Schrif­te­lijke vragen Voor een Merwe­deka­naalzone met een ziel

Indiendatum: 9 jan. 2023
Antwoorddatum: 23 feb. 2023

Schriftelijke vragen 3/2023

Op 8 februari 2018 zijn er een tweetal moties ingediend over het behoud van enkele culturele, sociale en sportieve initiatieven in de Merwedekanaalzone (Motie Samen Stad Maken in de Merwedekanaalzone en Motie behoud waardevolle initiatieven in de Merwedekanaalzone). Deze moties zijn overgenomen door het toenmalige college en daarmee is het dus het beleid van de gemeente om zich in te spannen om de in die motie genoemde initiatieven te behouden voor dit gebied. Inmiddels hebben enkele van deze initiatieven zich inmiddels elders in de stad gevestigd, maar zijn er ook nog enkele partijen zoals Vechtclub XL, Boulderhal Sterk en de Alchemist. Ook is het bestemmingsplan voor het gebied inmiddels vastgelegd. Onze fractie heeft van één van de culturele ondernemers in dit gebied begrepen dat ze mogelijk toch niet kunnen blijven in dit gebied. De ambitie van Vechtclub XL is om het pand wat zij nu huren uiteindelijk te kopen. Maar hen is door de gemeente verteld dat dit mogelijk niet meer zal kunnen. In eerste instantie leek het verhaal te zijn dat dit kwam door het Didam-arrest, maar de laatste signalen zijn dat dit komt omdat er een wijziging is in de planning van de ontwikkeling van de Merwedekanaalzone. Door die wijziging gaat nu eerst het gebied waar deze partijen gevestigd zijn op de schop. En is er geen ruimte in de plannen meer voor hen. Dit is een teleurstelling voor de indieners van deze vragen en ongetwijfeld ook voor de indieners van de eerdergenoemde moties. Uiteraard snappen we dat de gemeente niet zonder goede gronden bepaalde initiatieven voorrang mogen geven ten opzichte van andere partijen. Maar wij vinden ook dat deze ondernemingen ziel gegeven hebben aan dit gebied en willen dan ook dat dat kunnen blijven doen, ook tijdens en na herontwikkeling van het gebied. Dat brengt ons tot de volgende vragen:

1. Klopt het dat de genoemde organisaties mogelijk niet gehuisvest kunnen blijven in dit gebied? En als dit klopt, hoe oordeelt het college hierover in het kader van de in 2018 overgenomen moties?

Antwoord: Wij willen de functies van de Vechtclub, Boulderhal en Alchemist behouden voor het gebied. De ambities van het college zijn ongewijzigd en in lijn met de overgenomen motie uit 2018. U draagt
daarbij het college op om “ervoor te zorgen dat deze voor Utrecht waardevolle creatieve, sociale en sportieve initiatieven (zoals Vechtclub XL, Stadstuin, Alchemist, Skatepark en Boulderhal) behouden
blijven in dit gebied.” In het bestemmingsplan Merwede (door uw raad vastgesteld op 24 februari 2022) is daarom expliciet ruimte opgenomen voor creatieve bedrijvigheid en sport.

2. Is het nog steeds de ambitie van het college dat deze partijen daar wel gehuisvest kunnen blijven?

Antwoord: Ja, zie antwoord 1.

3. In hoeverre speelt het Didam-arrest hierin een rol, dat deze organisaties daar niet gehuisvest kunnen blijven? Of gaat het inderdaad om een wijziging van de planning? En zijn er nog andere oorzaken, en zo ja welke?

Antwoord: Zoals bij vraag 1 aangegeven, willen wij de functies van de Vechtclub, Boulderhal en Alchemist behouden in het gebied. Zij huren nu tijdelijk gebouwen van de gemeente. Er is wel een aantal
factoren dat ervoor zorgt dat nu niet overgegaan kan worden tot verkoop van de gebouwen Het Didam-arrest is een nieuwe realiteit waar wij als gemeente rekening mee moeten houden. Op dit moment wordt gewerkt aan verschillende scenario’s hoe we deze partijen of de door hen vervulde functies voor het gebied kunnen behouden. Bij de uitwerking van deze scenario’s zullen we moeten voldoen aan het Didam-arrest. Op grond van de maatstaf die uit het Didam-arrest volgt, moet de gemeente bij het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten op het gebied van vastgoed gelijke kansen te bieden zodra redelijkerwijs te verwachten is dat er meerdere gegadigden zijn. Deze verplichting is gebaseerd op het gelijkheidsbeginsel, ofwel het bieden van gelijke kansen. Het bieden van gelijke kansen houdt concreet in dat er een openbare selectieprocedure georganiseerd moet worden met een tijdschema en objectieve selectiecriteria. Van een selectieprocedure kan af worden gezien als bij voorbaat vaststaat of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat er slechts één serieuze gegadigde is. Is dat het geval, dan moeten wij het voornemen tot het aangaan van de overeenkomst publiceren. Concreet voor Merwede betekent dit dat bij de verkoop van vastgoed in overeenstemming met de maatstaf uit het Didam-arrest gehandeld moet worden. Wij moeten dan een openbare selectieprocedure houden over de verkoop van vastgoed. Aan deze procedure kunnen de partijen die op dit moment gevestigd zijn in het gebied uiteraard deelnemen, maar het kan niet worden uitgesloten dat de verkoop of verhuur aam een derde partij gegund wordt.

Inmiddels volgt uit de jurisprudentie dat de maatstaf van het Didam-arrest ook van toepassing is bij het aangaan van nieuwe verhuurovereenkomsten. Verlenging van bestaande huurcontracten is wel
mogelijk.
Naast het Didam-arrest gaat het ook om een wijziging van de planning, waarin het OPG-terrein niet in fase 1, maar in fase 2 van Merwede wordt herontwikkeld. Het is op dit moment nog niet met zekerheid te zeggen hoe de plannen van Merwede fase 2 eruit gaan zien, wanneer deze in ontwikkeling en realisatie komen en welke bouwlogistieke consequenties dit heeft. Dit betekent dat we partijen op dit moment niet de zekerheid kunnen geven waar zij om vragen. Hierover willen wij graag in gesprek met de betrokken partijen.

4. Is het college het met ons eens dat idealiter deze ondernemingen in dit gebied kunnen blijven? En zo ja, wat zijn hiervoor de mogelijkheden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Onze inzet is dat de partijen of de door hen vervulde functies in het gebied blijven.. Het Didam-arrest en de nieuwe fasering in het gebied worden meegenomen in de scenario’s die momenteel worden uitgewerkt.

5. Wat zijn de mogelijkheden voor de organisaties om hier toch te blijven, zowel voor het scenario waarbij ze overgaan tot koop als huur? In het scenario huur, is het dan wellicht mogelijk om een eerste recht van huur voor deze ondernemingen te organiseren?

Antwoord: Onze inzet is dat de partijen of de door hen vervulde functies in het gebied blijven.. Het Didam-arrest en de nieuwe fasering in het gebied worden meegenomen in de scenario’s die momenteel worden uitgewerkt.

6. Zijn er mogelijkheden om deze ondernemingen elders in de gemeente een plek te geven, en zo ja waar? Welke rol kan de gemeente hierbij spelen? En welke rollen zijn er voor andere grondeigenaren of ontwikkelaars, en wat kunnen organisaties zelf doen?

Antwoord: De mogelijkheid om de ondernemingen op een andere plek in de gemeente te huisvesten, onderzoeken wij op dit moment niet. Wij onderzoeken vooral hoe partijen of de door hen vervulde
functies voor langere tijd voor het gebied Merwede behouden kunnen blijven. Zodra hier meer inzicht in is verkregen, informeren wij u.

7. Wil het college actief het gesprek met deze ondernemingen blijven voeren?

Antwoord: Ja.

Dirk-Jan van Vliet, D66
Anne Sasbrink, Partij voor de Dieren
Rick van der Zweth, Partij van de Arbeid
Annemarijn Oudejans, Student & Starter
Ingeborg Hornsveld, GroenLinks