Commis­sie­bij­drage Raads­voorstel Utrecht kiest voor gezonde lucht

Dank u wel, voorzitter. Het raadsvoorstel ziet er wat de Partij voor de Dieren betreft op zich niet onaardig uit. We zien wel de noodzaak tot bepaalde aanscherpingen.

Door covid-19 wordt er een toename verwacht in het aantal mensen met blijvende longklachten. Alleen daarom al kan de aanscherping en vergroting van de milieuzone niet wachten. Het zet echt zoden aan de dijk, zo blijkt uit het onderzoek van Royal Haskoning. We zagen dat de derde grootste luchtvervuiler in Utrecht de lokale wegen zijn. Er zou in de tweede helft van 2018 al een plan voor de uitbreiding van de milieuzone komen. Het is nu eind 2020, en het plan lijkt nu te zijn: we kijken of we de uitbreiding van de milieuzone zo lang mogelijk kunnen rekken, totdat monitoring aantoont dat het echt niet anders kan. Dat kunnen we niet erg ambitieus noemen. Wij vinden het van groot belang dat de milieuzone ongeacht de autonome verschoning op korte termijn wordt vergroot (tot de snelwegring). Daarom zien wij graag de “tenzij-passage” bij het vierde bullet van beslispunt 1 van het raadsvoorstel geschrapt. Kan de wethouder dit toezeggen? En kan hij ook toezeggen dat er medio 2021 al een raadsvoorstel aan de raad zal worden aangeboden over de vergroting van de milieuzone tot de snelwegring? Onze fractie zou sowieso graag van de wethouder willen weten hoe er wordt gegarandeerd dat de genoemde data uit het raadsvoorstel worden behaald. Tot welk jaar worden de afspraken echt vastgelegd? En hoe bindend zijn de principebesluiten nu eigenlijk?

Er komt een nul-emissiezone voor bestelwagens, vrachtwagens en bussen in 2025. De coalitie heeft de ambitie dat er in 2030 een emissieloze milieuzone is voor al het gemotoriseerde verkeer. Vraag aan de wethouder: klopt onze inschatting dat er dus tot 2030 wordt gewacht tot de snorfiets onder de milieuzone gaat vallen?

Onze fractie vraagt zich af de gemeente een rol kan spelen in het terugdringen van het aantal bestelbusjes dat af en aan rijdt door de stad, bijvoorbeeld door erin te faciliteren dat er een vast buurtdistributiepunt komt, waar pakketjes van bezorgbedrijven op dezelfde plek kunnen worden bezorgd. Zou de wethouder hier op kunnen reflecteren? Dan nog over de subsidieregeling voor de sloop van dieselauto’s: als blijkt dat het aantal aanmeldingen tegenvalt, kunnen de smerigste benzineauto’s hier dan ook niet voor in aanmerking komen? Ziet de wethouder hier een mogelijkheid toe? Zoja, tot welke emissieklasse zou dit mogelijk kunnen zijn?

Mooi dat er pilots komen met schone mobiele bouwwerktuigen. Op festivals en evenementen staan ook vervuilende mobiele werktuigen. Is de wethouder bereid op korte termijn zodanig veel stroompunten aan te leggen op evenementenlocaties dat aggregaten niet meer gebruikt hoeven en mogen worden? Wij roepen het college overigens op om een voortrekkersrol te nemen in het stimuleren van de markt met gegarandeerde afzet van elektrische mobiele werktuigen.

Er komen maatregelen rondom stationair draaien van mobiele bouwwerktuigen in nauw overleg met de sector. Kan de wethouder de raad meenemen in de uitwerking hiervan? Ook bij bussen, bestelauto’s, gewone auto’s en ook taxi’s laten velen hun motor stationair draaien. Dit is bijzonder milieuvervuilend en het zorgt voor geluidshinder. Kan in de APV worden vastgelegd dat stationair draaien niet is toegestaan, zodat de mogelijkheid ontstaat om hierop te handhaven? Verder vraagt onze fractie zich nog af waarom er in de nota’s niets staat over de zwaar vervuilende tweetaktmotoren, zoals we die bijvoorbeeld in bladblazers vinden. Kan de wethouder toezeggen dat aanpak van tweetaktmotoren alsnog in het Uitvoeringsprogramma zal worden opgenomen?

Verhuurboten en rondvaartboten moeten per 2021 emissievrij worden. Maar wat is nu het beleid voor particuliere en recreatieve boten? Klopt onze inschatting dat ook kleine boten gaan vallen onder de milieuzone? En kan het college inzichtelijk maken per soort boot aan welke emissie-eisen deze moeten voldoen, en welke acties ondernomen worden om de boten emissievrij te krijgen? Onze fractie wil verder ook graag weten in hoeverre de gemeente bij de betreffende overheden lobbyt om de emissie van de binnenvaart terug te dringen.

Het stoken van hout en biomassa is een belangrijke particuliere bron van vervuiling: goed dat de gemeente het aan wil pakken. Bij overlast van omwonenden door buitenkachels, barbecues en vuurkorven vindt onze fractie dat hierop gehandhaafd moet kunnen worden. Kan de wethouder toezeggen deze zaken op te nemen in de APV?

Omdat het niet duurzaam is spant de PvdD zich al jaren in tegen industriële biomassacentrales. Maar ze zijn ook slecht voor de luchtkwaliteit. Kan de wethouder toezeggen dat er geen nieuwe biomassacentrales meer mogen worden gebouwd in onze gemeente?

Tot slot, voorzitter: als het over gezonde lucht gaat, dan mogen we het volgende niet onvermeld laten: de grootste veroorzakers van ongezonde lucht in Utrecht zijn de snelwegen. Daarom sluit ik mijn betoog dan ook graag af met de boodschap dat het ook in het kader van de luchtkwaliteit het van het grootste belang is dat zowel de verbreding van de A27 als van de NRU geen doorgang vindt! Dank u voor uw aandacht.