Schrif­te­lijke vragen Zwerf­afval van bedrijven willen we voorkomen

Indiendatum: 17 apr. 2025

Schriftelijke vragen 69/2025

De Partij voor de Dieren vraagt al jaren aandacht voor de kring van afval die regelmatig ontstaat rond ondernemingen in Utrecht. Zo dienden wij in november 2022 bijvoorbeeld motie 314 in, die het college opdroeg bedrijven verantwoordelijk te stellen voor het opruimen van afval in een straal van 150 meter van hun onderneming. Vanwege toezeggingen van de wethouder trokken we deze motie toen in, dus officieel geldt nog de 25-meter regel [1].

Het valt ons op dat er regelmatig veel afval op straat te vinden is rondom ondernemingen, dat te herleiden is tot die ondernemingen, in een grotere straal dan 25 meter. Soms melden we dit bij de gemeente, maar nu stellen we hier vragen over. De meest recente voorbeelden die wij zélf of via bewoners aantroffen betreffen een coffeeshop in het Werkspoorkwartier, Stadion Galgenwaard, Winkelcentrum Overvecht en rond de Kanaalstraat (maar de lijst van vervuiling rondom bedrijven is natuurlijk langer).

De Partij voor de Dieren heeft hierover de volgende vragen:

1. Houdt het college een (actuele) lijst bij van ondernemingen waar in de omgeving meer afval dan ‘gebruikelijk’ wordt aangetroffen en zo ja, worden deze ondernemingen hierop aangesproken? En worden ze gemonitord om te zien of ze de omgeving daarna beter opruimen? 
1.A. Zo nee, is het college bereid om dit wel bij te gaan houden en in gesprek te gaan en blijven met de betreffende ondernemers?

Op de Landelijk Opschoondag op 22 maart hield Partij voor de Dieren werkgroep Utrecht een cleanup rond het Hof van Cartesius. Wij troffen op de Vlampijpstraat en Julianaparkplaan heel veel plastic en papieren verpakking aan waar joints in worden verkocht.

2. Is het college ervan op de hoogte dat sinds de komst van de coffeeshop in het Werkspoorkwartier zowel op de Vlampijpstraat richting Hof van Cartesius (niet richting het politiebureau) als op de Julianaparklaan heel veel plastic en papieren verpakkingen op straat gegooid worden door klanten van de coffeeshop?

3. Zo ja, is de coffeeshop hier al eerder op aangesproken? En als dat niet het geval is: wil het college hen hierop aanspreken en erop aandringen dat zij hun klanten op het hart drukken geen drugsverpakkingen meer op straat te gooien? Zo nee, waarom niet?

Onlangs kreeg de Partij voor de Dieren een mail van een omwonende van Stadion Galgenwaard. Deze persoon schetst: “Afgelopen zondag was er een FC Utrecht wedstrijd. Vanochtend liep ik een rondje rondom het stadion met m'n hond en ik zag veel 'versiering' (rode en witte lintjes) van FC Utrecht in de bomen hangen en het ligt overal op de grond (en ongetwijfeld al afgestroomd via Krommerijn). Niet heel wenselijk met het broedseizoen voor de deur.” 

4. Er geldt een verbod op het gebruik van plastic en metalen confetti en serpentine in de openbare ruimte. Nu lijkt het op deze locatie te gaan om papieren serpentine, maar dan wel in grote hoeveelheden. Ziet het college ruimte om het gebruik van deze serpentine – op deze locatie, maar ook elders waar grote hoeveelheden de lucht in worden gegooid - ook een halt toe te roepen, omdat deze blijkbaar op grote schaal in de openbare ruimte (zeker in het groen en water is dit gevaarlijk) belanden? Zo nee, waarom niet?

Partij voor de Dieren werkgroep Utrecht organiseert iedere maand een cleanup in een andere wijk van de stad. Zo organiseerden zij de afgelopen tijd cleanups rond Winkelcentrum Overvecht en rond Molen de Ster in Lombok. Na afloop concludeerde een werkgroeplid: “Rond Winkelcentrum Overvecht hebben we bij de cleanup bergen zwerfafval gevonden. Echt niet normaal. Je kunt dat niet toeschrijven aan één specifieke ondernemer, het gaat om meer ondernemers.”

5. Is bekend bij het college dat rond dit winkelcentrum (en vast ook andere winkelcentra) heel veel zwerfafval wordt aangetroffen? Zo ja, wat doet de gemeente Utrecht hier zelf aan: op straat en in gesprek met ondernemers en de winkeliersvereniging? Zo ja/nee: is het college bereid om met de winkeliersvereniging(en) en/of met relevante individuele ondernemers in gesprek te gaan over het tegengaan en opruimen van zwerfafval rond het winkelcentrum. Zo nee, waarom niet?

Een ander werkgroeplid: “In de buurt van de Kanaalstraat, bijvoorbeeld op de Koningsbergerstraat en de groenstrook bij de Molen de Ster, zijn enorme hoeveelheden zwerfafval van afhaalmaaltijden van de Kanaalstraat. Dit zijn vaak verboden verpakkingen van polymeren(?) die al lang niet meer mogen omdat ze nooit meer uit het milieu verdwijnen. Ook plastic bestek vind ik er nog, maar de brosse bakjes zijn het ergst. Kauwtjes eten ze vaak half op, ook zo vreselijk.”

6. Is bekend bij het college dat in deze omgeving dit soort verpakkingen worden verkocht en dus ook op straat en in het groen/water belanden? Zo ja, wat heeft het college hier al aan gedaan? Zo nee, is het college bereid in gesprek te gaan met de ondernemers om meer duurzame verpakkingen te verkopen? Zo nee, waarom niet?

7. Is bekend bij het college dat er zelfs tot aan Molen de Ster (waar veel waardevolle natuur te vinden is) afval te vinden is van voedselverkopers en andere ondernemers aan de Kanaalstraat? Zo ja/nee: is het college bereid om met de winkeliersvereniging(en) en/of met relevante individuele ondernemers in gesprek te gaan over het tegengaan en opruimen van zwerfafval rond de Kanaalstraat, in het bijzonder in het groene gebied rond Molen de Ster? Zo nee, waarom niet?

Veel van dit zwerfafval kunnen we voorkomen als ondernemers verantwoordelijk worden gesteld voor het opruimen van afval in een grote straal, bijvoorbeeld 150 meter rond hun onderneming. Dit hebben we zoals gezegd daadwerkelijk voorgesteld middels motie 314/2022.

8. Wat is de stand van zaken na de toezegging die is gedaan na de bespreking van genoemde motie? In hoeverre is het college bereid die straal daadwerkelijk te vergroten?

Maarten van Heuven, Partij voor de Dieren

[1] Bedrijven kunnen aansprakelijk gesteld worden voor het zwerfvuil dat zij veroorzaken binnen een straal van 25 meter middels de zogenaamde ‘25-meter regel’ (Artikel 2.13 van het Activiteitenbesluit).