijke partij, omdat de GGDrU zich baseert op wetenschappelijk onderzoek, waaruit blijkt dat dat er onvoldoende bewijs is dat de elektromagnetische velden van een zendmast negatieve gezondheidseffecten in de omgeving veroorzaakt. De stichting ElektroHyperSensitiviteit (EHS) biedt mogelijkheden voor lotgenotencontact.

7. Is het college bereid als steekproef de gezondheidsklachten van de bewoners te laten onderzoeken, zoals in andere Europese landen (bijvoorbeeld Oostenrijk en Zweden) gebruikelijk is? Zo nee, waarom niet?

Wij zien geen meerwaarde in (lichamelijk) onderzoek van de klachten. Tot nu toe is uit wetenschappelijk onderzoek niet gebleken hoe elektromagnetische velden van zendmasten in het menselijk lichaam (negatieve) effecten kan veroorzaken. Daarnaast toont wetenschappelijk onderzoek aan dat er geen relatie is tussen zelfgerapporteerde klachten en de afstand tot een zendmast.

8. Is het college bereid om met de bewoners, het kerkbestuur en de eigenaar van de zendmast in gesprek te gaan om de mogelijkheden te onderzoeken hoe het probleem kan worden opgelost? Zo nee, waarom niet? Zo ja binnen welke termijn kan dit gesprek plaatsvinden?

Uiteraard is het college bereid om met alle betrokken partijen, de bewoners, het kerkbestuur, de eigenaar van de zendmast en de GGDrU, tegelijk in gesprek te gaan. Dit gesprek kan dit najaar plaatsvinden.

B. Dibi, PvdA
E. van Esch, Partij voor de Dieren
M. de Regt, GroenLinks
J. Uringa, ChristenUnie