Schrif­te­lijke vragen Utrechtse bijdrage aan opvang evacués en vluch­te­lingen uit Afgha­nistan

Indiendatum: 26 aug. 2021
Antwoorddatum: 2 sep. 2021

Schriftelijke vragen 207/2021

De sterk verslechterde situatie in Afghanistan veroorzaakt grote stromen vluchtelingen. In de regio, naar de landen die deelnamen aan de coalitie die in Afghanistan actief was en ook naar Nederland. Dagelijks komen enkele honderden evacués naar Nederland. Zij worden in eerste instantie op defensielocaties in Zoutkamp, Zeist en Ede ondergebracht, maar gaan vervolgens naar opvanglocaties van het COA. Ook na het stoppen van de evacuatie zullen er nog asielzoekers uit Afghanistan blijven komen. Ook de zorgelijke situatie in bijvoorbeeld Libanon, Belarus en Turkije levert een extra instroom van asielzoekers op. De grenzen van de opvangcapaciteit van het COA komen razendsnel in zicht. Dit komt onder meer omdat er op dit moment 11.000 statushouders in de opvang verblijven en de inzet van gemeenten om deze te huisvesten onvoldoende oplevert. De gemeente Utrecht heeft in 2021 nog maar 60% van de opgave voor huisvesting van statushouders voor dit jaar gerealiseerd. De inzet van crisisopvang in tenten of sporthallen is onwenselijk en moet volgens de vraagstellers voorkomen worden. GroenLinks, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, PvdA, Student & Starter, SP, Denk, D66, VVD en CDA hebben daarom de volgende vragen:

1. Is het college het met deze partijen eens dat de huidige situatie vraagt om extra inzet van de gemeente Utrecht om evacués op te vangen?

Ja.

2. Vindt het college de inzet van crisisopvang in bijvoorbeeld tenten of sporthallen onwenselijk en is het college bereid zich in te zetten om dit te voorkomen?

Ja, dat is onwenselijk, maar soms breekt nood wet. We zetten wel in op kwalitatief goede opvang in Utrecht.

3. Is het college bereid om samen met anderen te zoeken naar extra locaties voor deze acute vraag naar opvang van asielzoekers/evacués, voor tijdelijke hoogwaardige noodopvang van asielzoekers/evacués, voor tijdelijke en definitieve huisvesting voor statushouders, waaronder zogeheten tussenvoorzieningen en tijdelijke huisvesting van alleenstaande statushouders via de ‘hotelregeling’?

Ja, we zijn bereid verschillende opties te onderzoeken en zijn daarover al in gesprek gegaan met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) wat we in deze als Utrecht kunnen betekenen in extra opvang voor asielzoekers en evacués of versnelling huisvesting van statushouders.

4. Welke locaties zijn er in beeld die op korte termijn ingezet kunnen worden voor tijdelijke (nood)opvang van asielzoekers/evacués en (tijdelijke) huisvesting van statushouders?

Zie antwoord 3. In het kader van het Programma (T)huis voor Iedereen en de Taskforce Versneld Tijdelijk woonruimte toevoegen, zijn we locaties en panden aan het scannen en onderzoeken daarin wat mogelijk is op korte termijn voor (tijdelijke) huisvesting. Daarnaast onderzoeken samen met COA op zeer korte termijn de mogelijkheid van noodopvang in de Jaarbeurs. Wij informeren u hier vandaag ook over via een raadsbrief.

5. Hoe komt het dat de gemeente Utrecht de opgave voor huisvesting van statushouders niet realiseert? Welke maatregelen zijn er nodig om de opgave (of meer) te realiseren?

Er zijn verschillende doelgroepen naast statushouders, zoals uitstroom MOBW en Jeugdzorg, die huisvesting nodig hebben. Er is een beperkt aantal sociale huurwoningen voor de prioritaire groepen beschikbaar. Sinds 2020 groeit de achterstand bij de realisatie van de taakstelling huisvesting statushouders. Dit komt door een combinatie van verschillende oorzaken: het beperkte aanbod sociale huurwoningen; vertragingen in het huisvestingsproces door de coronamaatregelen, een sterke eenzijdige woningbehoefte voor alleenstaande statushouders en een verdubbeling van de huisvestingstaakstelling voor statushouders in 2021 ten opzichte van voorgaande jaren. Desondanks streven we ernaar om in 2021 60-70% van de taakstelling te realiseren. In het eerste half jaar 2021 is dit voor 57 % gelukt. Voor het 2e half jaar denken we een hoger percentage te kunnen realiseren omdat we verwachten in deze periode een groter aantal gezinnen te huisvesten. Om de opgave te realiseren werken we met vereende krachten samen met partijen in de stad via de vier sporen van de Taskforce:
1. Realiseren van locaties voor Flexwonen
2. Het tijdelijk benutten van de mogelijkheden van gemeentelijk vastgoed
3. Het door corporaties of andere partijen verwerven of (tijdelijk) aanhuren van aanvullend vastgoed
4. Het optimaliseren van de mogelijkheden van bestaand corporatiebezit. Vanwege de urgentie op het huisvestingsvraagstuk voor statushouders willen we acties van de Taskforce versnellen. Daarbij willen we zoveel mogelijk inzetten op gemengde woonvormen.

6. Is het college bereid om bij het zoeken van plekken voor tijdelijke of vaste opvang en huisvesting te zoeken naar ongebruikelijke mogelijkheden

Ja, daartoe zijn we bereid. Zie ook het antwoord op vraag 5. Daarnaast zijn we voor de korte en middellange termijn in U16 verband in gesprek om samen meer vaste opvangplekken te realiseren. In de loop van september komen we hierop bij u terug.

7. Is het college bereid, gezien de acute noodsituatie, tijdelijk extra prioriteit te geven aan huisvesting van statushouders om ze ruimte vrij te maken in de asielopvang?

We onderzoeken de mogelijkheden hiervoor en informeren u daarbij per raadsbrief.

8. Welke andere maatregelen zijn er naast locaties nodig om te zorgen voor een goede opvang, een veilige plek en opname in de samenleving voor de extra stroom aan asielzoekers/evacués?

Voor de opvang van asielzoekers zullen we goede afspraken met het COA moeten maken. Daarnaast werken we sinds 2017 vanuit het concept Plan Einstein, waarbij inclusieve activiteiten en cursussen aangeboden worden voor asielzoekers en Utrechters. Bij een nieuwe (tijdelijke) opvang zullen hiervoor ook middelen vrijgemaakt moeten worden. Voor statushouders geldt dat zij vooruitlopend op de nieuwe wet Inburgering al volgens de nieuwe manier van werken begeleid worden.

9. Wat is de stand van zaken ten aanzien van het realiseren van een extra regionale
opvanglocatie op basis van methode Einstein+ in Utrecht?

De U16+ heeft de afgelopen maanden gewerkt aan een voorstel voor een regionale aanpak voor de huisvesting van statushouders en de opvang van asielzoekers. Hierover wordt u in de loop van september geïnformeerd, ook wat dit betekent voor de stad Utrecht.

10. Kan het college gezien de actualiteit binnen een week op deze vragen reageren?

Ja.

Fred Dekkers, GroenLinks
Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren
Rachel Streefland, ChristenUnie
Hester Assen, PvdA
Eva Oosters, Student en Starter
Ruurt Wiegant, SP
Ismael El Abassi, Denk
Anne Marijke Podt, D66
Dimitri Gilissen, VVD
Bert van Steeg, CDA